عباس صحت
| عباس صحت | |
|---|---|
 عباس صحت | |
| آد | عباس علی عباس اوغلو مهدی زاده |
| دوْغوم تاریخ | 1874 شاماخی- روسیه امپراتورلوغو- آذربایجان |
| اؤلوم تاریخ | ۱۱ ژوئیه ۱۹۱۸ گنجه- آذربایجان جومهوریتی |
| تحصیل | نظامیه نصیریه مدرسه‌سی |
| تحصیل یئری | تهران |
| ایش | حکیم، یازیچی |
مهدی‌زاده عباس علی‌عباس اوغلو — شاعیر، دراماتورق، ترجومه‌چی، آذربایجان ادبیاتیندا رومانتیزم جریا‌نی‌نین نوماینده‌سی.
یاشاییشی
عباس صحت 1874-جو ایلده شاماخیدا روحانی عاییله‌سینده دونیایا گلمیشدیر. 1894-جو ایلده ایرانا گئتمیش[۱] مشهد و تهران شهرلرینده طیب تحصیلی آلمیشدیر. 1901-جی ایلده شاماخی‌یا قاییدان عباس صحت تدریجاً حکیملیک صنعتیندن اوزاقلاشاراق مکتبلرده، داها سونرا آذربایجان دیلیندن درس دئییر. محض بو دؤوردن اعتیباراً ادبی فعالیته باشلاییر. 1903-جو ایلدن مقاله‌لری شرق-روس قزئتینده چاپ اولونور. 1905-جی ایلده "یئنی پوئزییا نئجه اولمالیدیر؟" آدلی مقاله‌سی، داها سونرا "پوئتیک نیطق" ،"آزادلیغا مدحیّه" ،"اویانیشین سسی" شعرلری ایشیق اوزو گؤرور.
"یئنی اوسلوبلو مکتبلر" ایدئیاسی‌نین یورولماز مودافیعه‌چیسی اولان عباس صحت، پروفسور علی بیگ حسین‌زاده‌نین بانیسی اولدوغو آذربایجان رومانتیک ادبیاتی جریا‌نینا قوشولور (فیوضات ژورنالی، 1906-1907-جی ایللر). عباس صحت او دؤورده باکیدا نشر اولونان بوتون ژورنال و قزئتلرده موتمادی قایدادا چیخیش ائدیر. ترجومه‌چیلیک فعالیتی ایله ده مشغول اولان یازیچی او دؤور آذربایجان اوخوجوسونو روس (لرموْنتوْو، پوشکین، کریلوو، نادسوْن، ماکسیم قورکی و ب.)، فرانسیز (هوقو، موسسئ، سوللی-پرودوْم و ب.)، آلمان شاعیر و یازیچیلاری‌نین اثرلری ایله تانیش ائدیر
1912-جی ایلده شاعیرین اؤز شعرلریندن عیبارت "سینیق ساز" و آوروپا شاعیرلریندن ائتدیگی ترجومه‌لردن عیبارت "غرب گونشی" آدلی شعرلر توپلوسو ایشیق اوزو گؤرور. بیر قدر سونرا "احمدین شوجاعتی" آدلی پوئماسی، 1916-جی ایلده ایسه "شاعیر، شعیر پریسی و شهرلی" آدیندا رومانتیک پوئماسی نشر اولونور.
عباس صحتین یارادیجیلیغینا شرقین نظامی، حافظ، سعدی کیمی شاعیرلرین بؤیوک تاثیری اولموشدور. او، تورک خالقلاری‌نین ادبیاتلاری ایله ده یاخیندان ماراقلانمیش، خوصوصیله توفیق فیکرت یارادیجیلیغینا خوصوصی دیقّت گؤسترمیشدیر.
عباس صحت آذربایجاندا لیبرال بورژوازی ایدئیاسینی مودافیعه ائتمیش، ایسلام دَیرلریندن ایمتیناعیا قطعی اعتیراض ائده‌رک، اثرلرینده "عوموم موسلمان غربچیلیگی" ایدئیاسینی دستکله‌میشدیر.
1908-جی ایلده باش وئرمیش ایران اینقیلابینا ان گؤزل اثرلرینی حصر ائتمیشدیر.شاعیر هم ده میرزه علی اکبر صابر ایله یاخین دوست اولموشدور. هر ایکیسی‌نین شاماخیدا یاشاماغی بو دوستلوغون گوجلنمه‌سینده بؤیوک رول اوینامیشدیر. اونلار بعضاً ایکیسی بیرلیکده باکی‌یا گلمیشدیر.
عاییله‌سی
[دَییشدیر]آتاسی موللا علی‌عباس شاعیر و مکتبدار اولموشدور.[۲]
آناسی سئیید رقیه خانیم
کیتابلاری
[دَییشدیر]- جهالت ثمره‌سی یاخود بیر یئتیمین خوشبختلیگی. باکی: 1914
- سینیق ساز. باکی: 1912،
- کاسیبلیق عیب دئییل (2 پرده‌لی کومدی). باکی: 1912،
- غرب گونشی (ترجومه‌لر توپلوسو). باکی: 1912،
- نفت فونتانی (1 پرده‌لی کومدی). باکی: 1912،
- آذربایجان دیلی‌نین 3 ایللیک تدریسی اۆچون درسلیک (محمودبیگوولا شریکلی). باکی: 1912،
قایناق
[دَییشدیر]- عبداله شایق. تورک ادبیاتی‌نین مونتخاباتی. باکی: 1925،
- قولوزاده. عباس صحت حاقیندا بیر نئچه سؤز. "معاریف ایشچیسی" ژورنالی 6-7 (14-15)-جی سایلار، باکی: 1927.
- عبداله شایق. ادبیاتیمیز حاقیندا. "معاریف ایشچیسی" ژورنالی 2-4 (14-15)-جی سایلار، باکی: 1927.
- "عباس صحت" (1949)
- "عباس صحت" (1986)
- محمدحسین تهماسیب. سئچیلمیش اثرلری. 2 جیلدده. بیر جیلد. باکی: موترجیم، 2010. - ص. 478-479.