کیلیبی خاقان
| کیلیبی خاقان | |
|---|---|
| شرقی گؤی‌تۆرک خانلیغی‌نین ۵-جی خاقانی | |
| ایللر | ۶۴۵-۶۳۹ میلادی |
| اؤلوم | ۶۴۵ میلادی |
| سونراکی شاه | چئبی خاقان |
| اؤنجه‌کی شاه | ایللیگ خاقان |
| سولاله | آشینا |
| آتاسی | توغروق شاد |
| اوشاقلار | آشینا دولوشه |
کیلیبی خاقان - 630-جۇ ایلده تان سۆلاله‌سی طرفیندن خاقان اوْلاراق وظیفه‌‌لندیریلمیشدی. 639-جۇ ایلده‌کی کۆرشاد (آشینا جیئشئشوای) عۆصیانی امپراتورو قوْرخوتدوغو اۆچون خاقانلیغی يئنیدن قۇرماق قرارینا گلدی.
اؤنجه‌کی خاقانلار دؤورونده
[دَییشدیر]آشینا سیموْنون نه واخت دوْغولدوغو معلوم دئيیل آنجاق آشینا عائله‌‌سینه منسوب اوْلدوغو دقیق بیلینیر. تۇغروق شادین اوْغلو ایدی. شیبی خاقان و چۇلا خاقان اوْنو چوْخ سئومزدی. چۆنکی اوْ تۆرکدن چوْخ هۇنا بنزه‌يیردی. اوْنلارین دؤورونده سرکرده اوْلا بیلمه‌میشدی. ایللیگ خاقان اوْنو ایمپئراتوْرلا دانیشیق آپارماغا گؤندرنده ایمپئراتوْر طرفیندن هئشون شاهزاده‌سی عنوانی ایله مۆکافاتلاندیریلمیشدی. بۆتون بۇنلارا باخماياراق شرقی گؤی تورک خاقانلیغی‌نین ضعیفله‌دیگی دؤورده ایمپئراتوْرا يوْخ خاقانا صادق قالمیشدی. ایمپئراتوْر اوْنون صداقتیندن رۇحلاناراق خۇايخوای شاهزاده‌سی عنوانی‌نی وئرمیشدی.
چین دؤورونده
[دَییشدیر]13 آوقوست 639-جۇ ایلده کۆرشاد عۆصیانی‌نین ياتیریلماسیندان سوْنرا آشینا سیموْيا کیلیبی خان آدی ایله خاقانلیق عنوانی وئریلدی. اوْنا هم ده ایمپئریيا سوْي‌آدی اوْلان لی سوْي‌آدی‌دا وئریلدی. بئله‌لیکله اوْ ایمپئریيا عائله‌‌سیندن سايیلیردی. ایمپئراتوْر اوْنا کؤمکچی اوْلاراق باغا خاقانین نوه‌سی اوْلان آشینا چوْنقو سوْل مۆدریک شاهزاده تعیین ائتدی. 641-جی ایلده سئيانتوْ خانلیغی‌نین حؤکمداری اوْلان اینجو خانین گۆجلو هۆجومو قارشیسیندا تاب گتیرمه‌يه‌رک چینه قايیتدی. 645-جی ایلده تۆرکلر خاقانی تک قوْياراق چینین درینلیکلرینه کؤچدولر. کیلیبی خاقان ایسه ایمپئراتوْرلا بیرلیکده کوْرئيالیلارا قارشی مۇحاریبه‌‌ده قوْلوندان يارالاندی. خاقان چانقان شهرینده ایمپئراتوْرون يانیندا باسدیریلدی.
قایناقلار
[دَییشدیر]- آذربایجان جۆمهۇریتی تۆرکجه‌سی ویکی‌پدیاسی‌نین ایشلدنلری طرفیندن یارانمیش«Kilibi xaqan»، مقاله‌سیندن گؤتورولوبدور. (۱۹ اوْکتوبر ۲۰۱۷ میلادی تاریخینده یوْخلانیلیبدیر).