آسالا
| آسالا | |
 | |
| یارادیلمیش | ۱۹۷۵ |
| اینحیلال | ۱۹۸۸ |
| هدف | تورکیه‌دن ائرمنی سوی‌قیریمی ایدیعاسینا گؤره قیصاص آلماق و ائرمنیلرین تاریخی وطن‌لرینی آزاد ائتمک |
| یئر | بیروت، لوبنان |
| رسمی دیللری | ائرمنی دیلی |
| رئیس | آکوپ آکوپیان |
آسالا (ائرمنیجه. Հայաստանի Ազատագրութեան Հայ Գաղտնի Բանակ, ՀԱՀԳԲ) ۱۹۷۵-جی ایلدن فعالیت گؤسترمیش ائرمنی ترور تشکیلاتی. تورکیه جومهوریتی تهلوکه‌سیزلیک خیدمتی طرفیندن ترور تشکیلاتی کیمی تانینمیشدیر.[۱]
" ائرمنیستانین آزادلیغی اوغروندا گیزلی ائرمنی اوردوسو " آدلانان بو تشکیلاتین آدی نین قیسالتماسی اینگیلیسجه "Armenian Secret Army for the Liberation of Armenia" کیمی‌دیر. تشکیلات موستقیل ائرمنیستان دؤولتی نین قورولماسی و ۱۹۱۵-جی ایلده باش وئردیگی ایدیعا ائدیلن " ائرمنی سوی‌قیریمی نین " دونیا اؤلکه لری طرفیندن تانینماسی اوچون چالیشمیشدیر.
تشکیلات ۱۹۷۵-جی ایلده، لوبناندا وطنداش موحاریبه سی گئتدیگی بیر دؤورده بیروت شهرینده، بؤلوجو فلسطین دسته‌لری نین یاردیمی ایله یارادیلیب [۲]. تشکیلاتین قوروجولاری آکوپ آکوپیان و آکوپ تاراکچیان‌دیر [۳]تشکیلاتین قرارگاهی بیروتدا، تعلیم-مشق بازالاری ایسه سوریه‌ده یئرلشیر. آسالا-نین اساس مقصدی تورکیه‌نین شرقی، ایرانین شیمالی و آذربایجانین ناخچیوان و داغلیق قاراباغ بؤلگه‌لری‌نین ده داخیل اولدوغو بیر اراضیده " بؤیوک ائرمنیستان " دؤولتی قورماقدیر. آسالا اساساً تورکیه و آذربایجان وطنداش‌لارینا قارشی ترور آکت‌لاری حیاتا کئچیریر. تشکیلاتین " ابو نیدال " ، " قارا سپتامبر " کیمی ترور قروپ‌لاری ایله علاقه‌لری نین یارادیلماسیندا اونون لیدری آکوپ آکوپیانین بؤیوک رولو اولموشدور[۴][۵] آتن‌ده ۱۹۸۰-جی ایلده قتله یئتیریلمیش تورک سفیری نین اؤلومونه گؤره مسئولیتی اؤز اوزرینه گؤتورموش آ.آکوپیان ۰۱/۰۸/۱۹۸۰-جی ایلده " نیویورک تایمز " قزئتینه وئردیگی موصاحیبه ده بیلدیرمیشدیر: " بیزیم دوشمنیمیز تورک رژیمی، ناتو و بیزله امکداش‌لیق ائتمه‌ین ائرمنی‌لردیر ".
تاریخی[دَییشدیر]
آسالا ۱۹۷۵-جی ایلده قورولموش، همین ایل پاریس ائرمنی کونفرانسیندا آسالا-یا یئرلی قووّه‌لر قوشولموشدور. ۱۹۸۱-جی ایلده تشکیلات زیروه نؤقطه‌سینه چیخمیش، آنجاق ۱۹۸۳-جو ایلده ایکی‌یه بؤلونموشدور.
۱۹۷۹-جو ایلده تشکیلاتا قوشولان‌لار آراسیندا ان تانینمیش سیمالار آلِخ ینیکومشیان و مونته ملکونیان‌دیر.
۱۹۸۰-جی ایلده بیر چوخ ترور حادیثه‌لری تؤره دن آسالا، بیر طرفدن سوئیسی ، دیگر طرفدن ایسه فرانسه‌نی هده‌له‌مگه باشلامیشدیر. فرانسه‌ده‌کی بیر چوخ قروپ لار، کاناداداکی " آزاد های " ، اینگیلیسده کی " کایتزِر " قروپ‌لاری آسالا-یا قوشولدوقلارینی اعلان ائتدیلر. بو ایل‌لرده مرکزده آرتیق پارچالانمالار باشلامیشدی.
ایسرائیلین بیروتو ایشغال ائتمه‌سی ایله آسالا بو شهری ترک ائتدی. ۱۹۸۳-جو ایلده ایکی‌یه پارچالاندی:
- آکوپ آکوپیانین قروپو یونان و فلسطین اراضی‌لرینده یئرلشمیش قوجا، جاوان، قادین، اوشاق دئمه‌دن اؤلدورورلر. ان دهشتلی ترور حادیثه‌سینی فرانسه‌نین اورلی هاوا لیمانیندا حیاتا کئچیرمیشدیرلر.
- تشکیلاتین غربی اوروپاداکی قروپو ایسه " آسالا اینقیلاب حرکاتی‌دیر " . بو قروپ ایسه ترور حادیثه‌لرینی تورکیه و آذربایجاندا حیاتا کئچیریرلر. بو حرکاتین لیدری ایسه مونته مِلکونیان‌دیر. اونون اؤلوموندن سونرا لیدرلری آرا تورایان اولموشدور.
آکوپ آکوپیان ایسرائیل ایشغالیندان سونرا آسالا-نین لوبنانداکی ۳ تعلیم دوشرگه‌سینی ایتیردیگینی، فلسطینلی ایداره‌چی‌لرین آسالا-نی آرخادان وورماغا چالیشدیقلارینی بئیروت رادیوسوندا یاییملادی.
آکوپ آکوپیان ۱۹۸۸-جی ایلده آفینادا اؤلدورولدو. بوندان سونرا پارچالانمالار آرتدی.
آسالا-نین یونان إقینا آداسیندا گیزلی تعلیم دوشرگه‌لری‌نین اولدوغو بیلینیر. بوردا پ‌ک‌ک ترورچولارینا دا تعلیم کئچیریلدیگی و تعلیم‌لره یونان ژنرالی ماتافیاسلن رهبرلیک ائتدیگی معلوم‌دور. بوندان علاوه آسالا-نین جنوبی قیبریس اوردوسونون نظارتی آلتینداکی إیاناپا بؤلگه‌سینده بیر دوشرگه‌سی اولدوغو و دوشرگه‌دن هارووت آقباچیانین مسئول اولدوغو بیلینیر.
فعالیت یئرلری[دَییشدیر]
آسالا فعالیتینی فرانسه‌ده داها چوخ گؤسترمکده‌دیر. بونا سبب ایسه بو اؤلکه ده ائرمنی ترورچولارا سربست حرکتینه ایجازه وئریلمیشدیر. بوندان باشقا آب ش، یونان، جنوبی قیبریس، سوریه، ایران، سوئیس، فلسطین و کانادادا فعالیت‌لرینی داوام ائتدیرمکده دیرلر[۶].
دستک[دَییشدیر]
آسالا اساساً ان بؤیوک دؤرد دستک آلمیشدیر:
- شوروی
- یونان، سوریه، ایران،فلسطین
- کومونیست پارتیالاری، ائرمنی کیلیسا لاری، قنچاک پارتیاسی.
۱۹۸۳-جو ایلدن اعتیباراً آسالا مونته مِلکونیانین سیاستینه تابع اولموش، تورکیه و ۱۹۸۸-جی ایلدن باشلایاراق آذربایجاندا ترور حادیثه‌لری تؤرتمیشدیر.
مطبوعاتلا علاقه‌لری[دَییشدیر]
آسالا-نین رسمی اولاراق چاپ ائتدیردیگی قزئت " هایاستان " دیر. بوندان باشقا " های–بایکار " ، " آرمِنیال " ، لندن‌ده چاپ ائدیلن " کایتزِر " درگیسی ده چاپ اولونان‌لار آراسیندادیر.
آسالا-نین ایلک رادیو یاییمی ۱۹۸۱-جی ایلده بیروتدا فعالیته باشلامیشدیر. " لوبنانلی ائرمنیلرین سسی " آدی آلتیندا گونده بیر ساعات‌لیق وئریلیش یاییملانیردی.
سانال آلاندا فعالیتی[دَییشدیر]
۲۰ اوکتوبر ۲۰۰۹-جو ایلده ائرمنیلرین مشهور سایتی hayastan.com سایتینا هوجومو اولوب. آمریکا و ایسرائیل هکِرلری طرفیندن داغیدیلان سایتی برپا ائتمک مومکون اولماییب. " موسلمان‌لار گلیر، حاضیر اولون! فلسطین و قاراباغ تورپاق‌لاری موسلمان‌لارین‌دیر! " شوعارلاری آلتیندا داغیدیلان سایت ترور تشکیلاتی " آسالا " یا مخصوص‌دور. hayastan.com سایتی نین رهبرلری بیر نئچه دفعه آذربایجان سایت‌لارینا هوجوم ائدیب. ۲۰۰۶-جی ایلده آخ‌ج پ- نین اینترنت صحیفه‌سی (www.axcp.org) و آذربایجاندا وطنداش جمعیتی‌نین اینکیشافینا یاردیم آسسوسیاسیاسی نین (AVCİYA) اینترنت صحیفه‌سی (www.avciya.org) داغیدیلیب، mediaforum.az, kiv.az, apa.az gunazer.com times.az سایت‌لارینا ایسه بیر نئچه دفعه هوجوم ائدیبلر.[۷]
اتک یازی‌لار[دَییشدیر]
- ^ Emniyet Genel Müdürlüğü Dış İlişkiler Daire Başkanlığı. آرشیولنیب اصلی نۆسخه‌دن on 2007-12-13. یوْخلانیلیب2020-10-11.
- ^ Paul M. Pitman. Turkey: A Country Study. The Federal Research Division of the Library of Congress, s. 354. (Türkiye: Bir Ülke Hakkında Çalışma, Kongre Kütüphanesinin Federal Araştırma Grubu)
- ^ MIPT Terrorism Knowledge Base". 15 November 2007. Archived from the original on 2007-11-15.
- ^ Армянская секретная армия освобождения Армении[دائمی اولو باغلانتیلی]
- ^ Участники событий о том как был убит преступник Монте Мелконян
- ^ "ASALA İsveçrəni partladır.. آرشیولنیب اصلی نۆسخه‌دن on 2016-03-05. یوْخلانیلیب2020-10-11.
- ^ YƏHUDİLƏR "ASALA"nın SAYTINI DAĞITDI[دائمی اولو باغلانتیلی]