پیئر کوری - ویکی‌پدیا

پیئر کوری
پیئر کوری، ۱۹۰۶-جی ایل
دوغوم	۱۵ مهٔ ۱۸۵۹ پاریس، فرانسه
اؤلوم	۱۹ آوریل ۱۹۰۶ (۴۶ یاش) پاریس، فرانسه
اؤلوم سببی	ماشین تصادوفو
میلیت	فرانسه‌لی
تحصیل یئری	پاریس بیلیم‌یوردو
تانینماق سببی	رادیواکتیویته کوری قانونو کوری-وئیس قانونو کوری ثابیتی کوری دماسی پیئزوالکتریسیته کشفی
حیات‌یولداشی(لاری)	ماری کوری (ائولی ۱۸۹۵)
اوشاقلاری	ایرن ژولیئت-کوری ایو کوری
جایزه‌لر	نوبل فیزیک اؤدولو
علمی منسبی
ساحه‌لر	فیزیک , شیمی

ایمضاسی

پیئر کوری (۱۵ مئی ۱۸۵۹، پاریس - ۱۹ آپریل ۱۹۰۶، پاریس)، فرانسه‌لی فیزیکچی؛ کریستال بیلیم، مغناطیسم، پیئزوالکتریک و رادیو اکتیویته بیلیم‌لرینین قاباقجیللاریندان. کیمیاگر یولداشی ماریا کوری ایله بیرلیکده ۱۸۹۸-جی ایلده رادیوم المنتینی تاپدی. ۱۹۰۳-جی ایلده هنری بکرل طرفین‌دن تاپیلان رادیاسیون (شۆعالانما) فاکتی اوزرینده اورتاق چالیشمالاردا ائتدیکلری اۆستون خیدمتلری اۆچون حیات یولداشی ماریا کوری ایله بیرلیکده نوبل فیزیک اؤدولو آلدی.^[۱]

پیئر ۱۴ یاشیندا ایکن، ریاضیات اۆچون هوَس و قابیلیتینی ایثبات ائتمیشدی. ۱۶ یاشیندا بیلیم‌یوردو ایشلرینه باشلادی و ۱۸ یاشیندا اولاندا آمریکالی ماستر درجه‌سینین ائش‌دیری ایله اؤدوللندیریلدی. آنجاق پولسوزلوق اونون دوکتورا اوخوماغینین گئجیکمه‌سینه ندن اولدو. بو اۆزدن بیر لابراتواردا ایشله‌مگه باشلادی.^[۲]

اونون ایلک اؤنملی علم ایش بیرلیگی، بؤیوک قارداشی ژاک‌وِس ایله ایدی. پیئر ۲۱ و ژاک ۲۴ یاشلاریندا ایکن، قارداشلار پیئزوالکتریک تأثیرینی کشف ائتمیشدیلر. کوری قارداشلاری قاتی کریستاللار باسقی آلتیندا اولدوغو زامان، کریستاللاردان الکتریک انرژی‌سی یاراندیغینی تاپمیشدی.^[۳] اوخشار کریستاللار سیخیشدیریلمیش اولدوغوندا اورادا بیر الکتریک پوتانسیئلی یارانمیشدیر. ایکی دانا خارق‌العاده حادیثه‌نین آراسینداکی باغلانتی‌نین گئرچگینی آنلاماق، پیئر'ی فیزیکین قانونلاریندان تقارونون اصل روْلو حاقیندا قاباقجیل بیلگی اینکیشاف ائتمک اۆچون کؤمک ائتدی.

۲۹ جولای ۱۸۹۵-جی ایلده ماری کوری ایله ائولنن پیئر، بو ائولیلیکدن ایکی قیز اوشاغینا صاحیب اولدو. پیئر کوری ۱۹ آپریل ۱۹۰۶-جی ایلده تصادوفدا دۆنیادان گئتمیشدیر.^[۴]

قایناق

[دَییشدیر]

^ The Nobel Prize in Physics 1903. یوْخلانیلیب8 July 2016.
^ Quinn, Susan (1996). Marie Curie : a life. Reading, Mass.: Addison-Wesley. ISBN 978-0201887945.^{[دائمی اولو باغلانتیلی]}
^ "This Month in Physics History: March 1880: The Curie Brothers Discover Piezoelectricity". ACS News. March. 2014. 8 July 2016-ده یوخلانیب.
^ "Prof. Curie killed in a Paris street" (PDF), The New York Times, 20 April 1906

ب دان دییش فیزیکده نوبل جایزه‌سینی قازانانلار
۱۹۰۱–۱۹۲۵	ویلهلم رونتگن (۱۹۰۱) هندریک لورنتز / پیتر زیمان (۱۹۰۲) هنری بکرل / پیئر کوری / ماریا کۆری (۱۹۰۳) جان استرات (۱۹۰۴) فیلیپ لنارت (۱۹۰۵) جوزف جان تامسون (۱۹۰۶) آلبرت آبراهام مایکلسون (۱۹۰۷) قابریل لیپمان (۱۹۰۸) گولیلمو مارکونی / کارل فردیناند برون (۱۹۰۹) یوهان دیدریک وان در والس (۱۹۱۰) ویلهلم وین (۱۹۱۱) نیلس دالن (۱۹۱۲) هایک کامرلینگ اونس (۱۹۱۳) ماکس فون لائو (۱۹۱۴) ویلیام لورنس براگ / ویلیام هنری براگ (۱۹۱۵) چارلز گلوور بارکلا (۱۹۱۷) ماکس پلانک (۱۹۱۸) یوهانس اشتارک (۱۹۱۹) شارل ادوارد گیوم (۱۹۲۰) آلبرت اینشتین (۱۹۲۱) نیلس بور (۱۹۲۲) رابرت میلیکان (۱۹۲۳) کارل مان گیورگ سیگبن (۱۹۲۴) جیمز فرانک / قوستاو هرتز (۱۹۲۵)
۱۹۲۶–۱۹۵۰	ژان باتیست پرن (۱۹۲۶) آرتور هالی کامپتون / چارلز تامسون ریس ویلسون (۱۹۲۷) اون ویلانز ریچاردسون (۱۹۲۸) لویی دو بروی (۱۹۲۹) سی وی رامان (۱۹۳۰) ورنر کارل هایزنبرگ (۱۹۳۲) اروین شرودینگر / پل دیراک (۱۹۳۳) جیمز چادویک (۱۹۳۵) ویکتور فرانتس هس / کارل دیوید اندرسون (۱۹۳۶) کلینتون دیویسون / جرج پاجت تامسون (۱۹۳۷) انریکو فرمی (۱۹۳۸) ارنست لارنس (۱۹۳۹) اتو اشترن (۱۹۴۳) ایزیدور ایزاک رابی (۱۹۴۴) ولفگانگ پاولی (۱۹۴۵) پرسی ویلیام بریجمن (۱۹۴۶) ادوارد ویکتور اپلتون (۱۹۴۷) پاتریک بلاکت (۱۹۴۸) هیدکی یوکاوا (۱۹۴۹) سیسل فرانک پاول (۱۹۵۰)
۱۹۵۱–۱۹۷۵	جان داقلاس کاکرافت / ارنست والتون (۱۹۵۱) فلیکس بلوخ / ادوارد میلز پورسل (۱۹۵۲) فریتز زرنیکه (۱۹۵۳) ماکس برن / والتر بوث (۱۹۵۴) ویلیس اوژن لمب / پولیکارپ کوش (۱۹۵۵) ویلیام شاکلی / جان باردین / والتر هاوسر براتین (۱۹۵۶) چن نینگ یانگ / تسونگ-دائو لی (۱۹۵۷) پاول چرنکوف / لیا فرانک / ایقور یوگنیویچ تام (۱۹۵۸) امیلیو گینو سگر / اوون چمبرلین (۱۹۵۹) دونالد آرتور گلایزر (۱۹۶۰) رابرت هافستاتر / رودولف لودویگ موسباور (۱۹۶۱) لو لانداو (۱۹۶۲) یوجین ویگنر / ماریا ژئوپرت مایر / جی. هانس دی. جنسن (۱۹۶۳) چارلز هارد تاونز / نیکولای باسوف / الکساندر میخایلوویچ پروخورف (۱۹۶۴) سین‌ایترو تومونوجا / جولیان شوینگر / ریچارد فاینمن (۱۹۶۵) آلفرد کاستلر (۱۹۶۶) هانس بته (۱۹۶۷) لوئیس والتر آلوارز (۱۹۶۸) ماری گل-من (۱۹۶۹) هانس اولوف گوستا آلفون / لوئی نل (۱۹۷۰) دنیس گابور (۱۹۷۱) جان باردین / لئون نیل کوپر / جان رابرت شریفر (۱۹۷۲) لئو ایساکی / ایوار یِوِر / بریان دیوید جوزفسون (۱۹۷۳) مارتین رایل / آنتونی هویش (۱۹۷۴) آگه بوهر / بن روی ماتلسن / لئو جیمز رینواتر (۱۹۷۵)
۱۹۷۶–۲۰۰۰	برتون ریکتر / ساموئل چائو چونگ تینگ (۱۹۷۶) فیلیپ وارن اندرسن / نویل فرانسیس مات / جان هاسبورک وان ولک (۱۹۷۷) پیوتر کاپیتسا / آرنو آلان پنزیاس / رابرت وودرو ویلسون (۱۹۷۸) شلدون لی گلاشو / عبدالسلام / استیون واینبرگ (۱۹۷۹) جیمز کرونین / وال لوگسدون فیچ (۱۹۸۰) نیکولاس بلومبرگر / آرتور لئونارد شالو / کای سیگبان (۱۹۸۱) کنت ویلسن (۱۹۸۲) سابراهمانین چاندراسکار / ویلیام آلفرد فاولر (۱۹۸۳) کارلو روبیا / سیمون ون درمیر (۱۹۸۴) کلاوس فون کلیتسینگ (۱۹۸۵) ارنست روسکا / گرد بینینگ / هاینریش روهرر (۱۹۸۶) یوهانس جرج بدنورز / کارل الکساندر مولر (۱۹۸۷) لئون لدرمن / ملوین شوارتز / جک اشتینبرگر (۱۹۸۸) نورمن فاستر رمزی / هانس جرج دهملت / ولفگانگ پل (۱۹۸۹) جروم ایزاک فریدمان / هنری وی کندال / ریچارد ادوارد تایلور (۱۹۹۰) پیئر-ژیل دو ژئن (۱۹۹۱) جورج چرپک (۱۹۹۲) راسل هالس / جوزف تیلور (۱۹۹۳) برترام برکهاوس / کلیفورد گلنوود شال (۱۹۹۴) مارتین لویز پرل / فردریک رینز (۱۹۹۵) دیوید موریس لی / داقلاس دین اشرفت / رابرت کلمن ریچاردسون (۱۹۹۶) استیون چو / کلود کوهن تانوژی / ویلیام دانیل فیلیپ (۱۹۹۷) رابرت لافلین / هورست لودویگ اشتورمر / دانیل چی تسوئی (۱۹۹۸) خرارد توفت / مارتینیوس ولتمن (۱۹۹۹) ژورس آلفروف / هربرت کرومر / جک کیلبی (۲۰۰۰)
۲۰۰۱–ایندییه‌دک	اریک آلن کرنل / ولفانگ کترله / کارل ادوین ویمن (۲۰۰۱) ریموند دیویس جونیور / ماساتوشی کوشیبا / ریکاردو جیاکونی (۲۰۰۲) آلکسی آلکسیویچ آبریکوسوف / ویتالی لازاریویچ گینزبرگ / آنتونی جیمز لگت (۲۰۰۳) دیوید گراس / دیوید پولیتزر / فرانک ویلچک (۲۰۰۴) روی جی. گلوبر / جان هال / تئودور هانش (۲۰۰۵) جان ماتر / جرج اسموت (۲۰۰۶) آلبر فر / پتر گرونبرگ (۲۰۰۷) یوایچیرو نامبو / ماکوتو کوبایاشی / شیهید ماسکاوا (۲۰۰۸) چارلز کائو / ویلارد بویل / جرج ای. اسمیت (۲۰۰۹) آندره گایم / کنستانتین نووسلف (۲۰۱۰) سال پرلموتر / آدم ریس / برایان اشمیت (۲۰۱۱) دیوید واینلند / سرژ هاروش (۲۰۱۲) فرانسوا انگلرت / پیتر هیگز (۲۰۱۳) ایسامو آکاساکی / هیروشی آمانو / شوجی ناکامورا (۲۰۱۴)