سودان

Republic of the Sudan

جمهورية السودان
Jumhūriyyat as-Sūdān (عرب)
Republic of the Sudan; جمهورية السودان; Jumhūriyyat as-Sūdān (عرب)
	Flag Emblem
	Motto: النصر لنا (عرب); "An-Naṣr lanā"; "Victory is ours"
	Anthem: نحن جند الله، جند الوطن; Naḥnu Jund Allah, Jund Al-waṭan (transliteration); We are the Soldiers of God, the Soldiers of the Nation; ;
	Sudan in dark green, disputed regions in light green.
Capital; and largest city	خرطوم; 15°38′N 032°32′E / 15.633°N 32.533°E
Official languages	عرب دیلی; اینگیلیس دیلی;
Religion	Islam
Demonym(s)	Sudanese
Government	Dominant-party فدرال حوکومت semi-presidential republic
• President	Omar al-Bashir
• Prime Minister	Bakri Hassan Saleh
• First Vice President	Bakri Hassan Saleh
• Second Vice President	Hassabu Mohamed Abdalrahman
Legislature	National Legislature
• Upper house	Council of States
• Lower house	National Assembly
Formation
• Nubian kingdoms	3500 BC
• سنار سولطانلیغی	1504
• Unified with Egypt	1820
• Anglo-Egyptian Sudan	1899
• Independence (from the بؤیوک بریتانیا and میصر)	1 January 1956
• Current constitution	9 January 2005
• Secession of جنوبی سودان	9 July 2011
Area
• Total	۱٬۸۸۶٬۰۶۸ km2 (۷۲۸٬۲۱۵ sq mi) (15th)
Population
• 2016 estimate	39,578,828 (35th)
• 2008 census	30,894,000 (disputed)
• Density	۲۱٫۳/km2 (۵۵٫۲/sq mi)
GDP (PPP)	2017 estimate
• Total	$186.715 billion
• Per capita	$4,578
GDP (nominal)	2017 estimate
• Total	$115.874 billion
• Per capita	$2,841
Gini (2009)	35.3; medium
HDI (2015)	0.490; low · 165th
Currency	Sudanese pound (SDG)
Time zone	UTC+2 (CAT)
Date format	dd/mm/yyyy
Driving side	right
Calling code	+249
ISO 3166 code	SD
Internet TLD	.sd, سودان.

مسیزپرین دَییشیب:

سودان

سودان بایراغی

سودان نقشه‌سی

سودان جومهوریتی آفریقانین شومال شرقینده یئرلشن بیر اؤلکه‌دیر و اونون پایتختی خرطوم شهریدیر. سودانین ۳۰ میلیون ۸۹۴ مین نفر جمعیتی واردیر و اونون پول واحیدی سودان پوندودور. بۇ اؤلکه‌نین خالقی‌نین یوزده ۹۷ سیندن چوخو موسلماندیرلار.^[۸] ۲۰۰۵-نجی ایلدن قاباق عرب دیلی سودانین تکجه دیلیدی؛^[۹] آما بۇ ایلدن سوْنرا عرب و اینگیلیس دیلی ایکیسی بیرلیکده بۇ اؤلکه‌نین رسمی دیللری اوْلدولار.^[۱]

ایندیلیکده سودان آفریقانین اوچونجو و عرب دونیاسی‌نین ایکینجی بؤیوک اؤلکه‌سیدیر. بۇ اؤلکه آفریقانین و عرب دونیاسی‌نین ان بؤیوک اؤلکه‌سیدی؛ آما ۲۰۱۱-نجی ایلده جنوبی سودان بیر سسوئرمه نتیجه‌سینده بۇ اؤلکه‌دن آیریلدی.

بو اؤلکه‌نین آدی عربجه اوْلان «بلاد السودان» عیبارتیندن آلینیب کی «قره‌لر یوردو» معناسیندادیر. سودان ۱۹۵۶-نجی ایلده اؤز موستقیللیگینی اینگیلیستاندن اله گتیردی. بۇ اؤلکه موستقیللیگیندن سوْنرا همیشه ناآراملیق و داخیلی ساواشا شاهید اوْلوب و تکجه ۱۹۷۲-نجی و ۱۹۸۳-نجی ایللر آراسیندا آرام فضایا مالیک اوْلوبدور.^[۱۰] سودانین نیظامی اسلام شریعتی اساسیندا قویولوبدور. بۇ اؤلکه ایکی داخیلی ساواش و دارفور ساواشینی تجروبه ائدیب و قوومی تمیزله‌مه و برده‌دارلیغلا درگیردیر.^[۱۱]

ایداری فیساد شاخیصلرینده سودان دونیانین ان فاسید اؤلکه‌لریندن بیری –ایداری فیساد و ایختیلاس میزانی نظریندن– ذیکر اوْلونوبدور.^[۱۲] دونیا آجلیغی شاخیصی اساسیندادا سودان دونیانین بئشینجی آجلیغی گئنیش اوْلان اؤلکه‌سیدیر و بیر خطرلی وضعیتده‌دیر.^[۱۳]

منبعلر[دَییشدیر]

↑ ^۱٫۰ ^۱٫۱ 2005 constitution in English. یوْخلانیلیب31 May 2013.
↑ Rayah, Mubarak B. (1978). Sudan civilization. Democratic Republic of the Sudan, Ministry of Culture and Information. p. 64.
↑ World Population Prospects: The 2017 Revision. United Nations Department of Economic and Social Affairs, Population Division.
↑ "Discontent over Sudan census". News24. Cape Town. Agence France-Presse. 21 May 2009. Retrieved 8 July 2011. CS1 maint: discouraged parameter (link)
↑ ^۵٫۰ ^۵٫۱ ^۵٫۲ ^۵٫۳ Sudan. International Monetary Fund.
↑ Gini Index. World Bank. یوْخلانیلیب2 March 2011.
↑ 2016 Human Development Report. United Nations Development Programme (2016). یوْخلانیلیب21 March 2017.
↑ Sudan Overview. UNDP Sudan. یوْخلانیلیب20 June 2012.
↑ Leclerc, Jacques. L'aménagement linguistique dans le monde, "Soudan" (French). Trésor de la langue française au Québec. یوْخلانیلیب31 May 2013.
↑ موطالیعاتی و تحقیقاتی آفران موؤسیسه‌سی
↑ 2009 U.S Dept of State Human Rights Report: Sudan
↑ Corruption Perceptions Index 2013. Full table and rankings. Transparency International. Retrieved: 4 December 2013.
↑ Welthungerhilfe, IFPRI, and Concern Worldwide: 2013 Global Hunger Index - The challenge of hunger: Building Resilience to Achieve Food and Nutrition Security. Bonn, Washington D. C., Dublin. October 2013.

[Const-1] ۱٫۰ ^۱٫۱ 2005 constitution in English. یوْخلانیلیب31 May 2013.

[2] Rayah, Mubarak B. (1978). Sudan civilization. Democratic Republic of the Sudan, Ministry of Culture and Information. p. 64.

[UN_WPP-3] World Population Prospects: The 2017 Revision. United Nations Department of Economic and Social Affairs, Population Division.

[4] "Discontent over Sudan census". News24. Cape Town. Agence France-Presse. 21 May 2009. Retrieved 8 July 2011. CS1 maint: discouraged parameter (link)

[imf2-5] ۵٫۰ ^۵٫۱ ^۵٫۲ ^۵٫۳ Sudan. International Monetary Fund.

[wb-gini-6] Gini Index. World Bank. یوْخلانیلیب2 March 2011.

[HDI-7] 2016 Human Development Report. United Nations Development Programme (2016). یوْخلانیلیب21 March 2017.

[8] Sudan Overview. UNDP Sudan. یوْخلانیلیب20 June 2012.

[LeClerc-9] Leclerc, Jacques. L'aménagement linguistique dans le monde, "Soudan" (French). Trésor de la langue française au Québec. یوْخلانیلیب31 May 2013.

[10] موطالیعاتی و تحقیقاتی آفران موؤسیسه‌سی

[11] 2009 U.S Dept of State Human Rights Report: Sudan

[12] Corruption Perceptions Index 2013. Full table and rankings. Transparency International. Retrieved: 4 December 2013.

[13] Welthungerhilfe, IFPRI, and Concern Worldwide: 2013 Global Hunger Index - The challenge of hunger: Building Resilience to Achieve Food and Nutrition Security. Bonn, Washington D. C., Dublin. October 2013.

[۱]

[۲]

[۳]

[۴]

[۵]

[۶]

[۷]

[۸]

[۹]

[۱۰]

[۱۱]

[۱۲]

[۱۳]

سودان

منبعلر[دَییشدیر]

دوْلانماق مِنوسو

آختار

Republic of the Sudan جمهورية السودان Jumhūriyyat as-Sūdān (عرب)
Flag Emblem
Motto: النصر لنا (عرب) "An-Naṣr lanā" "Victory is ours"
Anthem: نحن جند الله، جند الوطن Naḥnu Jund Allah, Jund Al-waṭan (transliteration) We are the Soldiers of God, the Soldiers of the Nation
Sudan in dark green, disputed regions in light green.

Capital and largest city	خرطوم 15°38′N 032°32′E / 15.633°N 32.533°E / 15.633; 32.533
Official languages	عرب دیلی اینگیلیس دیلی^[۱]
Religion	Islam
Demonym(s)	Sudanese
Government	Dominant-party فدرال حوکومت semi-presidential republic

• President	Omar al-Bashir
• Prime Minister	Bakri Hassan Saleh
• First Vice President	Bakri Hassan Saleh
• Second Vice President	Hassabu Mohamed Abdalrahman

Legislature	National Legislature
• Upper house	Council of States
• Lower house	National Assembly
Formation

• Nubian kingdoms	3500 BC
• سنار سولطانلیغی	1504^[۲]
• Unified with Egypt	1820
• Anglo-Egyptian Sudan	1899
• Independence (from the بؤیوک بریتانیا and میصر)	1 January 1956
• Current constitution	9 January 2005
• Secession of جنوبی سودان	9 July 2011

Area
• Total	۱٬۸۸۶٬۰۶۸ km² (۷۲۸٬۲۱۵ sq mi) (15th)
Population
• 2016 estimate	39,578,828^[۳] (35th)
• 2008 census	30,894,000 (disputed) ^[۴]
• Density	۲۱٫۳/km² (۵۵٫۲/sq mi)
GDP (PPP)	2017 estimate
• Total	$186.715 billion^[۵]
• Per capita	$4,578^[۵]
GDP (nominal)	2017 estimate
• Total	$115.874 billion^[۵]
• Per capita	$2,841^[۵]
Gini (2009)	35.3^[۶] medium
HDI (2015)	0.490^[۷] low · 165th
Currency	Sudanese pound (SDG)
Time zone	UTC+2 (CAT)
Date format	dd/mm/yyyy
Driving side	right
Calling code	+249
ISO 3166 code	SD
Internet TLD	.sd, سودان.