ویکی‌پدیا:قوْروما سیاستی
 | بۇ صفحه ویکی‌پدیا سیاستلریندن بیری ساییلیر. بۇ سیاست چوخلو ایشلدنلر طرفیندن قبول اوْلونماقدادیر و بۆتون ایشلدنلر اونو رعایت ائتمه‌لیدیر. بۇ سیاستلرده هر دییشیک‌لیک اۆچون اؤنجه اوْنون اۆستونده ایجماع اوْلمالیدیر. |
| ایجرایی سیاست‌لر |
|---|
 |
 |
 |
 |
 |
 |
 |
 |
 |
 |
ویکی‌پدیا بیر آچیق بیلیک‌لیک اوْلاراق، هر کیمسه‌نین دییشدیرمه‌سی اۆچون آچیق‌دیر. آنجاق بعضی صفحه‌لرده واندالیزم ایله آیری مشکل‌لرین قاباغینی آلماق اۆچون اوْ صفحه‌لرده موقت یا دا سوْن‌سؤز دییشدیرمه محدودیت‌لره قوْیماق گرک اوْلور. بۇ محدودیت‌لره قوْروما دئییلیر.
صفحه‌لری قوْرویوب، قوْرومادان چیخارتماق ویکی‌پدیا اداره‌چی‌لر طرفیندن گؤرولور. آنجاق هر ایشلدن بیر صفحه‌نین قوْروما یا دا قوْرومادان چیخارتماغینی ایستمک اۆچون یوْل وئریلیر.
لاپ یایغین قوْروما بۆتؤو قوْروما ایله یاری قوْرومادیر. بۆتؤو قوْرومالاری تکجه اداره‌چی‌لر، یاریم‌قوْرومالاری دا حساب‌لارینا گیریب و حساب‌لاری تأیید اوْلموش ایشلدنلر دییشدیره بیلر. هر ایشلدن حسابی ان آزی ۴گۆن ایله ۱۰ دییشدیرمه‌دن سوْنرا اوْتوماتیک اوْلاراق تایید اولونور. هر نوع قوْروما بیر مخصوص بوْیالی قیفل ایله بیلینیر. قیفلی گؤرستمک اۆچون {{Pp}} شابلونو صفحه‌ده قوْیولور.
ایچینده‌کیلر
قوْروما نوع‌لارینا بیر قیسا باخیش
قوْروما نوع‌لاری بوْنلار‌دیر:
- بۆتؤو قوْروما تکجه اداره‌چی‌لر طرفیندن دییشدیرمه اوْلا بیلر.
- یاریم قوْروما تکجه اداره‌چی‌لر ایله حساب‌لاری تأیید اوْلموش ایشلدنلر طرفیندن دییشدیرمه اوْلا بیلر.
- یاراتما قوْروماسی بیر صفحه‌نی یاراتماغی‌نین (چوخلو سیلینمیش بیر صفحه) قاباغینی آلیر.
- داشیما قوْروماسی صفحه‌نی دییشدیرمه آچیق‌دیر آنجاق صفحه داشیماسی تکجه ایدارهچیلر اۆچون آچیق‌دیر.
- یؤکلمه داشیماسی فایل توضیحاتینی دییشدیرمک آچیق‌دیر، آنجاق فایلا یئنی نسخه یۆکله‌مک تکجه ایداره‌چی‌لره آچیق‌دیر.
- یوْخلاما قوْروماسی تأیید اوْلونمامیش ایشلدن‌لرین دییشدیرمه‌‌لری دوْلانان ایشلدن‌لرین یوْخلاما ایله تأییدیندن سوْنرا گؤروشور.
- پیلله‌لی قوْروما قوْرونان صفحه‌ده یئرلشن بۆتون صفحه‌لری (شابلون، فایل و ...) قوْرویور.
ایشلدنلر ویکی‌پدیا:صفحه قوْروما ایستکلری صفحه‌سینده بیر صفحه‌نین قوْرونماسی یا دا قوْرومادان چیخارتماق ایستگینی یازا بیلرلر.
ویکی‌مدیا طرفیندن ایداری قوْرومالاردان سوای، آیری قوْرومالاردا قوْروما ندنی سوْنا چاتسا، کافی بیر مدت گئچسه یا دا بیر صفحه‌نی قوْرومادان چیخارتماغا اجماع اوْلسا، ایدارهچیلر صفحه‌نی قوْرومادان چیخاردا بیلرلر. قوْرومادان چیخارتماق ایسته‌ین ایشلدنلر، بیرینجی آددیم‌دا قوْرویان ایداره‌چی ایله اؤز ایستک‌لرینی آرادا قوْیمالی‌دیرلار، ایکینجی آددیم‌دا قوْرومادان چیخارتماق ایستک‌لرینده اؤز ایستک‌لرینی یازمالی‌دیرلار.دیقت ائدین، قوْرویان ایداره‌چی فعال اولسا، قوْرومادان چیخارتماق ایلک آددیم‌دا اوْنلا آرادا قوْیولماسا، قوْرومادان چیخارتماق ایستگی معمولاً رد اوْلاجاق. قوْروما ایطلاعاتی قوْروما لیستینده ثبت اوْلور.
قوْروما نوع‌لاری
بۆتؤو قوْروما
بۆتؤو قوْرومالی صفحه‌لری تکجه ایدارهچیلر دییشدیریب، داشایا بیلرلر. بۇ قوْروما موقت ییوْخسا دایمی اوْلا بیلر.
بیر بۆتؤو قوْرومالی صفحه‌ده دییشدیرمه ایستگی دانیشیق صفحه‌سینده ایداره‌چی‌لره خبر وئرمک اۆچون یازیلمالی‌دیر.
دییشدیرمه ساواش‌لاری
دییشدیرمه ساواشی ایله اۆز-اۆزه اوْلان صفحه‌لرده بۆتون قوروما، طرفلری دانیشیق صفحه‌سینده دانیشیق ایله ایجماعا چاتماغا مجبور ائدر.
دییشدیرمه ساواشی اۆچون صفحه قوْروناندا ایندیکی وضعیتینده قوْرونمالیدیر. یانی قوْرومادان قاباق قایتاریلمامالیدیر. تکجه ایندیکی نوسخه واندالیزم، کوپی‌رایت یوخسا دیریلرین بیوقرافی‌سی کیمی موحتوایی سیاستلرله موخالیف اولورسا، قایتارما گرکدیر. هر حالتده دییشدیرمه ساواشیندان سوْنرا بیر صفحه ایدارهچیلر طرفیندن قوْرونورسا، قوْرونموش نوسخه‌نین تایید اوْلونماسی معناسیندا دئییل. صفحه‌نی سوْن وضعیتینده قوْروما، ساواشان طرفلرین بیری‌نین نفعینه اوْلورسا، ایداره‌چی قوْرومادان قاباق، صفحه‌نی دییشدیرمه ساواشیندان قاباقکی نوسخه‌یه قایتارا بیلر.
بیر دییشدیرمه ساواشینا قاتیلان ایدارهچیلر اوْ صفحه‌نی قوْرویا بیلمزلر. بۇنون ایستثنالاری بیر ساده واندالیزم اتفاق توشنده و بیر دیری کیمسه‌نین مقاله‌سینده آرتیریلمیش یامان-یوْغوز سؤزلری سیلمک اۆچون قاباغا گلمیش دییشدیرمه ساواشیدیر.
واندالیزم
واندالیزیم‌ین قاباغینی آلماق اۆچون صفحه موقت یا دا دایمی اوْلاراق بۆتؤو یوْخسا یاریم قوْرونا بیلر.
شابلون قوْروماسی
بیر قوْرونموش شابلون تکجه ایدارهچیلر و ویرایشگران الگو گروهوندا اولان ایشلدنلر طرفیندن دییشدیریله بیلر. بۇ قوْروما تکجه حساس شابلونلار ماژوللار و چوخ-چوخ ایشله‌نن شابلونلاردا اعمال اوْلونا بیلر.
این سطح حفاظتی است[۱] که حفاظت کامل را در صفحه‌هایی که تنها به دلیل شمار تراگنجانش‌های زیاد -و نه اختلافات محتوایی- حفاظت می‌شود جایگزین می‌کند. این حفاظت تنها باید برای الگوهایی مورد استفاده قرار گیرد که به دلیل حساسیت بالایشان در صورت عدم استفاده از این حفاظت باید از حفاظت کامل برخوردار شوند. این حفاظت نباید در الگوهای کمتر مخاطره‌آمیز استفاده شود، با این استدلال که دسترسی کاربری ویرایشگر الگو وجود دارد. وجود این دسترسی نباید منجر شود الگوهای بیشتری برای ویرایش عمومی جامعه غیرقابل ویرایش شود.
ویرایشگران می‌توانند در صفحهٔ بحث یک صفحهٔ الگوحفاظت‌شده درخواست ویرایش دهند و در صورت نیاز برای جلب توجه مدیران از الگوی {{ویرایش الگوحفاظت‌شده}} استفاده کنند.
یاریم قوْروما
محافظت نیمه از انجام ویرایش توسط کاربران ثبت‌نام نکرده (آی.پی.ها) و نیز کاربرانی که حساب آنها تأییدشدهٔ خودکار (حداقل ۴ روز عمر کاربری و حداقل ۱۰ ویرایش) نیست جلوگیری می‌کند. چنین سطح محافظتی هنگامی مفید است که مقادیر قابل توجهی مناقشه بر سر محتوا یا خرابکاری از سوی کاربران جدید یا ثبت‌نام نشده وجود داشته باشد، و/یا برای جلوگیری از ویرایش زاپاس کابران بسته شده، خصوصاً هنگامی که در زندگی‌نامهٔ زندگانی که اخیراً از سوی رسانه‌ها کانون توجه بوده‌اند رخ دهد. تغییرات در حال انتظار جایگزین جدیدی برای نیمه‌حفاظت است که هنگامی که یک نوشتار مداوماً مورد خرابکاری قرار می‌گیرد و بجز آن ویرایش‌های مفید کمی دارد.
ویرایشگرانی که نمی‌توانند در صفحه‌های نیمه حفاظت‌شده ویرایش کنند می‌توانند می‌توانند درخواست خود را در صفحهٔ بحث مقاله مطرح کنند و در صورت نیاز برای جلب توجه مدیران از الگوی {{ویرایش نیمه‌حفاظت‌شده}} استفاده کنند. اگر صفحهٔ مورد نظر و صفحهٔ بحثش هر دو حفاظت شده هستند باید در ویکی‌پدیا:درخواست‌های ویرایش درخواست داد.
ایدارهچیلر قیلاووزو
مدیران می‌توانند نیمه حفاظت بی‌پایان را بر صفحه‌هایی که بطور مداوم و گسترده در معرض خرابکاری یا نقض سیاست‌های محتوایی ویکی‌پدیا (مانند زندگی‌نامه زندگان یا دیدگاه بی‌طرف) هستند اعمال کنند. نیمه حفاظت نه باید بطور پیشگیرانه بر ضد خرابکاری‌هایی که هنوز رخ نداده استفاده شود و نه برای برتری بخشیدن به کاربران ثبت‌نام شده بر کاربران ثبت‌نام نشده در یک اختلاف‌نظر متعارف بر سر محتوا.
بعلاوه، مدیران می‌توانند حفاظت موقت را در موارد زیر بکار گیرند:
- صفحه‌هایی که در معرض خرابکاری یا مناقشهٔ گسترده اما موقت هستند (مثلاً به دلیل توجه رسانه‌ای)، آن هم هنگامی که قطع دسترسی کاربران منفرد عملی نیست.
- صفحه‌هایی که صحنهٔ جنگ ویرایشی هستند هنگامی که همهٔ طرف‌های درگیر کاربران ثبت‌نام نشده یا جدید هستند (که در غیر این صورت حفاظت کامل باید به عمل می‌آمد). چنین قاعده‌ای در مواردی که پای کاربران تأییدشدهٔ خودکار وسط است کاربرد ندارد.
- صفحه‌هایی که صحنهٔ جنگ ویرایشی یا خرابکاری از سوی کاربران ثبت‌نام نشده‌ای هستند که با تغییر آی.پی.، خواه با استفاده از رایانه‌های مختلف یا تغییر آدرس با استفاده از آی.پی.های دینامیک یا هر تکنیک دیگری دست به ویرایش می‌زنند.
- صفحه‌های بحثی که تحت اخلالگری مداوم بوده‌اند. چنین حفاظتی باید با مضایقه اعمال شود، چرا که از مشارکت کاربران ثبت‌نام نشده و جدید در گفتگو جلوگیری می‌کند. معمولاً یک صفحه و بحث آن بطور همزمان نباید محافظت شوند. در صورتی که یک صفحه و صفحهٔ بحثش بطور همزمان محافظت شده‌اند، در صفحهٔ بحث باید کاربران محروم شده از ویرایش به درخواست‌های ویرایش دعوت شوند تا از اینکه هیج ویرایشگری بطور کامل از مشارکت محروم نشده است اطمینان حاصل شود.
- محافظت در صفحه‌های بحث کاربران مسدود شده و آی.پی.ها باید با مضایقه اعمال شود. در عوض باید کاربر مجدداً مسدود شود بدون اینکه اجازهٔ ویرایش صفحهٔ بحث خود را داشته باشد. در صورت نیاز یا در صورتی که انسداد بدون اجازهٔ ویرایش صفحهٔ بحث مفید واقع نشود، حفاظت باید فقط برای مدت کوتاهی -نه بلندتر از دوران بندایش- اعمال شود.
مقالهٔ پیشنهادی هفته می‌تواند نیمه حفاظت شود. اما از آنجا این مقاله در معرض خرابکاری ناگهانی در زمان‌های مشخصی از روز قرار دارد، در اکثر مواقع مدیران باید آن را برای مدت کوتاهی محافظت کنند.
یاراتما قوْروماسی
مدیران توانایی محافظت کردن یک صفحه را در برابر ایجاد دارند. این امکان زمانی مفید است که یک مقاله حذف شود، اما به طور مکرر توسط کاربران ایجاد شود. فهرست این صفحه‌ها را می‌توان در ویژه:عنوان‌های محافظت‌شده یافت.
صفحه‌هایی که در برابر ایجاد محافظت می‌شوند معمولاً با عنوان «نمک‌خورده» شناخته می‌شوند. کاربر در صورتی که مطالب بهتری را برای ساخت مجدد آن مقاله داشته‌باشد باید درخواست خود را در بحث مدیر حذف کننده (در صورت عدم پاسخ گویی تابلوی اعلانات مدیران) یا ویکی‌پدیا:بررسی حذف مطرح کند. (در ویکی‌پدیای فارسی به علت فعال نبودن صفحهٔ ویکی‌پدیا:بررسی حذف، برای مواردی که توسط نظرخواهی حذف شده‌اند از وپ:نبح استفاده می‌شود).
داشیما قوْروماسی
داشیما قوْروماسیندا صفحه‌نین آدینی تکجه ایدارهچیلر دییشدیره بیلرلر. بۇ قوْروما بۇ یئرلرده قۇرولور:
- آد دیشدیرمه واندالیزم گئچمیشی اوْلان صفحه‌لر
- آدلاری اۆستونده چیرپیشما اوْلان صفحه‌لر
آی‌پی‌لرله تأیید اوْلونمامیش حساب‌لار هئچ صفحه‌نین آدینی دییشدیره بیلمزلر.
یوْخلاما قوْروماسی
حفاظت نیازمند به بازبینی ابزاری‌ست که که برای مقابله با خرابکاری و برخی مشکلات ادامه‌دار دیگر استفاده می‌شود که به همهٔ کاربران اجازهٔ ویرایش در صفحه‌ها را می‌دهد. حفاظت نیازمند به بازبینی می‌تواند به عنوان جایگزینی برای نیمه حفاظت استفاده شود که به کاربران ثبت‌نام نشده یا کاربران جدید اجازهٔ ویرایش صفحه‌ها را می‌دهد، ولی ویرایش‌های آنها را از دید بیشتر خوانندگان مخفی نگه می‌دارد تا هنگامی که یک گشت‌زن اقدام به تأیید ویرایش‌ها کند.
هنگامی که صفحه‌ای دارای حفاظت نیازمند بازبینی توسط کاربران غیر گشت خودکار ویرایش می‌شود، تغییرات صفحه برای اغلب خوانندگان ویکی‌پدیا غیر قابل رؤیت است، تا هنگامی که توسط گشت‌زنان بررسی و تأیید شود.
تغییرات نیازمند به بازبینی با برچسب «ویرایش در حال انتظار» در تاریخچهٔ صفحه قابل دیدن هستند. آخرین نسخهٔ بررسی شده (نسخهٔ پایدار) توسط قابل عموم قابل دیدن است. کاربرانی که به سامانه وارد شده‌اند آخرین نسخهٔ ویرایش شدهٔ صفحه را با تمام تغییرات صورت گرفته می‌بینند. هنگامی که ویرایشگرانی که گشت‌زن نیستند در صفحه‌ای که هنوز دارای ویرایش در حال انتظار است ویرایشی کنند، ویرایش‌های آنها هم برچسب «ویرایش در حال انتظار» می‌خورد و برای کاربرانی که به سامانه وارد نشده‌اند غیر قابل رؤیت می‌شود.
چه کاربرانی که گشت خودکار هستند و چه کاربرانی که نیستند هنگام فشردن زبانهٔ ویرایش آخرین نسخهٔ مقاله را ویرایش می‌کنند. در صورتی که «ویرایش در حال انتظار»ی برای گشت‌زنی وجود داشته باشد، در کنار عنوان مقاله سمت چپ جعبه‌ای نمایش داده می‌شود که وجود ویرایش‌های در حال اتنظار را اعلام می‌کند. برای اطلاعات بیشتر ویکی‌پدیا:تغییرات در حال انتظار را ببینید.
بررسی ویرایش‌های در حال انتظار باید طی زمان معقولی انجام شود. مدیریت انجام این کار باید در سطح جامعهٔ کاربری صورت پذیرد.
یوْخلاما قوْروماسی‌نین چاغی؟
یوْخلاما قوْروماسی بۇ یئرلرده ایشله‌نیر:
- سئچیلمیش مقاله‌لر
- چوْخ گؤروشلو مقاله‌لر
- شدید واندالیزم آلتیندا اوْلان مقاله‌لر
- کوْپی‌رایتی نقض ائدن مطلب متنینده یازیلان مقاله‌لر.
- دیریلرین بیوقرافی‌سی سیاستینه ضید دییشدیرمه‌سی اوْلان دیریلر مقاله‌سی.
سئچیلمیش و یاخشی مقاله‌لردن سوای آیری موردلرده اوْلونمامیش واندالیزملر قاباغینی آلماق اۆچون یوْخلاما قوْروماسینا گرک یوْخدور.یاریم قوْروما کیمی، اوستونده چیرپیشما اوْلوب، آد یازدیرمامیش دییشدیرنلر ضررینه تبعیض احتیمالی اوْلان صفحه‌لرده یوْخلاما قوْروماسی قۇرولمامالیدیر. دییشدیرمه‌سی یۇخاری اوْلان صفحه‌لرده بۇ نوع قوْروما یئرینه یاریم‌قوْروما اعمال اوْلونمالیدیر.
بعلاوه، مدیران می‌توانند حفاظت نیازمند به بازبینی را بطور موقت برای صفحه‌هایی که در معرض خرابکاری یا اخلالگری گسترده اما موقت هستند (مثلاً به دلیل توجه رسانه‌ای) اعمال کنند، در صورتی که قطع دسترسی کاربران درگیر عملی نباشد. همچون انواع دیگر محافظت‌ها، بازهٔ زمانی محافظت باید متناسب با مشکل باشد. حفاظت نیازمند به بازبینی بی‌پایان تنها باید در مواردی بکار رود که اخلالگری جدیِ طولانی‌مدتی در کار باشد.
درخواست خروج از حفاظت نیازمند به بازبینی را می‌توان با هر یک از مدیران یا در ویکی‌پدیا:درخواست محافظت صفحه#درخواست‌های خروج از محافظت مطرح کرد.
سوْن‌سۇز قوْروما
ویکی‌پدیا بعضی بولوملری دایما مدیاویکی یولو ایله قوْرونور. سایت رابطلرین تعریف ائدن مدیاویکی آد فضاسی سوْن‌سۇز و بۆتون قوْروما آلتیندادیر و ایدارهچیلر اوْنلاری قوْرومادان چیخاردا بیلمزلر. هم‌چنین سیستم ویکی‌پدیا به طور خودکار صفحه‌های CSS و جاوااسکریپت هر کاربر مانند کاربر:مثال/monobook.css یا کاربر:مثال/cologneblue.js را به صورت حفاظت‌شدهٔ کامل در می‌آورد به طوری که فقط توسط صاحب آن حساب کاربری و مدیران قابل ویرایش باشد. چنین حفاظتی برای هر زیرصفحهٔ کاربری با پسوند «css.» یا «js.» اعمال می‌شود. مدیران می‌توانند در چنین صفحه‌هایی تغییر ایجاد کنند، مثلاً برای حذف اسکریپت کاربری که بطور نامناسبی استفاده شده است.
اۆستده‌کی‌لردن آرتیق بۇنلاردا سوْن‌سۇز قوْرونورلار:
- چوْخ گؤروشلو صفحه‌لر (مثلا:آنا صفحه).
- حقوقی یوْخسا کوْپی‌رایت باخیمیندان دییشدیرلمز صفحه‌لر، مثلا ویکی‌پدیا:عمومی یالانلاما یا دا ویکی‌پدیا:ترجمه مجوز کریتیو کامنز.
- چوْخ ایشله‌نیب باغلانتی وئریلن صفحه‌لر،
- فایل‌لار داشیما قاباغیندا.
پیلله‌لی قوْروما
بۇ قوْروما ایشلنن یئرلر:
- چوخ گؤروشلو صفحه‌لر، مثلا آنا صفحه.
پیلله٬لی قوْروما، اوْ صفحه‌ده یئرلشن بۆتون صفحه‌لرین (شابلون، فایل و ...) قوْروماسینا ندن اوْلور.
ایداری قوْروما
ویکی‌پدیا قۇروجولاری، مخصوص و اهمیت‌لی وضعیتلرده شخصا صفحه‌نی قوْرویورلار. ویکی‌پدیا ایداره‌چی‌لریندن، تشکیلاتی اعضاسیندان اجازه آلمامیش بۇ قوْرومالاری دییشدیرمه‌مک گؤزله‌نیر.
قوْرومادان چیخارتماق
ویکی‌مدیا طرفیندن قوْرونان صفحه‌لردن سوای، ایدارهچیلر آیری صفحه‌لرین قوْروماسینی بیر معقول مدت‌دن سوْنرا چیخاردا بیلرلر یا دا قوْرویان‌دا قوْروماغا مدت بللی‌لشدیرمک ایله مهلتین سوْنوندا، اوْتوماتیک اوْلاراق صفحه قوْرومادان چیخیر.
آد فضالارینا گؤره قوْروما
ایشلدن دانیشبق صفحه‌لری
ایشلدن دانیشیق صفحه‌لری آزاراق، موقت و تکجه آ‌ی‌پی‌لر طرفیندن شدید واندالیزم اۆز وئرنده قوْرونور.
باغلی شابلونلار
| |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
بیرده باخ
اتک یازی‌لار
- ↑ Error on call to شابلون:وب قایناقلاماسی: Parameters باغلانتی and باشلیق must be specified .
| ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
