سودان

Republic of the Sudan
Republic of the Sudan; جمهورية السودان; Jumhūriyyat as-Sūdān (عرب)
	بایراق Emblem
	شوعار: النصر لنا (عرب); "An-Naṣr lanā"; "Victory is ours"
	مارشی: نحن جند الله، جند الوطن; Naḥnu Jund Allah, Jund Al-waṭan (transliteration); We are the Soldiers of God, the Soldiers of the Nation; ;
	Sudan in dark green, disputed regions in light green.
مرکزی; و ان بویوک شهری	خرطوم; ۱۵°۳۸′ شمالی ۰۳۲°۳۲′ شرقی / 15.633°شمالی 32.533°شرقی
رسمی دیللر	عرب دیلی; اینگیلیس دیلی;
دین	Islam
دئمونیمی	Sudanese
حوکومت	Dominant-party فدرال حوکومت semi-presidential republic
• President	Omar al-Bashir
• Prime Minister	Bakri Hassan Saleh
• First Vice President	Bakri Hassan Saleh
• Second Vice President	Hassabu Mohamed Abdalrahman
قانون وئریجیلیکی	National Legislature
• Upper house	Council of States
• Lower house	National Assembly
Formation
• Nubian kingdoms	3500 BC
• سنار سولطانلیغی	1504
• Unified with Egypt	1820
• Anglo-Egyptian Sudan	1899
• Independence (from the بؤیوک بریتانیا and میصر)	1 January 1956
• Current constitution	9 January 2005
• Secession of جنوبی سودان	9 July 2011
اراضی
• جمعی	۱٬۸۸۶٬۰۶۸ km2 (۷۲۸٬۲۱۵ sq mi) (15th)
اهالی
• 2016 تخمینی	39,578,828 (35th)
• 2008 census	30,894,000 (disputed)
• سیخیلیق	۲۱٫۳/km2 (۵۵٫۲/sq mi)
جی‌دی‌پی (پی‌پی‌پی)	2017 تخمینی
• جمعی	$186.715 billion
• آدام‌باشی	$4,578
جی‌دی‌پی (نومینال)	2017 تخمینی
• جمعی	$115.874 billion
• آدام‌باشی	$2,841
جینی (2009)	35.3; medium
اچ‌دی‌آی (2015)	0.490; low · 165th
پول‌بیریمی	Sudanese pound (SDG)
چاغ‌بؤلگه‌سی	CAT (UTC+2)
تاریخ فورمتی	dd/mm/yyyy
سوروجولر	right
تیلفون کوْدو	+249
ایزو ۳۱۶۶ کوْدو	SD
اینترنت دامینی	.sd, سودان.

مسیزپرین دَییشیب:

سودان

سودان بایراغی

سودان نقشه‌سی

سودان جومهوریتی آفریقانین شومال شرقینده یئرلشن بیر اؤلکه‌دیر و اونون پایتختی خرطوم شهریدیر. سودانین ۳۰ میلیون ۸۹۴ مین نفر جمعیتی واردیر و اونون پول واحیدی سودان پوندودور. بۇ اؤلکه‌نین خالقی‌نین یوزده ۹۷ سیندن چوخو موسلماندیرلار.^[۸] ۲۰۰۵-نجی ایلدن قاباق عرب دیلی سودانین تکجه دیلیدی؛^[۹] آما بۇ ایلدن سوْنرا عرب و اینگیلیس دیلی ایکیسی بیرلیکده بۇ اؤلکه‌نین رسمی دیللری اوْلدولار.^[۱]

ایندیلیکده سودان آفریقانین اوچونجو و عرب دونیاسی‌نین ایکینجی بؤیوک اؤلکه‌سیدیر. بۇ اؤلکه آفریقانین و عرب دونیاسی‌نین ان بؤیوک اؤلکه‌سیدی؛ آما ۲۰۱۱-نجی ایلده جنوبی سودان بیر سسوئرمه نتیجه‌سینده بۇ اؤلکه‌دن آیریلدی.

بو اؤلکه‌نین آدی عربجه اوْلان «بلاد السودان» عیبارتیندن آلینیب کی «قره‌لر یوردو» معناسیندادیر. سودان ۱۹۵۶-نجی ایلده اؤز موستقیللیگینی اینگیلیستاندن اله گتیردی. بۇ اؤلکه موستقیللیگیندن سوْنرا همیشه ناآراملیق و داخیلی ساواشا شاهید اوْلوب و تکجه ۱۹۷۲-نجی و ۱۹۸۳-نجی ایللر آراسیندا آرام فضایا مالیک اوْلوبدور.^[۱۰] سودانین نیظامی اسلام شریعتی اساسیندا قویولوبدور. بۇ اؤلکه ایکی داخیلی ساواش و دارفور ساواشینی تجروبه ائدیب و قوومی تمیزله‌مه و برده‌دارلیغلا درگیردیر.^[۱۱]

ایداری فیساد شاخیصلرینده سودان دونیانین ان فاسید اؤلکه‌لریندن بیری –ایداری فیساد و ایختیلاس میزانی نظریندن– ذیکر اوْلونوبدور.^[۱۲] دونیا آجلیغی شاخیصی اساسیندادا سودان دونیانین بئشینجی آجلیغی گئنیش اوْلان اؤلکه‌سیدیر و بیر خطرلی وضعیتده‌دیر.^[۱۳]

منبعلر[دَییشدیر]

↑ ^۱٫۰ ^۱٫۱ 2005 constitution in English. یوْخلانیلیب31 May 2013.
↑ Rayah, Mubarak B. (1978). Sudan civilization. Democratic Republic of the Sudan, Ministry of Culture and Information. p. 64.
↑ World Population Prospects: The 2017 Revision. United Nations Department of Economic and Social Affairs, Population Division.
↑ "Discontent over Sudan census". News24 (Cape Town). Agence France-Presse. 21 May 2009. Retrieved 8 July 2011.
↑ ^۵٫۰ ^۵٫۱ ^۵٫۲ ^۵٫۳ Sudan. International Monetary Fund.
↑ Gini Index. World Bank. یوْخلانیلیب2 March 2011.
↑ 2016 Human Development Report. United Nations Development Programme (2016). یوْخلانیلیب21 March 2017.
↑ Sudan Overview. UNDP Sudan. یوْخلانیلیب20 June 2012.
↑ Leclerc, Jacques. L'aménagement linguistique dans le monde, "Soudan" (French). Trésor de la langue française au Québec. یوْخلانیلیب31 May 2013.
↑ موطالیعاتی و تحقیقاتی آفران موؤسیسه‌سی
↑ 2009 U.S Dept of State Human Rights Report: Sudan
↑ Corruption Perceptions Index 2013. Full table and rankings. Transparency International. Retrieved: 4 December 2013.
↑ Welthungerhilfe, IFPRI, and Concern Worldwide: 2013 Global Hunger Index - The challenge of hunger: Building Resilience to Achieve Food and Nutrition Security. Bonn, Washington D. C., Dublin. October 2013.

[Const-1] ۱٫۰ ^۱٫۱ 2005 constitution in English. یوْخلانیلیب31 May 2013.

[2] Rayah, Mubarak B. (1978). Sudan civilization. Democratic Republic of the Sudan, Ministry of Culture and Information. p. 64.

[UN_WPP-3] World Population Prospects: The 2017 Revision. United Nations Department of Economic and Social Affairs, Population Division.

[4] "Discontent over Sudan census". News24 (Cape Town). Agence France-Presse. 21 May 2009. Retrieved 8 July 2011.

[imf2-5] ۵٫۰ ^۵٫۱ ^۵٫۲ ^۵٫۳ Sudan. International Monetary Fund.

[wb-gini-6] Gini Index. World Bank. یوْخلانیلیب2 March 2011.

[HDI-7] 2016 Human Development Report. United Nations Development Programme (2016). یوْخلانیلیب21 March 2017.

[8] Sudan Overview. UNDP Sudan. یوْخلانیلیب20 June 2012.

[LeClerc-9] Leclerc, Jacques. L'aménagement linguistique dans le monde, "Soudan" (French). Trésor de la langue française au Québec. یوْخلانیلیب31 May 2013.

[10] موطالیعاتی و تحقیقاتی آفران موؤسیسه‌سی

[11] 2009 U.S Dept of State Human Rights Report: Sudan

[12] Corruption Perceptions Index 2013. Full table and rankings. Transparency International. Retrieved: 4 December 2013.

[13] Welthungerhilfe, IFPRI, and Concern Worldwide: 2013 Global Hunger Index - The challenge of hunger: Building Resilience to Achieve Food and Nutrition Security. Bonn, Washington D. C., Dublin. October 2013.

[۱]

[۲]

[۳]

[۴]

[۵]

[۶]

[۷]

[۸]

[۹]

[۱۰]

[۱۱]

[۱۲]

[۱۳]

سودان

منبعلر[دَییشدیر]

دوْلانماق مِنوسو

شخصی آراجلار

آد فضالاری

دئییش‌لر

گؤرونوشلر

داها

آختار

دوْلانماق

آیری پروژه‌لرده

چاپ ائت/ائشیگه چیخارت

آلتلر

آیری دیل‌لرده

Republic of the Sudan جمهورية السودان Jumhūriyyat as-Sūdān (عرب)
بایراق ${{{coat_alt}}}$ Emblem
شوعار: النصر لنا (عرب) "An-Naṣr lanā" "Victory is ours"
مارشی: نحن جند الله، جند الوطن Naḥnu Jund Allah, Jund Al-waṭan (transliteration) We are the Soldiers of God, the Soldiers of the Nation
Sudan in dark green, disputed regions in light green.

مرکزی و ان بویوک شهری	خرطوم ۱۵°۳۸′ شمالی ۰۳۲°۳۲′ شرقی / 15.633°شمالی 32.533°شرقی / 15.633; 32.533
رسمی دیللر	عرب دیلی اینگیلیس دیلی^[۱]
دین	Islam
دئمونیمی	Sudanese
حوکومت	Dominant-party فدرال حوکومت semi-presidential republic

• President	Omar al-Bashir
• Prime Minister	Bakri Hassan Saleh
• First Vice President	Bakri Hassan Saleh
• Second Vice President	Hassabu Mohamed Abdalrahman

قانون وئریجیلیکی	National Legislature
• Upper house	Council of States
• Lower house	National Assembly
Formation

• Nubian kingdoms	3500 BC
• سنار سولطانلیغی	1504^[۲]
• Unified with Egypt	1820
• Anglo-Egyptian Sudan	1899
• Independence (from the بؤیوک بریتانیا and میصر)	1 January 1956
• Current constitution	9 January 2005
• Secession of جنوبی سودان	9 July 2011

اراضی
• جمعی	۱٬۸۸۶٬۰۶۸ km² (۷۲۸٬۲۱۵ sq mi) (15th)
اهالی
• 2016 تخمینی	39,578,828^[۳] (35th)
• 2008 census	30,894,000 (disputed) ^[۴]
• سیخیلیق	۲۱٫۳/km² (۵۵٫۲/sq mi)
جی‌دی‌پی (پی‌پی‌پی)	2017 تخمینی
• جمعی	$186.715 billion^[۵]
• آدام‌باشی	$4,578^[۵]
جی‌دی‌پی (نومینال)	2017 تخمینی
• جمعی	$115.874 billion^[۵]
• آدام‌باشی	$2,841^[۵]
جینی (2009)	35.3^[۶] medium
اچ‌دی‌آی (2015)	0.490^[۷] low · 165th
پول‌بیریمی	Sudanese pound (SDG)
چاغ‌بؤلگه‌سی	CAT (UTC+2)
تاریخ فورمتی	dd/mm/yyyy
سوروجولر	right
تیلفون کوْدو	+249
ایزو ۳۱۶۶ کوْدو	SD
اینترنت دامینی	.sd, سودان.