وطن دیلی
وطن دیلی حسن روشدیه‌نین آذربایجان تورکجه‌سینده یازیلمیش مدرسه‌لرده اؤیرتیم اۆچون کیتاب. بۇ کیتاب، 1918 م (1297 شمسی) ایلینده قوزئی آذربایجان بلشویکلر طرفیندن ایشغال اوْلون زاماناجان، تورکیستان و قفقاز بؤلگه‌لرینده اؤیرنجیلرین درسلیک کیتابی ساییلیردی.[۱][۲]
کیتابدا گلنلردن اؤرنکلر
[دَییشدیر]بير آصلان ايله ايكي اكوز
[دَییشدیر]بير آصلان بير اوتلاقدا ايكي اكوزه راست‌گلدي و اونلاري توتوپ يمك اۆچون هجوم‌ايله دي.اكوزلر باش باشا وئيب بوينوزلاري‌ايله آصلانا مقابله اله ديلر. آصلان بۇنلارين‌رفاقتيني گؤروب مكر وحيله دن سواي بيرچاره‌بيلمه‌دي.اكوزلردن بيرينه ياناشيب ده‌دي:يولداشيندان آيريليب اوني تك و تنها قويسان‌اصلا"سنين له‌ايشيم اولماز. يكه باش اكوز آصلانين وئرديي وعده‌لره‌آلدانيب كومه‌يين دن آيريلدي. در حال اواكوزي وسوْنرااونون يولداشي ني ييرتيب يدي...
اخماق اكوز وحيله كار شير
بير چمن زار،بير گؤزل اوتلاق
اوْلموش ايدي ايكي اكوزه ياتاق
اوتلاماق ايسته سه، اوتي وار بول.
ايچمك ايسترسه سويانين دابول.
آصلان اولدي بۇ حالدان آگاه
ايسته دي اولسون اونلارا همراه.
يعني اوتلاق دامقام انتسين.
وئرمه‌ديلر اكوزلر اوناماجال
اتفاق ائتديلر اوْلوب هم حال
شير حمله ائدنده شب يا روز.
گوستردي اونلاراونابوينوز.
شير گؤردي كي اولماييرچاره
حيله‌يه ئوز چه ويدي بيچاره.
يانلاييب اونلارين بيريني ياواش
ده دي:بنداولمايولداشا،قارداش
اوتلا صحرائي گزگيلن تنها
سنه مندن اولور حمايت‌ها
اثر ائتدي اكوزه شي سؤزي
ياغلي سؤزلر آخدي ميل گوزو
الدي بۇ سؤزله ياردان تنها
ائتمه دي ميل يولداشا اصلا"
شير جور ياري ايله دي اغيار
تك به تك ائتدي اونلاري مردار
قصه دن حصه :
بودو مقصود قصه دن حصه
متفق قوم چكمه دي غصه [۱]
مارال
[دَییشدیر]مارال بيري سو ايچمك ايچون بيربولاغ اوستونه گلدي.ايچديگي سو ايچين ده ئوز صورتيني وعكسي ني گؤروب آياق لارينين غايت اينجه ونازك ليگين دن چوْخ قملي اولدي. سوْنرا بوينوزلارنين بويوك اوْلدوغوي‌گؤروب سوين‌دي. بۇ دم‌ده بير نئچه اۆچونون‌اونون اوستونه هجوم ايله دي يي ني گؤروب درحال قاچماغا باشلادي. .اوچولاراونون‌آرخاسين جا دوشوب بير مدت صحراوبياباني دولانديلارسادا اله گتيره بيلمه ديلر.نااميد قالديلار. بۇ اثناده مارالين يولي بير قالين مشه‌يه وآغاج ليغا دوشوب،شاخه‌لي ـ بوداقلي اوْلان‌بويوك بوينوز لاري كول كوسا بند اوْلوب قالدي‌ونه قدر چابالاييب وروشدوسا،ينه خلاص اولابيلمه دي.اوجولار بۇ حالي گوروب يويوردولرمارالي توتوب تلف ائتديلر. يازيق مارال جان‌وئردي سيرادابوينوزلاري ايله اياق لاري ني‌خاطرينه ساليب دئدي كي:حقارت گؤزي ايله‌باخيب قمگين اوْلدوغوم اياق لاريم مني‌صحراده دشمن اليندن قورتاردي.لاكن ممنون‌ومسرور اوْلدوغوم بوينوزلاريم هلاكيمه سبب‌اولدي.
مارالين آيري قيچ لاري و گوزل بوينوزلاري
سوساميش دي مارال بير چولده
آختاريب تاپدي سويي بير گلده
دوم دوري آينا تك ايدي سو،
عكسي ني آلدي توتدي ري‌يي بري
گؤردي بوينوزلارين بوداق بوداق،
شاداوْلوب آتدي بير ايكي شيلاق.
اول زامان بير ده باخدي اول سويا،
قيچ لارين گؤردي بنزه‌يير مويا.
گؤرجك آني‌آتدي بير نئچه واز،
قوش كيمي اوچدي ايله دي پرواز.
اوچودا بير كمين ده‌ايدي نهان
ايله ميش‌دي مارالي صيده نشان.
هر قدر ووردي اوچي مهميز آتا
اولمادي‌حدي آتين اونا چاتا.
قورخارايدي قيليردي‌انديشه
قارشيدا گؤردي گل لي بير بيشه
بودوملجه ده دي بودورمأوا
قاچاراق گؤدي اونابي پروا
آتماميش دي اوراداايكي قدم
بوينوزون‌توتدي بير آغاج محكم
هر طرف دوندي،چكدي آه وفغان
آخدي بوينوزلارين ديبيندن‌قان
غمله نيب آه اديب چكيب فرياد
آغلادي‌تايتيش دي بير صياد
بيرده گؤدي گليب چاتيب‌صياد،
ائده جك جسم وجانين بر باد.
سست‌اوْلوب قالدي،آه و واسالدي
بوينوزون،قيچ‌لارين يادا سالدي
ده دي غمگين ائدن مني قيچ‌لار
درد وئريب حزنوم آرتيران قيچ لار.
اولدي‌صحراده جسم وجانه فتاد
قويمادي اونلاري‌اولا بر باد.
شاد اوْلوب فخر قيلديغيم‌بوينوز.
جانيمي حزدن چويردي يوز
يعني بندائتدي چكدي داره مني
قصه دن
رسم دي بۇ جهان دا كيم آخماق
حقي ناحق‌گؤدي،ناحقي حاقا.[۱]
قایناقلار
[دَییشدیر]- ^ ۱٫۰ ۱٫۱ ۱٫۲ عبدالحسین ناهیدی آذر (28 بایرام آیی 1388). (فارسجا) میرزا حسن رشدیه و ادبیات کودک ایران. rezahamraz.com. یوخلانیلیب ۲۰۱۳-۰۱-۲۳.
- ^ گروه فرهنگ و هنر سیمرغ. (فارسجا) میرزا حسن رشدیه؛ پدر تعلیم و تربیت نوین در ایران. یوخلانیلیب ۲۰۱۳-02-6.
.jpg){kind=small} | بو تورک ادبیاتی ایله باغلی مقاله، بیر قارالاما مقاله دیر. بونو گئنیشلندیرمکله ویکی‌پدیایا کؤمک ائده بیلرسینیز. |