موسلمان-تورک سوی‌قیریملاری

ویکی‌پدیادان، آچیق بیلیک‌لیک‌دن
سوْی‌قیریملارین باش وئردیگی بؤلگه‌لر٬ جیلولوق دا بۇنلارا داخیلدیر

مۆسلمان-تۆرک سوْی‌قیریملاری٬ باشقا بیلینن آدلارلا تۆرک سوْی‌قیریملاری٬ تۆرکلره ائدیلن سوْی‌قیریملار٬ و یا تۆرک قیریمی٬ عثمانلی دؤولتینین داغیلما دؤنمینده مۆسلمان و تۆرک تبعه‌لرینی آماج تۇتان سوْی‌قیریملاردیر. بۇ دؤنمده سۆرگونلر ده باش وئرمیشدیر. جاستین مک‌کارتی٬ آمریکالی عثمانلی و بالکان تاریخچی‌سی٬ حادیثه‌لره معروض قالانلارین چوْخونون تۆرکجه دانیشدیغی سؤیله‌ییر.

جاستین مک‌کارتی٬ ۱۸۲۱-۱۹۲۲ ایل‌لری آراسیندا بئش میلیون یاریما یاخین مۆسلمانین اوروپادان سۆرولدوگونو و بئش میلیوندان چوْخونون اؤلدورولدوگونو یا دا قاچارکن مریضلیک و یا آجلیقدان اؤلدوگونو تخمین ائدیر. سوْی‌قیریملار٬ ۱۸۲۰لی-۱۸۳۰لو ایل‌لرده صربیستان و یۇنان باغیمسیزلیق مۆجادیله‌لرینده٬ ۱۸۷۷-۱۸۷۸ ایل‌لرینده روسیه-عثمانلی ساواشیندا٬ ۱۹۱۲-۱۹۱۳ ایل‌لرینده بالکان ساواشلاریندا٬ بیرینجی دۆنیا ساواشی و سوْنراسی سیراسیندا ائرمنی عۆصیانلاریندا٬ و تۆرکیه قۇرتولوش ساواشی سیراسیندا یۇنانین آنادوْلونو ایشغال ائتدیگینده باش وئرمیشدیر.

۱۹-جۇ یۆز ایلین سوْنو و ۲۰-جی یۆز ایلین باشیندا ائرمنیلرین قافقازدا تؤرتدیگی سوْی‌قیریملار دا واردیر. بۇ دؤنمده‌کی ایتکینلره گؤره دییشیک قایناقلاردا مۆختلیف بیلگیلر واردیر. ۱۸۷۷-۱۸۷۸ روسیه-عثمانلی ساواشی سیراسیندا جاستین مک‌کارتی ۲۶۰ مین نفرین اؤلدورولدوگونو سؤیلرکن٬ کمال کارپات ۳۰۰ مین نفرین اؤلدورولدوگوندن دیفاع ائدیر. ۲۰-جی یۆز ایلین باشی و بیرینجی دۆنیا ساواشی دؤنمینده ده بؤلگه‌ده‌کی مۆسلمان-تۆرک علئیهینه ائرمنی حرکتلری داوام ائتمیش٬ کندلره هۆجۇملار ائدیلمیشدیر. اوْنور خوداوندیگارا گؤره بۇ دؤنمده ۲٫۵ میلیوندان چوْخ مۆسلمان اؤلدورولموشدور.

آیریجا باخین[دَییشدیر]

قایناقلار[دَییشدیر]

گؤرونتولر[دَییشدیر]