حربی دیکتاتورلوق
حربی دیکتاتورلوق - سیلاحلی قووّهلری ایشه سالماقلا قورولان ایقتیدارچی حؤکومت نؤوعو و آز، یا دا چوخ درجه ده ایجرا، قانون و قانونوئریجیلیک دؤولت قوروملارینین نظارتی آلتینا آلینیر.
قیسا بیلگی
[دَییشدیر]سیاستین بیر سریسی | ||||||||
حؤکومتین اساس فورمالاری | ||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|
گۆج قورولوشو | ||||||||
|
||||||||
گؤج قایناقی | ||||||||
|
||||||||
Power ideology | ||||||||
|
||||||||
سیاست پورتالی | ||||||||
حربی دیکتاتورلوق، عومومیتله، بیر اؤلکهنین سیاسی، ایجتیماعی و ایقتیصادی وضعیتی غئیری-ثابیت اولدوقدا و حؤکومتی آرادان قالدیرماق و نیظامی برپا ائتمک اوچون حربی حؤکم و یا چئوریلیش اولدوغو زامان اورتایا چیخیر.
حتّی حربی دیکتاتورلوق دا غالیب گلن وطنداشین موختلیف حربی لیدرلرله علاقهلی اولدوغو و اونلارا سیاسی گوج وئردیگی دموکراتیک سئچکیلرین ایشتیراکیندان سونرا یارانا بیلر.
حربی دیکتاتورلوق بیر حؤکومت نؤوعودور بیر اؤلکهنین ثابیتلیگینی یئنیدن تطبیق ائتمگه چالیشیر لاکین بیر سیرا زوراکی حرکتلری، قانونلارین ضمانتلرینی ایتیرمهسینی و وطنداش آزادلیقلارینین محدودلاشدیریلماسینی نظرده توتان بیر فؤوقالعاده حال و یا ایستیثنا فرمانی ایله. بو شکیلده حربی دیکتاتورلوق بیر نؤوع دموکراتیک حؤکومت ایله داوام ائتمه احتیمالینی بوغور و بو وضعیتی دستکلهمهین وطنداشلارا قارشی تطبیق اولونور.
بونونلا بیرلیکده، حربی دیکتاتورلوق دا بیر قایدا اولاراق بیر مودّتدن سونرا و موختلیف سببلره گؤره دئوریلیر، بونلارین آراسیندا وطنداشلارین قانونون عالیلیگینه ضمانت وئرن دموکراتیک بیر حؤکومتی یئنیدن قورما تشویقی حؤکم سورور و بو دا عومومیتله موشاهیده ائدیلمیر.
حربی دیکتاتورلوق، بیر رقیبین تمیزلهمهسیندن ایستیفاده ائتمک، ترورا تحریک ائتمک و یا قانونی حودودلاری آشماق لازیم اولسا بئله، نیظام یاراتماق اوچون حربی قوروملاردان حاکیمیتده قالماق اوچون دستک آلان بیر دیکتاتور رهبرلیک ائدیر.
حربی دیکتاتورلوق اؤرنکلری
[دَییشدیر]
حربی دیکتاتورلوق، اوروپا، آفریقا، لاتین آمریکاسی و یا اورتا شرقده فرقلی اؤلکهرده قئیدیاتا آلیندی. لاکین، بو گون حربی دیکتاتورلوق آلتیندا آز اؤلکهیه راست گلینیر.
لاتین آمریکاسیندا حربی دیکتاتورلوق، 20-جی عصرده موختلیف خالقلارین تاریخینه دامغا ووردو، مثلا:
- شیلی: 1973 و 1990 آراسیندا حربی و سیاستچی آقوستو پینوشهنین رهبرلیک ائتدیگی دیکتاتورلوق.
- آرژانیتین: ژنرال خورخه ویدلانین 1976 و 1983 آراسیندا رهبرلیک ائتدیگی دیکتاتورلوق.
- پاراقوئه: 1954 - 1989 آراسیندا حربی و سیاستچی آلفردو استروسنرین رهبرلیک ائتدیگی دیکتاتورلوق.
- بولیوی: 1971 ایله آراسیندا حربی و سیاستچی هوقو بانزرین رهبرلیک ائتدیگی دیکتاتورلوق
- پرو: 1968 و 1975 آراسیندا حربی و سیاستچی خوان ولاسکو آلوارادونون رهبرلیک ائتدیگی دیکتاتورلوق.
- ونزوئللا: 1953-1958 آراسیندا ژنرال مارکوس پرز خیمنزین رهبرلیک ائتدیگی دیکتاتورلوق
سون زامانلاردا عسگری چئوریلیشلر
[دَییشدیر]الجزاییر (1965–1976; 1992–1994; 2019)
بنین (1963–1964; 1965–1968; 1969–1970; 1972–1975)
بورکینافاسو (1966–1980; 1980-1982; 1982-1983; 1983-1987; 1987-2014)
بوروندی (1966–1974; 1976–1979; 1987–1992)
مرکزی آفریقا جومهوریتی (1966–1979; 1981–1986; 2003–2005; 2013–2014)
چاد (1975–1979; 1982–1990; 2021-present)
کومور آدالاری (1999–2003)
کونقو جومهوریتی (1968–1969; 1977–1979)
فیل دیشی ساحیلی (1999–2000)
میصر (1953–1956; 1981-2011; 2011–2012; 2013-2015)
اوستوایی قینه (1979–1992)
اتیوپی (1974–1987)
قامبیا (1994–1996)
غنا (1966–1969; 1972–1975; 1975–1979; 1981–1993)
قینه (1984–1990; 2008–2010)
قینه بیسائو (1980–1984; 1999; 2003; 2012)
لسوتو (1986–1991; 1991-1993)
لیبریا (1980–1986, 1990–1997, 2003–2006)
لیبی (1969–1977)
ماداقاسکار (1972–1976)
مالی (1968–1992; 2012; 2020, 2021-present)
موریتانی (1978–1979; 1979–1992; 2005–2007; 2008–2009)
نیجر (1974–1989; 1996; 1999; 2010–2011)
نیجریه (1966; 1966–1975; 1975–1976; 1976-1979; 1983–1985; 1985–1993; 1993–1998; 1998–1999)
رواندا (1973–1994)
سائوتومه و پرنسیپ (1995; 2003)
سیرالئون (1967–1968; 1992–1996; 1997–1998)
سومالی (1969–1976; 1980–1991)
سودان (1958–1964; 1969–1971; 1985–1986; 1989–1993; 2019–present)
توقو (1967–2005)
- ترانسکی (1987–1994)
تونس (1987–2011)
اوقاندا (1971–1979; 1985–1986)
- وندا (1990–1994)
زئیر (1965–1997)
زیمبابوه (2017–2018)
آرژانتین (1835-1852; 1930–1932; 1943–1946; 1955–1958; 1966–1973; 1976–1983)
بولیوی (1839–1843; 1848; 1857–1861; 1861; 1864–1871; 1876–1879; 1899; 1920–1921; 1930–1931; 1936–1940; 1943–1946; 1951–1952; 1964–1982)
برزیل (1889–1891; 1891–1894; 1930; 1964–1985)
شیلی (1924–1925; 1925; 1927–1931; 1932; 1973–1990)
کولومبیا (1854; 1953–1958)
کاستاریکا (1868–1870; 1876–1882; 1917–1919)
کوبا (1933; 1952–1959)
دومینیکن جومهوریتی (1899; 1930–1961; 1963–1966)
اکوادور (1876–1883; 1935–1938; 1947; 1963–1966; 1972–1979; 2000)
السالوادور (1885–1911; 1931–1979; 1979–1982)
قواتمالا (1931–1944; 1944–1945; 1954–1957; 1957–1966; 1970–1986)
قرانادا (1983)
هائیتی (1950–1956; 1956–1957; 1986–1990; 1991–1994)
هندوراس (1933–1949; 1956–1957; 1963–1971; 1972–1982; 2009–2010)
مکزیک (1835–1846; 1876–1880; 1884–1911; 1913–1914)
نیکاراقوئه (1937–1979; 1979–1985)
پاناما (1903–1904; 1968–1989)
پاراقوئه (1940–1948; 1954–1989)
پرو (1842–1844; 1865–1867; 1872; 1879–1881; 1914–1915; 1930–1939; 1948–1956; 1962–1963; 1968–1980)
سورینام (1980–1991)
اوروقوئه (1865–1868; 1876–1879; 1933–1938; 1973–1985)
ونزوئلا (1858–1859; 1859–1861; 1861–1863; 1908–1935; 1948–1958)
- [[Image:|22x20px|border |link=]] افغانیستان (1978)
Cambodia (1970-1972; 1972–1975; 1975)
China (189-192; 1928-1949)
Indonesia (1966-1967; 1967-1998)
ایران (1953–1955; 1978–1979)
عراق (1933–1935; 1936; 1937–1938; 1941; 1949–1950; 1952–1953; 1958–1963; 1963-1968 1968–1979)
ژاپون (1192–1867; 1931–1945)
قوقوریو (642-665; 665; 665-668)
- قوریو (1170–1270)
جنوبی کوره (1961–1963; 1963-1972; 1981-1987)
لائوس (1959–1960)
لوبنان (1988-1990)
مالدیو (1988–1989)
موغولیستان (1939–1952)
میانمار (1962–1988; 1988–2011; 2021–present)
پاکیستان (1958–1969; 1969–1971; 1977–1988; 1999–2008)
فیلیپین (1898, 1972–1981)
سوریه (1949; 1951–1954; 1961–1970, 1970-2000)
تایوان (1949–1987)
تایلند (1933-1938; 1938–1944; 1948-1957; 1947; 1959–1963; 1963–1973; 1976; 1977; 1977–1979; 1991; 2006; 2006–2008; 2014–2019)
گونئی ویئتنام (1963–1967)
عربی یمن جومهوریتی (1962–1967; 1974–1977; 1977–1978; 1978; 1978–1990)
یمن (1990-2012)
بولگاریستان کراللیغی (1923–1926; 1934-1935; 1944–1946)
قیبریس جومهوریتی (1974)
بیرلشمیش شاهلیق (1653–1659)
فرانسه (1799–1814; 1851–1858; 1870–1871; 1940-1944)
گورجیستان (1992)
آلمان ایمپیراتورلوغو (1916–1918)
یونان (1925–1926; 1967–1974)
لهیستان (1926–1935; 1981–1983)
پورتوقال (1926–1933; 1974–1975)
رومانی شاهلیغی (1941–1944)
Russia (1918–1920)
سان مارینو (1957)
ایسپانیا (1923–1930; 1936–1975)
تورکیه (1921–1927; 1960–1961; 1971-1972; 1980–1983)
اوکراین (1918)