پوْرتال:ایسلام
  
 ایسلام (عربجه: الإسلام) بیر تک تانریلی، ابراهیمی دین دیر کی چوخلو جمعیتی وار دیر. ایسلام آدی سلم کؤکوندن گلیر. عمومی اولاراق بۇ کؤکون ایکی معناسی واردیر. بونلار ۱- باریش و صولح (سلام دا بۇ کؤک ده‌ن دیر) ۲- بویون ایمک آللاها تسلیم اولماق دیر. اسلام بیر نئچه طریقتلره بؤلونور. اونلاردان ان بؤیوکلری سنی لیک و شیعه لیک دیر. اسلام دینی نین مقدس کتابی قرآن و بۇ دینی گتیرن پیغمبرین آدی محمد بن عبدالله دیر.  سئچیلمیش مقاله ایمام علی ابن ابیطالب شیعه موسلمانلارینین بیرینجی ایمامی و سوننی موسلمانلارینین دؤردونجو خلیفه‌سیدیر. اونون آتاسی ابوطالب، نئچه ایل حضرت محمد (ص)دان موحافیظه ائتمیشدی. خصوصاً شیعه قایناق‌لری باشدا اوْلماقلا ایسلامی قایناق‌لره گؤره علی کعبهده دۆنیایا گلن یگانه شخص‌دیر. علی محمددن سوْنرا مدینهیه کؤچموش‌دور. اوْرادا علی محمدین قیزی فاطمه الزهرا ایله عائله حیاتی قۇرموشدور. ۶۶۱-جی ایلده کوفه مسجیدینده سوی-قصد نتیجه‌سینده اؤلدورولموش‌دور. ایسلام مدنیتینده علی‌نین اؤزون‌مخصوس یئری واردیر. بئله کی، اوْ ایسلامدا مودریک‌لیک، دوروستلوک، ایگیدلیک، حؤرمت و ... رمزی‌دیر. خصوصاً تصوفده علی تفسیر، فیقه و دینی فیکیر ساحه‌لرینده ان یۆکسک شخص حساب اوْلونور و اوْ محمدین نسلی‌نین داوام‌چی‌سی کیمی قبول ائدیلیر. قورآن قورآن (عربجه: القرآن) ایسلامین مقدس کیتابی و موسلمان لارین اینانیش لارینا گؤره الله سؤزلریدیر کی جبرئیل واسیطه سی ایله ایسلام نبی سی محمد بن عبداللها نازیل اوْلوب. موسلمان لار قرآنی حضرت محمدین لاپ بؤیوک معجیزه سی و ان آیدین دلیل الله نبی سی اولماغینا بیلیرلر. قرآن عرب دیلینده نازیل اوْلوب و آدینین معناسی «قرائت ائلمک» و «اوخوماق» دی. مسلمان لار «قرآن کریم» و یا «قرآن مجید» آدلاریلا بۇ کیتابا ایشاره ائدرلر. قرآن ۳۰ جزء و ۱۱۴ سوره سی وار. بیلیرسینیزمی؟
تاریخ
عباسیلر خیلافتی (۷۵۰-۱۵۱۷) عربجه: الخلافة العباسیة الإسلامیة عرب خیلافتینده اومویلردن سوْنرا حاکیمیته ییه‌لنمی دؤولتی. و بعضاً بغداد خیلافتی آدلاندیریلیر. عباسی خیلافتی‌نین ترکیبینه عرب اؤلکه‌لری، قافقاز، آذربایجان و ایران(۹-جو عصرین اوّلینه قدر)، اوْرتا آسیانین جنوبو، میصر، و ده شیمالی آفریقا(۹-جو عصره قدر) داخیل ایدی. موستقیل دؤولت کیمی ۷۵۰-جی ایلدن ۹۴۵-جی ایلده، آل بویه سولا‌له‌سی طرفیندن ایشغال ائدیلنه قدر مؤوجود اوْلوب. آل بویه سولا‌له‌سی بغداددا اوْنون ۱۰۵۵-جی ایلده سلجوق‌لولار طرفیندن آلینماسینا قدر آغالیق ائدیب. عباسی خیلافتی آدی آلتیندا هم ده، بغداددا (۷۶۲-۱۲۵۸)، اوْنون ائلخانیلر طرفیندن آلینماسیندان سوْنرا ایسه قاهیرهده، اوْنون عثمانلی ایمپیراتورلوغو طرفیندن ۱۵۱۷-جی ایلده آلینماسینا قدر مملوک سلوطانلارینین یانیندا مؤوجود اوْلموش، موسلمان دینی دؤولت قۇرولوشو فوْرماسی نظرده توتولور. عباسیلر خیلافتی، الینده هم روحانی هم ده دونیوی حاکمیتیتی بیرلشدیرن خلیفه‌نین باشچی‌لیغی آلتیندا اوْلان بیر دؤولت‌دیر. دایاقلاری عرب طایفه لری اوْلان امویلر خیلافتی‌ندن (۶۶۱-۷۵۰) فرقلی اوْلاراق، عباسیلر خیلافتی داها چوْخ، بۇ دؤولته داخیل اوْلان مۆختلیف اؤلکه‌لرین فئوداللارینین ماراقلارینی ایفاده ائدیردی. ایلک عباسیلر دؤنمینده ۸-۹-جی عصرلرده ایران‌لی فئوداللاری اؤزل اؤ‌نم داشیماغا باشلادیلار. عباسیلر خیلافتینده اساس چیفتلیک (مزرعه) ساحه‌سی، سۇوارما یا اساسلانان اکینچی‌لیک ایدی، اساس اۆرتیم (تولید)چی ایسه تحکیم‌لی وضعیته سالینان کندلی ایدی. کؤچری و اوْتوراق مالدارلیق همچین، آما اکینچی‌لیک‌دن سوْنرا، مؤهوم ایدی. ایسلامدا بایرام گونلری
پانورامادیقت پورتال ایشتیراکچی‌سی اوْلماق ایسته‌يیرسینیزسه موافیق بؤلمه‌ده آدینیزی قئيد ائدین |
