لهیستان

لهیستان یا دا رسمی آدیلا لهیستان جمهوریتی اۇرتا اوروپادا یئرلشن بیر اوْلکه دیر. پایتختی ورشو شهریدیر. لهیستان و یا لهیستان جومهوریتی مرکزی اوروپادا اوْلۇب غربده آلمان، جنۇبدا چک جومهوریتی و ایسلوواکی، شرقده اوکراین و بلاروس، شیمالدا ایسه بالتیک دنیزی، لیتونی و روسیه (کالینینقراد ویلایتی) ایله همسرحددیر. اؤلکنین همچینین دانمارک و سوئیس ایله دنیز سرحدلری واردیٛر. لهیستاننیٛن اراضیسی 312.683 کیلومئتر موربع -دیر (دۆنیادا اراضیسینه گؤره 69-جی یئرددیر). اهالیسی 38.1 میلیوْندان چوْخدۇر،

The Polish–Lithuanian Commonwealth at its greatest extent, after the Truce of Deulino (Dywilino) of 1619

In 1791 the Great or Four-Year Sejm adopted the May 3 Constitution at the Royal Castle in Warsaw

The three Partitions of the Polish–Lithuanian Commonwealth (1772, 1793, and 1795)

لهیستانین تاریخی

An iconic representation of the Battle of Grunwald, a great military contest in the Late Middle Ages

ایلک لهیستان دؤولتی 966-جیٛ ایلده یارادیٛلمیٛشدیٛ. همین دؤولتین سرحدلری تخمینن بۇگۆنکۆ لهیستان سرحدلری ایله اۆست-ۆسته دۆشۆر. لهیستان 1025-جی ایلده کراللیٛغا چوریلمیش، 1569-جی ایلده ایسه بؤیۆک لیتونی حرسوْقلۇغۇ ایله بیرلشرک لهیستان-لیتونی بیرلییینین ساسیٛنیٛ قوْیدۇ. بۇ ایتتیفاق یالنیٛز 1795-جی ایلده داغیٛلمیٛشدیٛ. 1918-جی ایلده مۆستقیللییینی ینیدن قازانان لهیستان ایکینجی دۆنیا مۆحاریبسی دؤورۆنده [آدوْلف هیتلر]] آلمانین طرفیندن ایشغال اوْلۇنمۇش، مۆحاریبه بیتدیکیدن سوْنرا ایسه کوْممۇنیست دؤولت کیمی سسرای-نین نظارت ائتدییی شرق بلوْکۇنا داخیل اوْلمۇشدۇ. 1989-جی ایلده کوْممۇنیست رژیمی دوریلدیکدن سوْنرا لهیستاندا "ۆچۆنجۆ جومهوریتی" قۇرۇلدۇ. بۇ گۆن اوروپا ایتتیفاقیٛنیٛن ان چوْخ اهالییه مالیک 6-جیٛ اؤلکسی اوْلان لهیستان 16 ووْیووْدالیگدان (شابلون:لانگ-پل) عیبارت لیبرال دموْکراتیک دؤولتدیر. اؤلکه اوروپا بیرلییی، ناتوْ، بمت، ایقتیسادی مکداشلیٛق تشکیلاتیٛ، دۆنیا تیجارت تشکیلاتیٛنیٛن عضوۆدۆر.

King John III Sobieski with son Jakub, whom he tried to position to be his successor. Sobieski led the Commonwealth to its last victories.

877-جی ایلده کیچیک لهیستان اراضیسی بؤیۆک موْراوییا دؤولتی طرفیندن ایشغال ائدیلدیکدن سوْنرا قنزنوْ شهری پایتخت اوْلماقلا بؤیۆک لهیستان اراضیسی لهیستان دؤولتینین یارانماسیٛ اۆچۆن اساس مرکز اوْلدۇ. لهیستان دؤولتینین بانیسی و ایلک حؤکیلومئترداریٛ پیاستوْولار ناصلیندن اوْلان کنیاز ستفان ای مشکوْ (960-992) اوْلمۇشدۇر. اوْ، 966-جیٛ ایلده غرب عادتلری اۆزره مسیحیت دینینی قبۇل ائتمیشدیر. اوْنۇن اوْغلۇ-ایگید بوْلسلاویٛن دؤورۆنده لهیستان کنیازلیٛغیٛ اؤزۆنۆن گۆجلۆ دؤورۆنۆ یاشاییٛردیٛ. لهیستان و ویستۇلا چایلاریٛ آراسیٛندا یاشامیٛش اوْلان ایسلاو قبیللرینین قۇرمۇش اوْلدۇغۇ بیر دؤولتدیر. اوْ زامانکی بۇ ایسلاولارا "یایلا اینسانلاریٛ" مناسیٛنیٛ ورن "پوْلان" دییلیردی. زامانلا بۇ آد لهیستان حالیٛنا چوریلدی.

لهیستان اوْن دؤرد عصردن وْن یددی عصره قدر کچن مۆددت ایچینده اوروپادا گۆجلۆ بیر دؤولت حالیٛندا ایدی. "ۆچ پارچالانمادان" ایلکی 1772-جی ایل تاریخینه قدر اوْلان مۆختلیف خاندانلیگلار ایدارسینده ایدی. بۇ تاریخدن اعتباراً لهیستاننیٛن چؤکۆش دؤورۆ باشلادیٛ. 1772-جی ایل تاریخینده پروس، روسیه و اوتریش، اؤلکه توْرپاقلاریٛنیٛ آرالاریٛندا پایلاشدیٛلار. بۇنۇ 1793-جی و 1795-جی ایللر پایلاشمالاریٛ ایزلدی. لهیستاننیٛن لینده یالنیٛز شرق پروس اراضیلری قالدیٛ. بیرینجی دۆنیا مۆحاریبسیندن سوْنرا اۇزۇن مۆباریزه و چتینلیکلردن سوْنرا 1918-جی ایلده ورسای مۆقاویلسی ایله مۆستقیللییی تامین ائدیلدی. لهیستان 1918-جی ایل 7 نوْیابردا مۆستقیل اؤلکه ائلان ائدیلدی. لهیستاندا حاکیمیییته لهیستان سوْسیالیست پارتییاسیٛنیٛن رهبری اوْلان یۇزف پیلسۇدسکی گلدی. لهیستاننیٛن غرب سرحدلری ورسای مۆقاویلسی ایله مۆیینلشدیریلمیشدی. 1919-جی ایل 28 اییۇندا لهیستان نۆمایندلری اوْنا ایمزا آتمیٛشدیٛلار. لاکین شرق سرحدلرینی مۆیین ائتمکده [آنتانتا]] دؤولتلری لهیستانیا فعالیییت آزادلیٛؤیٛ ورمیشدیلر. حتتا 1919-جی ایلین دکابر آییٛندا آنتانتانیٛن آلی شۇراسیٛ شرقده لهیستاننیٛن سرحد ختتینی تسدیق ائتدی. بۇ، شرتی اوْلاراق کرزوْن ختتی آدلاندیٛریٛلدیٛ. 1921-جی ایلین مارتیٛندا ریقادا سوْوت-لهیستان مۆقاویلسی ایمزالاندیٛ. همین مۆقاویلیه ساسن غربی بلوْرۇس و غربی اوکراین اراضیلری لهیستاننیٛن ترکیبینده قالدیٛ. 1921-جی ایل 12 مارتدا اؤلکنین کوْنستیتۇسییاسیٛ قبۇل اوْلۇندۇ. کوْنستیتۇسییادا جومهوریتی قۇرۇلۇشۇ تسبیت ائدیلدی. پیلسۇدکینین سلاحیییت مۆددتی بیتدییی اۆچۆن بۆتۆن وزیفلریندن ایمتینا ائتدی. لاکین اؤلکده وضیعت گتدیکجه پیسلشیر، سیاسی دیدیشملر، میللی مۆناقیشلر اؤلکنی ایدار اوْلۇنماز وضیعته سالیٛردیٛ. 1926-جیٛ ایلده اؤلکده حربی چوریلیش باش وردی. ی.پیلسۇدکی ینیدن حاکیمیییته گلدی. اوْ، 1935-جی ایله کیمی دؤولتین باشچیٛسیٛ اوْلدۇ. بۇ ایللر اؤز ماحیییتینه گؤره لهیستان تاریخینه ساناسیوْن (ساغلاملاشدیٛرما) دؤورۆ کیمی داخیل اوْلمۇشدۇر. لهیستان خاریجی سییاستده آنتیسوْوت و آنتیالمان سییاستی یئریدیردی. بۇ دا، 1939-جی ایلده لهیستاننیٛن سسرای و آلمان آراسیٛندا بؤلۆشدۆرۆلمسی ایله نتیجلندی.

Augustus II the Strong

1939-جی ایلده عینی آندا هم ناسیست آلماننیٛن و هم ده روسیهنیٛن ایشغالیٛنا اۇغرادیٛ. ایکینجی دۆنیا مۆحاریبسی عرضینده آلتیٛ میلیوْن لهیستانلیٛ اؤلدۆرۆلدۆ. داها سوْنرا آلمان اوْردۇلاریٛ مۆتتفیقلره تسلیم اوْلدۇ. ایشغال سناسیٛندا قۇرۇلان سۆرگۆندکی لهیستان حؤکۇمتی ایش باشیٛنا گلدی. 1947-جی ایلده ائدیلن سچکیلرده کوْممۇنیستلر حؤکۇمتی قۇردۇلار و اؤلکنی روسیه نیٛن پیکی وضیعتینه گتیردیلر. ایکینجی دۆنیا مۆحاریبسینین بۇ چتین گۆنلریندن سوْنرا لهیستان، روسیه یا وریلن 178.842 کیلومئتر موربع -لیک بؤلگیه قارشیٛ 1945-جی ایلده آلمان توْرپاقلاریٛندان 102.400 کیلومئتر موربع -لیک بیر بؤلگنی گؤتۆردۆ. اوْدر-نیسسئ ختتینین شرقینده قالان بۇ بؤلگه سیلزییا، پوْمرانییا، غرب پروس و شرق پروس دا داخیل ایدی. لهیستان ایدارسینه کوْممۇنیستلرین گلمسییل، بؤیۆک مۆلکیییتلر قالدیٛریٛلدیٛ، صنایعلر میللیلشدیریلدی، مکتبلردکی تحصیل سیستملری کوْممۇنیستلشدیریلدی. ایستحصال آزالدیٛ. بۆتۆن بۇنلاریٛن نتیجسینده 1956-جیٛ ایلده پوْزناندا عصیان چیٛخدیٛ.

Józef Poniatowski's leap into the Elster at the Battle of Leipzig to some epitomized Poland's fate

1970-جی ایلده ینی آغیٛر ورگیلر و حددیندن آرتیٛق قییمت یۆکسلملری ینی عصیانلارا یوْلاچتیٛ. 1980-جی ایلده حادیثه لر داها شیددتلندی. لنین لیمانلاریٛندا اینکیشاف ائدن "ایشچی تتیللری" سوْنۇندا، ایشچینین یانیٛندا اوْلدۇغۇنۇ سؤیلین کوْممۇنیست ایداره "21 ایمتییازیٛ" ورمک مجبۇریییتینده قالدیٛ. قدانسک آدیٛیلا بیلینن بۇ تتیللر سوْنۇندا، مۆستقیل ایشچی پشلری قۇرما حاققیٛ لده ائدیلدی.

حادیثه لرین گدیشیندن حۆرکن روسیهنیٛن تحدیدلری اؤلکده حربی وضیعت ائلانیٛنا سبب اوْلدۇ. ایشچی قییاملاریٛنیٛ تشکیل ائدن همریلیک پشسی لیدرلری حبس اوْلۇندۇ. 1982-جی ایلده [آمریکا بیرلشمیش ایالتلاریٛ|آمریکا بیرلشمیش ایالتلری]]-یٛن تزییقی نتیجسی حربی وضیعت قالدیٛریٛلدیٛ. 1983-جۆ ایلده ینه قدانسکدا لنین لیمانلاریٛندا حؤکۇمت لیحداریٛ گؤستریلر ائدیلدی. 1 مایدا لهیستان ایشچیلری، ایشچی حؤکۇمتیندن حاققلاریٛنیٛ طلب ائتمک اۆزره "ایشچی بایرامیٛنیٛ" تتیللرله قید ائتدیلر. عسگری ایداره ایشچیلره بعضی حاققلار وردی. 1985-جی ایلده سچکیلریندن سوْنرا حاکیمیییته کچن ووْیچخ یارۇزلسکی، غربله علاقه لرینی اینکیشاف ائتدیرمیه چالیٛشدیٛ. آرتان ایقتیصادی پروْبلملر 1988-جی ایلده بؤیۆک بیر تتیل دالغاسیٛنا سبب اوْلدۇ. 1989-جی ایلین اییۇنۇندا ائدیلن سچکیلرد، اوْ تاریخه قدر ایقتیداردا اوْلان بیرلشمیش ایشچی پارتییاسیٛ آغیٛر مغلۇبیییته اۇغرادیٛ. همریلیک پشسینین تکلیفی اۆزرینه تادۇش مازوْوتسکی باشچیٛلیٛغیٛندا بیر کوْالیسییا حؤکۇمتی قۇرۇلدۇ. 1990-جیٛ ایلدکی دؤولت باشچیٛلیٛغیٛ سچکیلرینی لخ والنسا قازاندیٛ.

اهالی و سوْسیال حیات

لهیستانلیٛلار اسلاولار منشلیدیرلر. اهالینین ان کوهنه قایناغیٛنیٛ 10-جی عصرده "پوْلان" آدیٛ وریلن اسلاولار قبیللری میدانا گتیریر. تخمینن اوْلاراق 37.875.000 اهالییه صاحیب بیر اؤلکدیر. اهالینین 98% اینی لهیستانلیٛلار میدانا گتیریر. گری قالان کیچیک بیر هیسسسینی ایسه آلمانلار، اوکراینلیٛلار و بلوْرۇسلار تشکیل ائدیر. لهیستانلیٛلاریٛن 65% یاخیٛنیٛ گنج اوْلۇب، 15 ایله 60 یاش قرۇپۇ آراسیٛندادیٛر. اهالی سیٛخلیٛغیٛ 121 اوْلۇب، ایللیک اهالی آرتیٛمیٛ 0،1%-دیر.

بۇ گۆنکی لهیستان دیلی، اسلاولار قبیللریندن تشکیل ائتمیش پوْلانلرین دیلیندن قایناقلانماقدادیٛر. بۇنا مۆقابیل، پوْمرانییانیٛن شرقینده و لهیستان کارپاتلاریٛنیٛن بعضی بؤلگلرینده دیگر اسلاولار قبیللرینین بیر میقدار فرقلی ایستیقامتلری اوْلان لحجلری ده دانیٛشیٛلماقدادیٛر. لهیستان خالقیٛنیٛن بؤیۆک بیر هیسسسی کاتوْلیکدیر. مسیحیتلاریٛن ائکس-پاپاسیٛ یی ایوْانن پاول، لهیستانلیٛدیٛر.

لهیستاندا تحصیل و تحصیل ایمکانلاریٛ اوْلدۇقجا گنیشدیر. خالقیٛن اوْخۇما یازما نیسبتی 98%-دیر. ووللر کاتوْلیک اینانجیٛنا گؤره حاضیرلانمیٛش تحصیل تدریس پلانیٛسیٛ، کوْممۇنیستلرین ایش باشیٛنا گلمسییله داها پیس بیر وضیعته سالیٛندیٛ. درسلر تامامیله دیندن اۇزاقلاشدیٛریٛلمیٛش و کوْممۇنیست ایدوْلوْگییاسیٛیلا شاگیردلرین بیینلری زهرلنمیه چالیٛشیٛلمیٛشدیٛر. مارخسیست-لنینیست فلسفه ایچینده بوْغۇلمۇش دۆشۆنجه و پرینسیپلر، هر سویییده مجبۇری اؤیردیلمکده ایدی. 1986 دان سوْنرا بۇ مجبۇر ائتمه یاواش یاواش یۇمۇشالمیٛشدیر. مؤوجۇد بیلیم‌یوردولر ایچینده کراکوْودا ژاگرللوْنیوْن بیلیم‌یوردوی، لیۇبلین کاتوْلیک بیلیم‌یوردوی و ورشو بیلیم‌یوردوی ان اهمیییتلیلریدیر.

دیل

۱- لهیستانی ۹۸٫۷ %

۲- اوکراینی ۶ %

۳- آلمانی ۰٫۴ %

۴- بلاروسی ۰٫۱ %

مذهب

لهیستان اوروپانیٛن ان دیندار اؤلکسیدیر. کاتوْلیک اوْلدۇغۇنۇ سؤیلینلر 90%، گدری اینسان نیزعملیٛ اوْلاراق کیلیسایه گتدیینی بیان ائدنلر 80% چاتماقدادیٛر. دینی اینانجیٛ اوْلانلار آراسیٛندان 4 قرۇپ سچه بیلریک. بیرینجی قرۇپا آید 15% لهیستانلیٛ چوْخ دیندار اوْلۇب، هر گۇن دینی آیینلرینی یئرینه یتیریب، بؤیۆک بیر اینانجلا دۇا ائدنلردیر. ایکینجی قرۇپ- 35-55% خالق، بۇ اینسانلار آللاحا اینانیٛر و دۇا ائدیر آمما هر واخت کیلسنین سسینه قۇلاق آسمیٛر. اۆچۆنجۆ قرۇپ- 20-25% آللاحا اینانیٛب، کیلیسایه جوْخ نادیر گدنلردیر. آیریٛجا کیلسنی تنقید ائدیرلر. دؤردۆنجۆ قرۇپ 20-30% اینسانلار آللاحا اینانیٛب، دۇا ائتمین و کیلیسایه گتمینلردیر. لهیستان مجلیسی (سیم) باشچیٛ کۆرسۆسۆنۆن آرخاسیٛندا خاچ واردیٛر. کوْنستیتۇسییادا علاقه دار هر هیسسده کاتوْلیکلییه یئر آییٛرلمیٛشدیٛر. بۇ منادا، کاتوْلیسیزم دؤولتین رسمی دینی اوْلاراق قبۇل ائدیلمکددیر ده دییله بیلر. کیلس، دؤولت، سییاست و جمعیت حیاتیٛندا لازیٛم اوْلدۇغۇندا ایستیفاده ائتدیی جیددی بیر نۆفۇزا مالیکدیر. بعضی کاتوْلیک کشیش و قرۇپلار سییاسته آچیٛقجا گیرمکده و بۇ گۆنکی کوْالیسییا ایقتیداریٛنیٛن ان بؤیۆک و ان کیچیک پارتییالاریٛنیٛ دستکلمکددیر. ۱- کاتولیک ۹۵ %

۲- ارتودوکس ۲٫۳ %

۳- پروتستان ۰٫۴ %

لهیستانین اوستانلاری

لهیستان ۱۶ استانی وار:

اوستان	لهیستانی	مرکز
دولنواشلونسکی (سلیزیا سفلی)	Dolnoslaskie	وروتسلاو
کویاواسکو پومورسکی	Kujawasko-Pomorskie	بیدگوشچ ترونی
ووجکی	Lodzkie	ووج
لوبلسکی (لوبلین)	Lubelskie	لوبلین
لوبوسکی (لوبوش)	Lubuskie	گورژوف ویلکوپولسکی ژلونا گورا
ماووپولسکی (لهستان کوچک‌تر)	Malopolskie	کراکوف
ماسوویان	Masovian	ورشو
اوپولسکی (اوپوله)	Opolskie	اوپوله
پودکاروپاسکی (پودکارپاکیه)	Podkaropackie	ژشوف
پودلاسکی	Podlaskie	بیاویستوک
پومورسکی (پومرانی)	Pomorskie	گدانسک
اشلونسکی (سیلسیان)	Slaskie	کاتوویتس
اشفیتوکشیسکی	Swietokrzyskie	کیلتس
وارمینسکو مازورسکی وارمی-ماسوری)	Warminsko-Mazurskie	الشتین
ویلکوپولسکی (لهستان بزرگ‌تر)	Wielkopolskie	پوزنان
زاخودنی پومورسکی (پومرانی غربی)	Zachodniopomorskie	شچچین

لهیستاننیٛن اساس شهری ورشودیٛر. دیگر اهمیییتلی شهرلری ایسه; وروتسلاو، ووچ ، گدانسک ، پوزنانو راکوف دیٛر.

ایقتیصادییات

لهیستان ایقتیصادییاتیٛ، ایکینجی دۆنیا مۆحاریبسی و مۆختلیف ایستیلالر اۆزۆندن بؤیۆک سارسیٛنتیٛلار سوْوۇشدۇرمۇشدۇر. داها سوْنرا آمریکا بیرلشمیش ایالتلری و دیگر اؤلکلردن آلیٛنان کؤمکلرله بیر آز دۆزلمیشدیر.

کوْممۇنیستلر اؤلکنی له کچرینجه ایقتیصادییاتدا دؤولتلشدیرمه و کوْللکتیفلشتیرمئ باشلادیٛ. کوْممۇنیست اؤلکلر آراسیٛندا قۇرۇلان "قارشیٛلیگلیٛ ایقتیصادی کؤمکلشمه شۇراسیٛ" (جوْمجوْن) ایقتیصادی ایستیقامتی یۆنگۆلشدیرمک. لهیستان بۇنۇن بیر عضوۆ اوْلاراق، تیجارتینی بۇ اؤلکلرله ائدردی. اؤلکده سوْسیالیستلر سچکیلری ایتیرینجه و سوْوتلر بیرلیی داغیٛلیٛنجا باشا کچن حۆکۇمت ایقتیصادی پروْبلملری حلل ائتمک اۆچۆن غربه آچیٛلما سییاستینی تتبیق ائتمکددیر.

لهیستان صنایعسی اوْلدۇقجا مۆختلیفدیر; گمی ایستحصالیٛ، تکستیل، کیمیا، مشه محصوللاریٛ، متال صنایعسی، آوتوْموْبیل، تییار، ماشیٛن، سمنت، آلۆمینیۇم و نفت محصوللاریٛ باشلیٛجا صنایعئ آسپکلریدی. سوْن زامانلاردا تاختا-شالبان و کاغیٛز صنایعلری ده اینکیشافا باشلامیٛشدیٛر. مدنچیلیک و مدن صنایعسی اوْلدۇقجا اینکیشاف ائتمیشدیر. بۇنلاریٛن ان اهمییتلیلری کؤمۆر، سینک، گۆلله و میسدیر. لهیستان، شیمالی آلمانیا و اینگیلتردن سوْنرا اوروپانیٛن ان بؤیۆک کؤمۆر ایستحصالچیٛ اؤلکسیدیر. آیریٛجا سۆلفۆر چیٛخاران اؤلکلر آراسیٛندا قاباقدا گلمکددیر. مانقان، قالای، دۇز، لینییت، نفت، دمیر و طبیعی قاز دیگر اهمییتلی یئرالتیٛ قایناقلاریٛدیٛر.

انرژی باخیٛمیٛندان اوْلدۇقجا اینکیشاف ائتمیش بیر اؤلکدیر. سوْوت کؤمییله قۇرۇلمۇش حیدروْلکتریک ستانسییالاریٛ مؤوجۇددۇر. کؤمۆره سؤیکنن دمیر و پوْلاد صنایعسی اهمییتلی بیر گلیر قایناغیٛدیٛر. وروْسلاو، پوْزنان، بیٛدقوش، یۇخاریٛ سیلسیی ان اهمییتلی مخانیکی و ائلکتریک مۆحندیسلیی صنایعئ مرکزلریدیر. گدانسک و شچینده ایسه لیمانلار مؤوجۇددۇر. سوْن زامانلاردا قیدا، آلۆمینیۇم صنایعسی ماجاریٛستان بوْکسۇ ایدی و یئرلی قیدا، آلۆمینیۇم و سۆنی گۆبره صنایعلری اینکیشاف ائتمیش وضیعتددیر. آلۆمینیۇم صنایعسی; ماجاریٛستان بوْکسۇ ایدینه و یئرلی گحو رنگلی کؤمۆره باغلیٛدیٛر.

کینچیلیک محصوللاریٛ باخیٛمیٛندان داها چوْخ کارتوْف، تۆتۆن، کتان، چوْودار، آرپا، بۇغدا و یۇلاف قاباقدا گلیر. حیواندارلیگدا ایسه داها چوْخ مال و قوْیۇن یتیشدیریلر. آیریٛجا بالیگچیٛلیگ دیگر اهمییتلی بیر قایناقدیٛر.ایشلین اهالینین 30% آ یاخیٛن بیر هیسسسی کینچیلیک و حیواندارلیگلا مشغۇل اوْلار. لهیستان، پۇل واحیدی اوْلاراق زłوْتی ایستیفاده ائدر. آدام باشیٛنا دۆشن میللی گلیر 7200 دوْللاریٛن اۆستۆنددیر. لهیستان خاریجی تیجارتینین تخمینن اۆچده ایکیسی کوهنه جوْمجوْن عضوۆ کوْممۇنیست بلوْک اؤلکلرییله اوْلماقدادیٛر. بۇ اؤلکلردن ان چوْخ تیجارت ائدیلنی روسیهدیٛر. ایدخالاتیٛن 35 % و ایخراجاتیٛن 26 % ایٛ بۇ اؤلکلردیر. غربلی اؤلکلر آراسیٛندا ان چوْخ آلمان ایله تیجاری مۆناسیبتلری مؤوجۇددۇر. آیریٛجا اینگیلتره و آمریکا بیرلشمیش ایالتلری، لهیستان ایله تیجاری آندلاشمالاریٛ اوْلان لیبرال اؤلکلردیر. خصوصیله سوْن ایللرده بۇغدا و دیگر کینچیلیک محصوللاریٛندا آمریکا بیرلشمیش ایالتلری ایله اوْلان باغلیٛلیگ آرتمیٛشدیٛر.

لهیستاننیٛن ایدخالات محصوللاریٛ; تکستیل خاممالیٛ، دمیر جؤوهری، ماشیٛن و تجحیزات، تاخیٛل محصوللاریٛ و نفتدیر. نفتین هامیسی "دوْستلۇق بوْرۇ ختتی" یوْلۇیلا روسیهدان تامین ائدیل ؤلکنین نقیللییات شبکسی خصوصیله ایکینجی دۆنیا مۆحاریبسی سناسیٛندا ایشلمز حالا گتیریلمیشدیر. بۇ گۆن ایسه نیزعملیٛ یوْللارا مالیکدیر. دمیریوْللاریٛنیٛن جمی اۇزۇنلۇغۇ تخمینن 25.848 کیلومئتردیر. بۇنۇن 3200 کیلومئتره یاخیٛن بیر هیسسسی ائلکتریکلیدیر. چای و کاناللار نقلییاتا اۇیغۇندۇر. اوْدرا چاییٛ اۆزرینده تیجاری چاتدیٛرما ائدیلمکددیر. اؤلکنین تیجارت یۆکۆنۆن آغیٛرلیٛغیٛ دمیریوْللاریٛ اۆزریندن اوْلدۇغۇ اۆچۆن 363.116 کیلومئتره چاتان قۇرۇیوْللاریٛ نیسبتن داها آز اینکیشاف ائتمیشدیر. معاصیر بیر هاوا یوْلۇ سیستمینه مالیکدیر. آیریٛجا دنیز نقلییاتیٛ دا یاخشیٛ وضیعتددیر. باشلیٛجا لیمانلاریٛ قدانسک، قدیٛنیا و شچیندیر.

قالری

• ورشو
  ورشو
• 
  Varşava Universiteti
• 
  کراکوف
• Vroslav
  Vroslav
• 
  Belostok
• 
  Bеlskо-Byalа
• 
  پوزان
• 
  Qdansk
• 
  Lyublin
• 
  Svinouyscie
• 
  Kаtоviçе
• 
  Visla
• 
  Qdansk
• 
  Tomaszów Mazowiecki
• 
  Toruni
• 
  Karpat
• 
  ورشو (1939)
• 
  ورشو (1945)
• 
  Auşvits həbs düşərgəsi