فنلاند

فنلاند جومهوریتی Suomen tasavalta شابلون:Fi icon Republiken Finland شابلون:Sv icon
بایراق میلی نیشان
میلی مارش: [Maamme] خطا: {{Lang}}: متن ده ایری‌یازی ایشاره‌له‌مه‌سی وار (کؤمک)  (فنلاند دیلی) [Vårt land] خطا: {{Lang}}: متن ده ایری‌یازی ایشاره‌له‌مه‌سی وار (کؤمک)  (سوئد دیلی) "Our Land"
فنلاند یئری نقشه اوستونده (dark green) – in اوروپا (green & dark grey) – in the اوروپا بیرلیگی (green)  –  [Legend]
پایتخت	هلینسکی
بؤیوک شهری	پایتخت
رسمی دیللر	فنلاندی سوئدی
Recognised regional languages	سامی
اتنیک قروپلار (2006)	فین 93.4% سوئدی 5.6% روس 0.5% استونیالی 0.3% رومانی 0.1% سامی 0.1%
دین	Lutheran
دمونیم(لر)	فنلاندلی
دؤولت	Parliamentary republic
اراضی
• جمعی	(64th)
• سو (%)	10
جمعیت
• 2012 تخمینی	5,404,956 (112th)
• 2000 census	5,180,000
• سیخیلیق
جی‌دی‌پی (PPP)	تخمینی
• جمعی	$185.979 billion
پول واحیدی	یورو (€) (EUR)
چاغ بؤلگه‌سی	UTC+2 (EET)
• یای (دی‌اس‌تی)	UTC+3 (EEST)
تاریخ فورمتی	d.m.yyyy
سوروجولوک طرفی	right
تیلفون کودو	358
اینترنت ال‌تی‌دی	.fi, .ax ¹

فنلاند((فنلاندجا: Suomi‎), - آوروپانین قوزئیندا بالتیک دنیزی ساحلینده دؤولت. رسمی آدی فنلاند جومهوریتی‌دیر (فینجه: سوومن تاساوالتا، سوئد دیلینده: رپوبلیکن فینلاند). روسیه، نوروژ و سوئد ایله همسرحددیر. ساحه‌سی ۳۳۸ مین km2^۲، اها‌لی‌سی ۵.۳ میلیون نفردیر. باشکندی هلسینکی شهری‌دیر. فنلاند اینضیباطی جهت‌دن ۱۲ لیانی بؤلونور.

اتیمولوژی(دیلین کؤکلرینی آراشدیرما بیلیم)

سوئد دیلینده فینلاند - "فینلر اؤلکه‌سی" دئمک‌دیر.

فنلاند دا ساکیت بیر قیش گۆنو

اها‌لی

اها‌لی‌نین ۹۳،۴%-نی فینلر، ۵،۷%-نی سوئد‌لیلر، ۰،۱۲%-نی قارا‌چیلار، ۰،۴%-نی روسلار، ۰،۲%-نی ساملار تشکیل ائدیر.

دیل

فنلاند‌دا ایکی رسمی دؤولت دیلی مؤوجوددور، فین و سوئد دیللری. XIII عصرین اوْرتالاریندان XIX عصرین اووللریندک فنلاند سوئدین اسارتی آلتیندا اوْلموش‌دور و بۇ دؤور عرضینده فینلاندیانین دؤولت و ادبی دیلی سوئد دیلی اوْلموش‌دور. فین دیلی ایسه یالنیز معیشت سوییه‌سینده ایستیفا‌ده اوْلونوردو. یالنیز ۱۸۶۵-جی ایلده فین دیلی رسمی دیله چوریلمیش‌دیر. فین دیلی‌نین ایکی بؤیوک لهجه سی مؤوجوددور: شرق و غرب لهجه لری. اؤلکه‌ده یاشایان سااملارین بؤیوک حیصّه ‌سی اؤز آنا دیلینده دانیشیرلار. حتی سام دیلینده مکتبلر ده فعالیّت گؤستریر.

دین

اها‌لی‌نین ۹۰%-نی لوترانلار، ۱%-نی پراووسلاولار تشکیل ائدیر.

تحصیل

عالی تحصیل

فنلاند عالی تحصیل موسّسه‌لری بیلیم یوردلار و پوْلی تکنیک تحصیل اوْجاقلارینا بؤلونور. عالی مکتبلره قبول زامانی طلبه‌لرین سئچیمی اساسیندا میلّی و قبول ایمتاحانلاریندان ایستیفا‌ده ائدیلیر.

بیلیم یوردولرده اساس دیقّت علمی آراشدیرمالارا آیریلیر و طلبه‌لره هرطرفلی نظری بیلیکلر وئریلیر. پوْلی تکنیک پروفیل‌لی تحصیل موسّسه‌لرینده ایسه، اساساً، پراکتیکی باجاریقلار اؤزل اهمیت کسب ائدیر. بئله عالی مکتبلر بعضی حاللاردا آراشدیرما مسئله‌لرینی گوندمه گتیرسه ده، اساساً صنایع‌نین اینکیشاف لاییحه‌لری ایله مشغول اوْلور. پوْلی تکنیک پروفیل‌لی تحصیل موسّسه‌لری، اساساً بلدییه‌لر، بعضی حاللاردا ایسه اؤزل قۇروملار طرفیندن ایداره اوْلونور.

فینلاندیانین بۆتون بیلیم یوردولرینده باکالاور درجه‌سی اۆزره تحصیل مۆدّتی تخمیناً ۳-۴ ایلدیر. پروقرام‌دان وابسته اوْلا‌راق، بۇ محل ده عالی تحصیل تمام‌لانا بیلر. لاکین بعضی حاللاردا بۇ مرحله دوکترا مرحله‌سی اۆچون آرا‌لیق مرحله حساب ائدیلیر.

پوْلی تکنیک تحصیلین تاماملانما مۆدّتی ایسه ۳،۵-۴،۵ ایل آراسیندا دییشیر. پوْلی تکنیک تحصیل اۆزره درجه فینلاندیانین تحصیل سیستمینده حۆقوقی باخیم‌دان آشاغی سوییه‌لی بیلیم یوردو درجه‌سی حساب ائدیلمیر. فنلاند‌دان کناردا ایسه پوْلی تکنیک درجه‌لر نیسبتاً آشاغی سوییه‌لی بیلیم یوردو درجه‌سی کیمی قبول اوْلونور.

پوْلی تکنیک تحصیل موسّسه‌لرینی بیتیرن باکالاورلار بیلیم یوردولرده دوکترا درجه‌سی اۆزره پروقراملاردا تحصیللرینی داوام اتدیره بیلرلر. بیلیم یوردولرده دوکترا پروقرامینین مۆدّتی ایکی ایل، پوْلی تکنیک عالی مکتبلرینده ایسه بیر ایلدیر. بولونی پروسسینین طلبلری نتیجه‌سینده پوْلی تکنیک موسّسه‌لری بیتیرنلردن طلب اوْلونان علاوه تحصیلین حجمی تدریجاً آزالدیلیر. بۇنونلا دا پوْلی تکنیک موسّسه‌لری بیتیرنلردن بعضی حاللاردا هئچ بیر علاوه تحصیل آلماق طلب اوْلونمور.

پوْلی تکنیک تحصیل موسّسه‌لرینی بیتیرنلر اؤز ساحه‌لری اۆزره اۆچیل‌لیک ایش تجروبه‌لرینی تاماملادیق‌دان سوْنرا اوْنلارا مۆافیق ایختیصاص اۆزره دوکترا درجه‌سی آلماق حۆقوقو وئریلیر. بۇ درجه یالنیز ایختیصاص یؤنوملو شخصیّت داشیییر. پوْلی تکنیک پروفیل‌لی دوکترا درجه‌سینین مۆدّتی ایکی ایلدیر و مۆنتظم ایشدن آیریلماماقلا بۇ درجه اۆزره تحصیل آلماق اوْلار. باکالاور مرحله‌سیندن فرقلی اوْلا‌راق، پوْلی تکنیک پروفیل‌لی دوکترا درجه‌سی مۆافیق ساحه اۆزره آکادمیک دوکترا درجه‌سینه برابر توتولور.

فنلاند‌دا دوکتورلوق درجه‌سینه یالنیز بیلیم یوردولرده ییلنمک مۆمکون‌دور. پوْلی تکنیک ایختیصاص‌لی دوکترا درجه‌سی ایسه طلبه‌لره دوکتورانتورا مرحله‌سی اۆزره تحصیل آلماق حۆقوقو ورمیر.

بۆتون بۇ مُعادل‌لیک یالنیز دؤولت قیسمتون‌دا ایشه قبول  زامانی نظره آلینیر.

بیلیم یوردو و پوْلی تکنیک پروفیل‌لی عالی تحصیل موسّسه‌لرینده طلبه‌لرین درسه داوامیتی کؤنول‌لودور. فنلاند عالی تحصیل موسّسه‌لرینده طلبه‌لردن هئچ بیر تحصیل حاقی طلب اوْلونمور. آوروپا اتفاقینا داخیل اوْلمایان اؤلکه‌لردن گلن طلبه‌لر اۆچون‌سه پول‌لو عالی تحصیل اۇیقولاما اوْلونور.

بیلیم یوردولرده تحصیل آلان هر کسین طلبه اتفاقینا اۆزولویو مجبوری‌دیر. پوْلی تکنیک عالی تحصیل موسّسه‌لرینده ایسه طلبه اتفاقینا اۆزولوک کؤنول‌لودور.

فنلاند‌دا طلبه‌لره بیر سیرا مالییه یاردیملاری دا وئریلیر. بئله یاردیملار طلبه‌نین تحصیلینده داواملی گریلمه‌لر و باشاری‌سیزلیک اوْلدوق‌دا لغو ائدیله بیلر. یاردیمین میقداری، عادتاً، اوْ قدر ده چوْخ اوْلمور. بۇنا گؤره ده طلبه‌لرین چوْخ حیصّه ‌سی اؤزلرینی مالیلش‌دیرمک اۆچون ایشلییرلر. فنلاند‌دا طلبه‌لر بیرده دؤولت تأمینات‌لی طلبه بورجلاریندان دا یارارلانا بیلرلر.

خاریجده تحصیل اۆچون ده مۆافیق طلبه یاردیملارینین مؤوجودلوغو بینلخالق طلبه مۆبادیله‌سینین یوکسلدیلمه‌سینی تامین ائدیر. طلبه‌لرین خاریجده تحصیلی اۆزره مالییه یاردی‌می یالنیز فنلاند حؤکومتی‌نین مالیلشدیردیی اؤنجه‌لیک تحصیل ساحه‌لرینه وئریلیر.

فنلاند عالی مکتبلرینده اوْخویان اجنبی طلبه‌لرین تحصیلی، عادتاً اوْنلاری گؤندرن اؤلکه طرفیندن مالیلشدیریلیر. تحصیل آلماق آماچ ایله گلن اجنبیلرین بۇ اؤلکه‌ده دایمی یاشاییش حۆقوقو وارسا، اوْنلارین تحصیلی فینلاندیانین طلبه‌لره مالییه یاردی‌می پروقرا‌می چرچیوه‌سینده مالیلش‌دیری‌له بیلر.

اراضی

قۇرودان نوروژ، سوئد و روسیه دؤولتلری ایله همسرهیددیر. بالتیک دنیزی‌نین بوتنیک و فین کؤرفزلری ایله اوقیانوسا چیخیش یوْلو واردیر. یئر‌ده دوزن‌لیک ساحه‌لرین چوْخ اوْلما‌سی اوْنون چیفتلیک (مزرعه) اهمیتینی آرتیریر. دؤردونجو دؤور بوزلاشمالارینین ایزلری یئر‌ده داها یاخشی عکس اوْلونموش‌دور. بیر چوْخ فایدال قازینتیلارلا، دمیر، میس، الوان دمیر فیلیزلری، تیکینتی ماده لری، قرافیت، آراتیت ایله زنگین‌دیر. اؤلکه اراضیسینین چوْخ حیصّه ‌سی (اساساً جنوبو) دوزن‌لیکلردیر. چوْخلو گؤللری اوْلان مرکزی حیصّه جنوب و جنوب-شرقدن سالپاوسسلکیا تیره‌سی، شیمال و شیمال غربدن سوومنسلکیا یۆکسک‌لییی، شرقدن غربی کارلی یۆکسک‌لییی ایله ایحاطه لنمیش‌دیر. اؤلکنین قوزئینی و شرقینی هۆندور ۴۰۰-۶۰۰ م-ا چاتان یۆکسک‌لیکلر (مانسلکیا و س.)، شیمال-غربینی ایسکاندیناویا یایلا‌سی (ماک. هۆندور. ۱۳۶۵ م. خالتیاتونتوری داغ.) تۇتور.

کیچیک عائله فرمالارینین، اکینچیلیین تملینی تشکیل ائتدیی فنلاند اۇزون بیر زامان‌دان بری مهسولار باخیم‌دان اؤزونو بسلین بیر دؤولت‌دیر. آیریجا بؤلگه‌ده ات، سود و سود محصوللاری، یومورتا کیمی محصوللارین بؤیوک بیر ایخراجات‌چی‌سی دۇرومینده‌دیر. بۇغدا و چوودار، اؤلکه‌نین اۆرتیم (تولید) فصلینون ۲۰۰ گۆنون اۆزرینده اوْلدوغو جنوب-غرب سقمنتی‌نین آنا محصوللاری‌دیر. بۇنلاری ینه بؤیوک میقدارلاردا یتیشن یولاف، آرپا، کارتوف و چوودار تعقیب ادر. اۆرتیم (تولید) فصلین ۱۵۰ گۆنون آلتینا دوشدویو شیمال بؤلگه‌لرین‌ده‌کی ‌اکینچی‌لیک اراضیسی ایسه، گئنیش اوْتلاقلاردان میدانا گلیر. بۇ اوْتلاقلاردا اؤزل‌له سود اۆرتیم (تولید)ی اۆچون ایکی میلیون اطرافیندا کیچیک و ینه ایکی میلیون اطرافیندا دا بویوکباش حئیوان بسلنمک‌ده‌دیر. اؤلکه‌نین هر یئرینده گؤرولن و جمعی یوزؤلچوم ایچریسینده ‌ اهمیت‌لی بیر یئر اؤرتن گؤللرده ده گئنیش اؤلچوده بالیق‌چی‌لیق ادیلر.

مشه‌لر ده فینلان‌دییه‌نین طبیعی قایناقلاری آراسیندا بؤیوک اهمیته ساهیبدیرلر. بۇنلارین ۴۶ % شام، ۳۶% ۱۶ % هوش، گئری قالان ۲% ده دیگر نؤع آغاجلار تشکیل ادر. دؤولت، شیمال‌داکی مشه‌لرین هامی‌سینا، دیگر بؤلگه‌لرده ده بیر قیسیمینه مالیک‌دیر. مشه‌لرین ۶۰ % اینین اؤزل قیسمته، ۴۰% اینین دؤولته عایید اوْلما‌سینا باخمایا‌راق، اؤزل قیسمت چیخاردیقلارینین ۱۶% اینی دؤولته بوراخماق مجبوریتینده‌دیر. جمعی ساحه‌نین ۶۵% اینی مشه‌لرین تشکیل ائتدیی فنلاند‌دا ایلده تخمیناً ۴۰ میلیون کوب متر تاختا-شالبان ایشلنمک‌ده‌دیر

اینضیباطی اراضیلر

۶ لیا‌نی (قوبرنی) و موختار آلاند آدالاریندان عبارت‌دیر.

هلسینکی فینلاندیانین باشکندی

شهرلر

اساس مقاله: فنلاند شهرلری

داخیلی سولار

فنلاند داخیلی سولارلا چوْخ زنگین‌دیر. ان یاخشی اینکیشاف ائتمیش چای شبکه‌سینه شیمال‌دا راست گلینیر. بۇنلارا کمی-یوکی، تورنیو-یوکی و س. مثال اوْلا بیلر. جنوب‌دا چایلار قیسا اوْلوب، گؤللر آراسیندا آخین تشکیل ائدیر. فینلاندیانی مین گؤل اؤلکه‌سی ده آدلان‌دیریرلار. بۇرادا ۶۰ مینه یاخین گؤل واردیر. گؤللر اراضی‌نین ۱۲%-نی تۇتور. گؤللری تکتونیک و بوزلاق منشأ‌لیدیر. بؤیوک گؤل چالالاری تکتونیک چاتلارا و چؤکک‌لیکلره اۇیغون گلیر. گؤل چالالارینین فوْرما‌سی و ساحل خطلری‌نین چوْخ گیرینتی‌لی-چیخینتی‌لی اوْلما‌سی بۇرادا یئرین جاوان‌لیغی ایله ایضاح ائدیلیر. ان بؤیوک گؤللری سایما (ساحه‌سی ۱۸۰۰ کو. km)، پیاییاننه (۱۰۶۵ کو. km)، ایناری (۱۰۰۰ کو. km)، ونرن (۵۵۰ کو. km)، وتترن (۱۹۰۰ کو. km)، ملارن، یلمارن و س.-دیر.

بیتکی اؤرتوسو

مشه فینلاندیانین ان اساس طبیعی سروتلریندن بیریدیر. اراضی‌نین ۷۰%-ی مشه‌لرله اؤرتولودور. آوروپا تایقا‌سی مشه‌لری گئنیش یاییلمیش‌دیر. اینیارپاق‌لی و قاریشیق مشه‌لر شام، کوکنار، قیزیلاگاج، آغجاقایین و فیسدیق آغاجلاری ایله زنگین‌دیر. فینلاندیانین جنوبوندا انلیارپاق‌لی آغاجلار گئنیش یئر تۇتور. مشه‌لر فینلاندیانین اوْرتا و جنوب حیصّه ‌لرینی ایحاطه ائدیر. اراضی‌نین ایقلیمی داها چَتین اوْلان شیمال ساحه‌لرده توندرا و مشه-توندرا بیتکیلری یاییلمیش‌دیر. مشه-توندرا بیتکیلری ایچریسینده ‌ آلچاق بوی‌لو توزاغاجی و آردیج کوْللاری اساس یئر تۇتور. فنلاند اراضیسینده پودزول و باتاق‌لیق توْرپاقلاری گئنیش یاییلمیش‌دیر. حئیوانلار عالمینده مشه حئیوانلاری اۆستونلوک تشکیل ائدیر. بیر سیرا ییرتیجی حئیوان تۆره لری (آیی، جاناوار، تۆلکو و ...) اینسان طرفیندن محو ائدیلمیشدیر.

تاریخ

فنلاند‌لیلار تخمیناً بؤلگه‌یه ۲۰۰۰ ایل اوّل چاتماغا باشلایان بالتیک بؤلگه‌سیندن گلن موهاجیرلر ایله بۇز چاغین‌دان سوْنرا بؤلگه‌یه کؤچن اصل یئرلیلرین قاریشیغین‌دان گلیر. دیل باخیمیندان ایسه، استونلار و ماجارلار ایله بیرلیکده فینلر ده فین-اۇقور دیل عائله‌سینه منسوب‌دور.

فنلاند ۱۱۵۵-جی ایلده سوئد کرال‌لیغینا داخیل ائدیلمیشدیر. سوئد حاکمیّتی آلتیندا اوْلدوغو ۱۸۰۹-جو ایله قدر سورن دؤورده غرب طرزینده موهاکیمه، جمعیت ایداره‌سی، سیا‌سی سیستم و اجتماعی خیدمتلر ساحه‌لرینده قۇرولوشلارین تمللری آتیلمیش‌دیر. دونیوی قۇرولوشلارین یانیندا کاتولیک کلیسا‌سی و XVI عصرده‌کی اصلاحاتلارین XVIII عصرین سوْنون‌دا، سوئد حاکمیّتی زیفلدیکجه موستقیل فنلاند فیکری اوْرتایا چیخمیش‌دیر. ۱۸۰۹-جو ایلده فنلاند، روسیه ایمپیراتورلوغونا عایید آوتونوم چار دوکا‌لیغی اوْلموش‌دور. فنلاند اؤز حۆقوق سیستمینی، اینکیشاف ائدن میلّی ایقتصادیاتینی و اوْردو سیستملرینی قوروموش‌دور. ۱۸۶۵-جی ایل تاریخین‌دن فنلاند اؤز پول واحیدی اوْلان مارککانی چیخارمیش‌دیر. پارلامنتار بیر حؤکومت سیستمی ایله حۆقوقون اۆستونلویونه سؤیکه‌نن بیر حؤکومت اینکیشاف ائتدیرمیشدیر. بئله‌جه موستقیل فنلاند یوْلون‌دا اهمیت‌لی بیر آددیم آتیلمیش‌دیر.

اۇکتوبر اینقیلابی ایله فنلاند موستقیللیینی اعلان ائتمک اۆچون ۶ دسامبر

۱۹۱۷-جی ایل تاریخینده  ایمکان الده ائتمیشدیر. سووت روسیه حؤکومتی ۳۱ دسامبر فین موستقیللیینی تانیمیش‌دیر. قوْنشو دؤولتلر و غرب خالقلاری طرفیندن ده تانینما بللی مدت‌ده رئاللاشمیش‌دیر. فرانسه سیستمینه بنزین فنلاند آنا یاساسی، ۱۷ جۇلای ۱۹۱۹ تاریخینده  قبول ائدیلمیشدیر.

تهومب|ریگهت|۲۰۰ پخ|هلسینکی فینلاندیانین باشکندی شوروی-نین فنلاندیا ۱۹۳۹-جو ایلده تشکیل ائتدیی هۆجومون آردین‌دان، بیترف فنلاند بیر آندا ایکینجی دۆنیا ساواشینین ایستمه‌دن ایشتیراکجی‌سینا جویریلمیش‌دیر. فنلاند ۱۹۳۹-۱۹۴۰ و ۱۹۴۱-۱۹۴۴-جو ایللری آراسیندا سووتلر بیرلیگی و ۱۹۴۴-۱۹۴۵-جی ایللری آراسیندا آلمان ایله دؤیوشموش‌دور. ساواشین سوْنون‌دا فنلاند توْرپاقلارینین ۱۰% ایله ۱۰۰،۰۰۰ اینسان ایتیرمیش‌دیر. بۇ نتیجه ایله زامانیندا دؤرد میلیون اها‌لییه صاحیب اوْلان خالق چوْخ آغیر بیر بدل اؤدمیش‌دیر.

۱۹۴۴-جو ایلین پاییزی فنلاند اۆچون چوْخ چتین کئچمیشدیر. دؤیوش‌ده ایتیری‌له‌رک سووتلر بیرلیینه بوراخیلان کادرلییا بؤلگه نین‌داکی ۴۰۰.۰۰۰ مین اینسان اؤلکه‌ده‌کی باشقا یئرلره یرلشدیریلمیش‌دیر. لاپلاندی بؤیوک نیسبت‌ده کورلانمیش و یئنی‌دن قۇرولوشلان‌دیرماق مجبوریتینده قالینمیش‌دیر. سووتلر بیرلیگی ایله ائدیلن باریش آندلاشما‌سی فنلاند‌نین زامانیندا بیر چوْخ ایقتصادیات متخصبّصینین غیری-مۆمکون گؤردویو حجمده دؤیوش تضمیناتی اؤدمه‌سینه سبب اوْلموش‌دور.

فنلاند بۆتون بۇ چتین‌لیکلرین عهده ‌سیندن گلمیشدیر. قیطعه‌دن ایکینجی دۆنیا ساواش‌سینه قاتیلان بۆتون آوروپا اؤلکه‌لریندن یالنیز فنلاند خاریجی بیرلیکلر طرفیندن ایشغال ائدیلممیش‌دیر و ان اهمیت‌لی‌سی فین دموکراتی‌سینا توخونولمامیش‌دیر. ۱۹۴۷-جی ایلده پاریس آنلاشما‌سی چرچیوه‌سینده، فنلاند سووتلر بیرلیینه دؤیوش تضمیناتی اؤد‌مک و بللی بیر توْرپاق پارچا‌سینی بوراخماق مجبوریتینده قالمیش‌دیر. ۱۹۶۲-جی ایلین سپتامبریندا شوروی فنلاندیا ۵۰ ایللییه سایمن کانالینین سووت حیصّه ‌سینی ایجاره‌یه وئردی. ۱۹۷۵-جی ایلده فینلاندیانین باشکندی هلسینکی‌ده ۳۵ دؤولتین ایشتیراکی ایله کچیریلن موشاویره‌ده فینلاندیانین دا عضو اوْلدوغو آتت یارادیلدی. ۱۹۹۵-جی ایلده فنلاند آوروپا اتفاقینا عضو اوْلدو.

نقلیات

قۇرو یوْلو نقیلیاتی اؤلکداخی‌لی نقلیات‌دا ایلک سیرا‌دا یئرلشیر. بۇنو سیرا ایله دنیز، دمیریولو و هاوا یوْلو نقلیاتی تعقیب ادر. ۱۹۶۰-جی ایللرده قۇرو یوْلو نقلیاتینا وئریلن آغیرلیق اۆزرینه، فنلاند ایندیکی واخت‌دا بۇ باخیم‌دان اوْلدوقجا اینکیشاف ائتمیش بیر اؤلکه‌دیر. خاریجی تیجارت و یوْل‌چو علاقه‌لری‌نین ۹۰% ı دنیز یولویلا تامین ادیلر. قیش بوْیونجا چالیشان بوزکیرانلار، جنوب-غرب‌ده‌کی اهمیت‌لی لیمانلاری دایم آچیق ساخلاییرلار. اؤلکه ایچین‌ده‌کی گؤل، چای و کاناللاردا دا نقلیات ائدیلمک‌له بیرلیکده، بۇنون نقلیات ایچریسینده ‌ اهمیت‌لی بیر یئری یوْخدور. فنلاند دمیریوللارین‌داکی رلس آرا‌سی آچیق‌لیغی روسیه فدراسییاسی دمیریوللارییلا عئینی، لاکین تۆرکیه‌ده ده ایستیفا‌ده ائدیلن ایستاندار دۆنیا اؤلچوسون‌دن فرق‌لیدیر. بۇنا گؤره روسیه استثنا اوْلماقلا دیگر قونشولارییلا دمیریولو علاقه‌سی یوْخدور. ۱۹۲۴-جو ایلدن بینالخالق هاوا یوْللارینین اهمیت‌لی بیر علاقه یئری اوْلان فنلاند‌دا نیظام‌لی ایچ خط سفرلری داواملی چالیشماق‌دا‌دیر.

• دمیریوللاری: ۵،۷۴۱ km
• قورویوللاری: ۷۸،۱۸۹ km
• کاناللار: ۷،۸۴۲ km
• بورو خطلری: طبیعی قاز ۵۸۰ km
• لیمانلاری: هلسینکی، کوکولا، کوتکا، لوویی‌سا، اوْسولو، پوری، راوما، تورکو، اۇوسیکاوپونکی، وارکاوس

ایقلیم

فنلاند‌دا یای قیسا و مۆلاییم کئچیر. جۇلای آیینین اوْرتا تِمپراتورو جنوب‌دا ۱۷°، شیمال‌دا ۱۱°-دیر. بۇلودلو گۆنلرین میقداری ایل عرضینده ۶۵-۷۰%-دیر. پاییز و یای آیلاری داها چوْخ بۇلودلو کئچیر. اراضی‌ده یاغینتیلارین میقداری دا تِمپراتورا مۆافیق اوْلا‌راق دییشیر. جنوب و غرب ساحللرده یاغینتینین ایللیک میقداری ۷۵۰ مم اوْلدوغو حال‌دا، شیمال‌دا ۴۰۰ مم-دیر. فنلاند اراضی‌سینه دوشن یاغینتینین میقداری بوخارلانما‌دان چوْخ اوْلدوغو اۆچون، اراضی‌ده باتاق‌لیقلار یاییلمیش‌دیر. جنوب و جنوب-غرب ساحللرده اراضی‌نین ۴۵%-i، شیمال‌دا ایسه ۱۵-۲۰%-i باتاق‌لیقلارلا اؤرتولودور.

حؤکومت

ایداره اوْلونما فوْرما‌سی جومهوریتی‌دیر.

عالی قانونوریجی اوْرقان - ادوسکونتا (بیرپالاتا‌لی مجلیس)

عالی ایجرا‌چی اوْرقان - حؤکومت

باش ناظیر - ماتتی وانخانن (۲۰۰۳)

سیلاح‌لی قوه‌لر

ایللیک ساواش خرجلر ۱،۸ ملد دوللار (۱۹۹۸) تشکیل ائدیر.

ایستینادلار

بؤلمه‌:بالتیک دنیزی اؤلکه‌لری

قایناقلار

گؤرونتولر

ویکی‌آمباردا فنلاند ایله مربوط فایل وار.