سودان

ویکی‌پدیادان، آچیق بیلیک‌لیک‌دن
Republic of the Sudan
جمهورية السودان
Jumhūriyyat as-Sūdān
  (عرب)
Sudan بایراغی
بایراق
Emblem of Sudan
Emblem
شوعار: النصر لنا (عرب)
"An-Naṣr lanā"
"Victory is ours"
میلی مارش: 
Sudan in dark green, disputed regions in light green.
Sudan in dark green, disputed regions in light green.
Location of Sudan
پایتخت
و بؤیوک شهری
خرطوم
15°38′N 032°32′E / 15.633°N 32.533°E / 15.633; 32.533
رسمی دیللر
دین
Islam
دمونیم(لر)Sudanese
دؤولتDominant-party فدرال حوکومت semi-presidential republic
• President
Omar al-Bashir
Bakri Hassan Saleh
Bakri Hassan Saleh
Hassabu Mohamed Abdalrahman
قانون اوقانیNational Legislature
Council of States
National Assembly
Formation
3500 BC
1504[۲]
1820
1899
• Independence (from the بؤیوک بریتانیا and میصر)
1 January 1956
9 January 2005
• Secession of جنوبی سودان
9 July 2011
اراضی
• جمعی
لوآ خطاسیماژول:Convert-ین 1851-جی/جو خطینده: attempt to index local 'en_value' (a nil value). (15th)
جمعیت
• 2016 تخمینی
39,578,828[۳] (35th)
• 2008 census
30,894,000 (disputed) [۴]
• سیخیلیق
لوآ خطاسیماژول:Convert-ین 1851-جی/جو خطینده: attempt to index local 'en_value' (a nil value).
جی‌دی‌پی (PPP)2017 تخمینی
• جمعی
$186.715 billion[۵]
• آدام‌باشی
$4,578[۵]
جی‌دی‌پی (نامینل)2017 تخمینی
• جمعی
$115.874 billion[۵]
• آدام‌باشی
$2,841[۵]
جینی (2009)35.3[۶]
اورتا
اچ‌دی‌آی (2015)Increase 0.490[۷]
آشاغی · 165th
پول واحیدیSudanese pound (SDG)
چاغ بؤلگه‌سیUTC+2 (CAT)
تاریخ فورمتیdd/mm/yyyy
سوروجولوک طرفیright
تیلفون کودو+249
ایزو ۳۱۶۶ کودوSD
اینترنت ال‌تی‌دی.sd, سودان.
سودان بایراغی
سودان نقشه‌سی

سودان جومهوریتی آفریقانین شومال شرقینده یئرلشن بیر اؤلکه‌دیر و اونون پایتختی خرطوم شهریدیر. سودانین ۳۰ میلیون ۸۹۴ مین نفر جمعیتی واردیر و اونون پول واحیدی سودان پوندودور. بۇ اؤلکه‌نین خالقی‌نین یوزده ۹۷ سیندن چوخو موسلماندیرلار.[۸] ۲۰۰۵-نجی ایلدن قاباق عرب دیلی سودانین تکجه دیلیدی؛[۹] آما بۇ ایلدن سوْنرا عرب و اینگیلیس دیلی ایکیسی بیرلیکده بۇ اؤلکه‌نین رسمی دیللری اوْلدولار.[۱]

ایندیلیکده سودان آفریقانین اوچونجو و عرب دونیاسی‌نین ایکینجی بؤیوک اؤلکه‌سیدیر. بۇ اؤلکه آفریقانین و عرب دونیاسی‌نین ان بؤیوک اؤلکه‌سیدی؛ آما ۲۰۱۱-نجی ایلده جنوبی سودان بیر سسوئرمه نتیجه‌سینده بۇ اؤلکه‌دن آیریلدی.

بو اؤلکه‌نین آدی عربجه اوْلان «بلاد السودان» عیبارتیندن آلینیب کی «قره‌لر یوردو» معناسیندادیر. سودان ۱۹۵۶-نجی ایلده اؤز موستقیللیگینی اینگیلیستاندن اله گتیردی. بۇ اؤلکه موستقیللیگیندن سوْنرا همیشه ناآراملیق و داخیلی ساواشا شاهید اوْلوب و تکجه ۱۹۷۲-نجی و ۱۹۸۳-نجی ایللر آراسیندا آرام فضایا مالیک اوْلوبدور.[۱۰] سودانین نیظامی اسلام شریعتی اساسیندا قویولوبدور. بۇ اؤلکه ایکی داخیلی ساواش و دارفور ساواشینی تجروبه ائدیب و قوومی تمیزله‌مه و برده‌دارلیغلا درگیردیر.[۱۱]

ایداری فیساد شاخیصلرینده سودان دونیانین ان فاسید اؤلکه‌لریندن بیری –ایداری فیساد و ایختیلاس میزانی نظریندن– ذیکر اوْلونوبدور.[۱۲] دونیا آجلیغی شاخیصی اساسیندادا سودان دونیانین بئشینجی آجلیغی گئنیش اوْلان اؤلکه‌سیدیر و بیر خطرلی وضعیتده‌دیر.[۱۳]

منبعلر[دَییشدیر]

  1. ^ ۱٫۰ ۱٫۱ 2005 constitution in English. آرشیولنیب اصلی نۆسخه‌دن on 2013-05-30. یوْخلانیلیب31 May 2013.
  2. ^ Rayah, Mubarak B. (1978). Sudan civilization. Democratic Republic of the Sudan, Ministry of Culture and Information. p. 64.
  3. ^ World Population Prospects: The 2017 Revision. United Nations Department of Economic and Social Affairs, Population Division.
  4. ^ "Discontent over Sudan census". News24. Agence France-Presse. Cape Town. 21 May 2009. http://www.news24.com/World/News/Discontent-over-Sudan-census-20090521. Retrieved 8 July 2011.
  5. ^ ۵٫۰ ۵٫۱ ۵٫۲ ۵٫۳ Sudan. International Monetary Fund.
  6. ^ Gini Index. World Bank. یوْخلانیلیب2 March 2011.
  7. ^ 2016 Human Development Report. United Nations Development Programme (2016). یوْخلانیلیب21 March 2017.
  8. ^ Sudan Overview. UNDP Sudan. آرشیولنیب اصلی نۆسخه‌دن on 2012-06-05. یوْخلانیلیب20 June 2012.
  9. ^ Leclerc, Jacques. L'aménagement linguistique dans le monde, "Soudan" (French). Trésor de la langue française au Québec. آرشیولنیب اصلی نۆسخه‌دن on 2012-10-23. یوْخلانیلیب31 May 2013.
  10. ^ موطالیعاتی و تحقیقاتی آفران موؤسیسه‌سی
  11. ^ 2009 U.S Dept of State Human Rights Report: Sudan
  12. ^ Corruption Perceptions Index 2013. Full table and rankings Archived 2013-12-03 at Archive.is. Transparency International. Retrieved: 4 December 2013.
  13. ^ Welthungerhilfe, IFPRI, and Concern Worldwide: 2013 Global Hunger Index - The challenge of hunger: Building Resilience to Achieve Food and Nutrition Security. Bonn, Washington D. C., Dublin. October 2013.