ترانسنیستریا
ترانسنیستریا (ترانسنیستریا مولدوو جومهوریتی) — (مولداو دیلی: Република Молдовеняскэ Нистрянэ / ، روس دیلی: Приднестро́вская Молда́вская Респу́блика ، اوکراین دیلی: Придністровська Молдавська Республіка. مولداوی داخیلینده بیرطرفلی شکیلده موستقیللیینی اعلان ائدن ده-فاکتو بیر جومهوریتیدیر. اؤز سیاسی قورولوشو، مجلیسی، اوْردوسو، پوْلیسی و پوچت سیستمی اوْلان بۇ اراضی بیرلشمیش میللتلر تشکیلاتینا عضو اوْلان هئچ بیر دؤولت طرفیندن تانینماماقدادیر. بۇ اراضینین موستقیللیینی یالنیز جنوبی اوستییا، داغلیق قاراباغ جومهوریتی و آبخازییا کیمی قوندارما جومهوریتیلار تانیییر.
بۇ بؤلگه اؤزونون آنا یاساسینی، بایراغینی و دؤولت هیمنینی قبول ائتمیشدیر.
سیلاحلی قوهلر
[دَییشدیر]۲۰۰۷-جی ایلدهن اعتباراً ترانسنیستریا سیلاحلی قوهلری ۴۵۰۰-۷۵۰۰ آراسی عسگردن عبارت اوْلماقلا، تیراسپل، بندر، ریبنیچا و دوبیساری موتواتیجی پیادا بریقادالارینا بؤلونموشدور. بۇ حربی بیرلشمهلرین تابئلیینده ۱۸ تانک، ۱۰۷ زیرئهلی تکنیک، ۷۳ توفنگ، ۴۶ عدد هاوا هوجوموندان مۆدافیعه قورغوسو و ۱۷۳ عدد تانک علیهینه مۆدافیعه قورغوسو مؤوجوددور. حربی هاوا قوهلری ایسه ۹ می-۸ت، ۶ می-۲۴، ۲ می-۲ هئلیکوپتئرلریندن و آن-۲-نین مۆختلیف طیّارهلرینین آن-۲۶ و یاک-۱۸ موْدللریندن فورمالاشمیشدیر.
اجتماعی قورولوش
[دَییشدیر]Kateqoriya:Tanınmamış dövlətlər
اؤلکهده ۱ مئی رسمی بایرامدیر و غیری-ایش گونو ساییلیر. ۲ مئی ۲۰۰۹-جو ایلده کئچیریلهن رئفئرئندومدا اؤلکه اهالیسینین ۹۹،۶ %-i سوسیالیست ایدارئتمه سیستمینین ساخلانیلماسینا، یالنیز ۰،۴ %-i ایسه دییشدیریلمهسینه سس وئرمیشدیر.
اؤلکه باشکانی هم ده سیلاحلی قوهلرین عالی باش تاخیمیدیر. ۲۰۰۴-جو ایلده حیاتا کئچیریلهن سیاهییاالمایا گؤره اؤلکهده ۴۰۹۶ قاقاوز و ۱۶۸۷۶۸ روسلار واردیر. اهالینین اکثریتی گنج پارتیزان و ایشچی قوهلرینده عسگر کیمی فعالیّت گؤستریر. بونا گؤره ده اؤلکهده هر ۳ شخصدن بیری عسگردیر.
اؤلکهنین سیاسی رمزلری لنین و کارل مارکسدیر. اؤلکهده ۳ جور مااش سیستمی واردیر. بونلار: یۆکسک درجهلی، اوْرتا درجهلی و آشاغی درجهلی دؤولت مأمورلاری اۆچون نظرده توتولان مااش سیستملریدیر. خالق عسگرلری آشاغی درجهلی دؤولت مأمورلاریدیر. ایدارئتمه و قوهلرده چالیشان عسگرلر ایسه اوْرتا درجهلی دؤولت مأمورلاریدیر. دؤولت ایدارئتمهسینده چالیشانلار ایسه یۆکسک درجهلی دؤولت مأمورلاری حساب اوْلونور. بۇ ۳ مااش سیستمی آراسینداکی مااش فرقی ایسه چوْخ آزدیر.
بۆتون تورپاقلار دؤولته مخصوصدور. بۆتون بینالارین تیکینتیسینی دؤولت حیاتا کئچیریر و دؤولتدن باشقا هئچ کیمین بونا ایختیاری یوخدور. اؤلکهده ۱۷-۳۵ یاش آراسی هر کس گنج پارتیزان قوهلرینین عسگری حساب اوْلونور. سیندیکاتلارلا علاقهسی اوْلان شخصلر ایسه ایشچی قوهلرین عسگری حساب اوْلونور. اؤلکه اراضیسینده یالنیز بیر بیلیم یوردو مؤوجوددور و بۇ بیلیم یوردوده عسگرلر و یۆکسک درجهلی مأمورلار حاضیرلانیر. بلدییه ریسلری باشکان طرفیندن تعیین اوْلونور. اؤلکهده سوسیالیزم علیهینه چیخان شخصلر اؤلکهدن قووولور و وطنداشلیقدان چیخاریلیر.
اؤلکهده ایشسیزلیک ۰،۳%-ا برابردیر. اؤلکهده مارکئت کیمی کیچیک ایش یئرلری بئله دؤولته مخصوصدور. اؤلکه عرضیسینده هئچ بیر خاریجی فیرما یوخدور.
سیاسی قورولوش
[دَییشدیر]اؤلکهده ایکیپارتییالی سیستم مؤوجوددور. مجلیسده پارتییالارین تمثیل اوْلونما سایی اوّلجهدن بللی اوْلونموش قایدادا حیاتا کئچیریلیر. بۇ قایدایا اساساً مجلیسده سوسیالیست پارتییا اۆچون ۴۰، سوسیال-دموکراتیک پارتییا اۆچون ۵، بۇندان علاوه سیندیکاتلارین تمثیلچیسی اۆچون ۱، حربیچیلرین تمثیلچیسی اۆچون ۲، اجتماعی تشکیلاتلارین نمایندهلری اۆچون ایسه ۳ یئر مویینلشدیریلمیشدیر. تمثیلچی و نمایندهلر مجلیسده ایشتیراکلارینا باخمایاراق سس حۆقوقونا مالیک دئییلدیرلر. مولداوی بۇ ارازینی اؤز داخیلینده موختاریت حساب ائتمهسینه باخمایاراق ترانسنیستریا بونو قبول ائتمیر. بونا گؤره ده اؤلکه خاریجی مسئلهلرده موستقیل حرکت ائدیر.
ایدارئتمه واحیدلری
[دَییشدیر]رایونلار
[دَییشدیر]- کامنکا (Кáменка، کامئنکا)
- دوبیساری (Дубоссáры، دوبوسساری)
- قریقوریوپول (Григориóполь، گریگوریوپول')
- ریبنیچا (Рыбница، ریبنیتسا)
- سلوبودزییا (Слободзéя، سلوبودزئیا)
بلدییهلر
[دَییشدیر]- بندر (Бендéры)
- تیراسپول (Тирáсполь)
قایناق
[دَییشدیر]