ماجاریستان

ماجاریستان
*Magyarország* (Hungarian)
ماجاریستان Magyarország (Hungarian)
	بایراق میلی نیشان
	میلی مارش: Himnusz; Hymn;
	ماجاریستان یئری نقشه اوستونده (dark green) – in اوروپا (green & dark grey); – in the اوروپا بیرلیگی (green) – [Legend]
پایتخت و بؤیوک شهری	بوداپست
رسمی دیللر	مجار دیلی
اتنیک قروپلار (2011)	83.7% ماجارلار; 14.7% not declared; 3.1% قاراچیلار; 1.3% آلمانلار;
دمونیم(لر)	Hungarian
دؤولت	Unitary parliamentary; constitutional republic
• President	János Áder
• Prime Minister	Viktor Orbán
• Speaker of the National Assembly	László Kövér
قانون اوقانی	Országgyűlés; (National Assembly)
Foundation
• Principality of Hungary	895
• Christian Kingdom	25 December 1000
• Golden Bull of 1222	24 April 1222
• Battle of Mohács	29 August 1526
• Liberation of Buda	2 September 1686
• Revolution of 1848	15 March 1848
• Austro-Hungarian Empire	20 March 1867
• Treaty of Trianon	4 June 1920
• Third Republic	23 October 1989
• Joined the اوروپا بیرلیگی	1 May 2004
اراضی
• جمعی	۹۳٬۰۳۰ km2 (۳۵٬۹۲۰ sq mi)Convert internal error: unknown message (109th)
• سو (%)	0.74%
جمعیت
• 2015 تخمینی	9,855,571 (88th)
• سیخیلیق	۱۰۵٫۹/km2 (۲۷۴٫۳/sq mi)Convert internal error: unknown message (94th)
جی‌دی‌پی (PPP)	2016 تخمینی
• جمعی	$265.037 billion (57th)
• آدام‌باشی	$26,941 (49th)
جی‌دی‌پی (نامینل)	2016 تخمینی
• جمعی	$132.683 billion (58th)
• آدام‌باشی	$13,487 (57th)
جینی (2014)	27.9; آشاغی · 16th
اچ‌دی‌آی (2014)	0.828; چوخ‌یوخاری · 44th
پول واحیدی	Forint (HUF)
چاغ بؤلگه‌سی	UTC+1 (CET)
• یای (دی‌اس‌تی)	UTC+2 (CEST)
تاریخ فورمتی	yyyy/mm/dd
سوروجولوک طرفی	right
تیلفون کودو	+36
اینترنت ال‌تی‌دی	.hua
	Also .eu as part of the European Union.;

مجاریستان یا دا ماجاریستان ((ماجارجا:Magyarország‎)) — آوروپادا بیر دؤولت. اۇرتا اوروپادا یئرلَشن بیر اوْلکه دیر. پایتختی بوداپست شهری‌دیر. اهالی‌سی‌نین اساسی‌نی تشکیل ائدن ماجارلار اؤزلرینی هونقاریان (یعنی هونلار اؤلکه‌سی‌نین ساکینلری) آدلان‌دیریرلار . ماجاریستان‌دا ان سون سیاهییا آلما ۲۰۰۱-جی میلادی ایلده آپاریلمیش‌دیر. بۇ سیاهییا آلمایا اساساً، اؤلکه‌ده یاشایان اهالی‌نین ۹٬۶۲۷٬۰۵۷ نفرینی ماجارلار، ۲۰۵٬۷۲۰ نفرینی قاراچیلار، ۱۲۰٬۳۴۴ نفرینی آلمانلار، ۳۹٬۲۶۶ نفرینی ایسلوواکلار تشکیل ائدیر.

تاریخی

ماجاریستان ۲۰-جی عصرده

ماجاریستان ۱۹۱۸-جی ایله قدر اوتریش-ماجاریستان ایمپاریاسینین ترکیبینده ایدی. اوْ، اساساً آقرار اؤلکه ایدی. ۱۹۱۸-جی ایل نوْامبرین ۱۶-دا ماجاریستان جومهوریتی اعلان اوْلون‌دو. هابسبورقلارین ۴۰۰ ایللیک حاکمیّتینه سوْن قویول‌دو. کومونیستلرله سوسیال-دموکراتلارین بیرلشمیش قوه‌لری ۱۹۱۹-جو ایل مارسین ۲۱-ده اینقیلاب ائده‌رک ماجاریستان سووت جومهوریتینین (MSR) یاراندیغینی اعلان ائتدیلر. لاکین همین ایلین آگوستون ۱-ده MSR سوقوط ائتدی. سووت حؤکومتی دوریلدیک‌دن سوْنرا اؤلکه‌ده نایب‌لیک (ریجنت) سیستمی یارادیلدی. نایب وظیفه‌سینی کونتر-آدمیرال میکلوش خورتی توتدو. اوْ، تریانون باریش مۆقاویله‌سینی تانیدیغینی بیلدیردی. بۇ باریشه اساساً ماجاریستان اؤز اراضیسینین ۲/۳-نی، اها‌لیسینین ایسه ۱/۳-نی و دنیزه چیخیش یوْلونو ایتیردی. لاکین سوْنرالار ماجاریستان‌دا قراف بتلنین حؤکومتی دؤورونده ایسلوواکی، گونئی کارپات اوکراین‌سی و ترانسیلوانیا توْرپاقلاریندا ماجار حؤکمران‌لیغی یئنی‌دن برپا اوْلون‌دو. ۱۹۲۹-۱۹۳۳ ایللر دۆنیا ایقتیصادی بحرانی ماجاریستان ایقتصادیاتینا آغیر ائتکی گؤستردی. ۱۹۳۰-۱۹۳۲-جی ایللرده تاخیل ییغی‌می ۵،۵ میلیون سنتر آزالدی. صنایع اۆرتیم (تولید)ی ۱۹۲۹-جو ایله نیسبتاً ۲۳،۱% آشاغی دۆشدو. ایقتیصادی بحران داخیلی دۇرومی ده گرگینلشدیردی. ۱۹۳۲-جی ایلین پاییزین‌دان اعتباراً ماجاریستانین آلمانیا گرایشی گۆجلندی. ماجاریستان‌دا حاکمیّت‌ده اوْلان خورتی حؤکومتی آلمان و ایتالیا ایله سیخ ایشداش‌لیق ائتمه‌یه باشلا‌دی. ماجاریستان ۱۹۳۹-جو ایلده آنتی‌کومینترن و ۱۹۴۰-جی ایلده برلین پاکتینا قوشولدو.

ایکینجی دونیا ساواشینده‌کی مغلوبیت نتیجه‌سینده ۱۹۴۴-جو ایلده ماجاریستان سووت اوْردوسونون ایشغالینا معروض قالدی. نتیجه‌ده ماجاریستان کومونیست حاکمیّتی قۇرولدو. سووت موْدلی رژیمه قارشی ۱۹۵۶-جی ایل اۇکتوبر ین ۲۳-ده ماجاریستان‌دا کۆتلوی(توده) نۆماییشلر باشلا‌دی. اوْنلار پارتیانین سیا‌سی خطی‌نین دییشدیریلمه‌سی، امره ناد باشدا اوْلماقلا یئنی حؤکومت یارادیلما‌سی، ماجاریستانلا شوروی آراسیندا برابرحوقوق‌لو موناسیبتلرین برقرار اوْلما‌سی طلبلرینی ایر‌لی سۆروردولر. حادیثه‌لر هیز‌له اینکیشاف ائدیر. اۇکتوبر ین ۲۹-دا امره ناد حؤکومت باشچی‌سی سئچیلدی. ماجاریستان زحمتکشلر پارتیاسینین (مزپ) بوراخیلما‌سی، بیرپارتی‌لی سیستمین لغو ائدیلمه‌سی، اوّللر مؤوجود اوْلان سیا‌سی پارتیلارین فعالیّتی‌نین برپا اوْلونما‌سی باره‌ده قرار قبول ائدیلدی. اۇکتوبر ین ۳۰-دا شوروی حؤکومتی حرکاتا قارشی بیانات یای‌دی. ماجاریستان‌دا باشلانمیش اعتراض حرکاتی "اکسینقیلابی قیام" کیمی دیرلندیریل‌دی. بۇنا جواب اوْلا‌راق امره ناد نوْامبرین ۱-ده ماجاریستانین ورشو مۆقاویله‌سی تشکیلاتیندان چیخدیغینی اعلان ائتدی. نوْامبرین ۴-ده سووت اوْردوسو بوداپشت شهرینه داخیل اوْلدو. دؤرد گۆن داوام ائدن دؤیوشلردن سوْنرا امره ناد حؤکومتی دئوریلدی. یانوش کادارین باشچی‌لیق ائتدیی مزپ ماجاریستان سوسیالیست فهله پارتیاسی آدی آلتیندا یئنی‌دن تشکیل اوْلون‌دو. امره ناد دؤولته خیانت‌ده اتهام اوْلونا‌راق اعدام ائدیلدی. ۱۹۸۹-جو ایلده ماجاریستان عالی محکمه‌سی امره نادا و اوْنونلا بیرلیکده موهاکیمه ائدیلمیش شخصلره برات وئردی. ۲۳ اۇکتوبر ماجاریستان‌دا میلّی بایرام، سووت ایشغال رژیمینه قارشی میلّی عۆصیان گۆنو کیمی قیمتلندیریل‌دی. ۸۰-جی ایللرین اوْرتالاریندا ماجاریستان ایقتصادیاتی آغیر دۇرومه دۆشدو. خاریجی بورجلارین آرتما‌سی دۇرومی داها دا گرگینلشدیردی. ۱۹۸۸-جی ایلین مئییندا ماجاریستان سوسیالیست فهله پارتیاسی کونفرانسیندا Y.Kadar کارویو قروسلا عوض ائدیلدی. لاکین ماجاریستان‌دا دۇروم ثابیتلشمه‌دی. ۱۹۸۹-جو ایلده چوخپارتی‌لی مجلیس سیستمینه اساسلانان قورولوشا کچمک قرارا آلیندی. ۱۹۹۰-جی ایل مجلیس سئچکیلرینده ماجاریستان دموکراتیک فورومو غلبه چال‌دی. اوْنون رهبری یوژف آنتالل خیردا کند صاحیبکارلار پارتیاسی ایله بیرلیکده کوالیسی حؤکومتی تشکیل ائتدی. ۱۹۹۰-جی ایلین آگوستون‌دا کچیریلمیش مجلیس سئچکیلرینده آزاد دموکراتلار اتفاقینین رهبری آرپاد گنتس باشکان سئچیلدی. ماجار حؤکومتی‌نین هیز‌له اؤزللشدیرمه سیاستی یریتمه‌سی نتیجه‌سینده اؤلکه‌ده آزاد رقابته اساسلانان تیجارت سیستمی فوْرمالاشدی. اؤلکه‌ده صنایع و ارزاق ماللاری قیتلیغی(کمبود) آرا‌دان قالخدی. لاکین اها‌لی‌نین یوخسول‌لوغو ۱۹۹۰-جی ایللرده هله ده یۆکسک اوْلا‌راق قالماغا داوام ائتدی. .

اینضیباطی قورولوشو

جوغرافیاسی

ماجاریستانین چؤللری داها چوخ دوزه‌ن‌لیک خصوصیّته مالیک‌دیر. اورتا دونای اووالیغی گئنیش بیر ساحه‌نی ایحاطه ائدیر. شیمال‌دا داغلار آز بیر ساحه‌نی توتور. فایدالی قازینتی احتیاطلاری آزدیر. اساس طبیعی سروتی بوکسیت یاتاقلاری‌دیر. آز میقداردا داش کؤمور، نفت، طبیعی قاز، میس و اوران احتیاطلارینا مالیک‌دیر.

ایقلیمی مۆلاییم کونتیننتال‌دیر. بئله الوریش‌لی ایقلیمین اوْلما‌سی و بیرده گئنیش دوزن‌لیک ساحه‌لر و محصولدار توْرپاقلار بۇرادا کند چیفتلیک (مزرعه)نین اینکیشافی اۆچون الوریش‌لی ایمکان یارا‌دیر. طبیعی بیتکی اؤرتویو اینسانلار طرفیندن چوْخ دییشدیریلمیش‌دیر. اراضی‌نین ۱۶%-نی مشه‌لر تشکیل ائدیر. دونای، اوْنون قوْلو اوْلان تیسا و باشقا چایلاردان سۇوارما و نقلیات آماچ‌له گئنیش ایستیفا‌ده ائدیلیر. منظره‌لی بالاتون گؤلو و باشقا طبیعی ایمکانلار حسابینا توریزمین اینکیشافینا نایل اوْلونموش‌دور.

اقتصادیاتی

آدامباشینا دوشه‌ن اورتا ایللیک گلیر ۱۱.۲۱۲ آمریکا بیرلشمیش ایالتلری دوللاری.

اهالی‌سی

ماجارلار - ۸۹،۹%، قاراچیلار - ۴%، آلمانلار، یهودیلر، ایسلوواکلار، کروْواتلار، صربلر، رومینلار.

مدنیت

تحصیل

ماجاریستان‌دا تحصیل — کئچمیش شرق بلوکون‌داکی تحصیل سیستمینین گئتدیکجه آوروپا بیرلیینه اینتئقراسییاسی شکلین‌ده فورمالاشیب و حاضیردا آوروپا بیرلیگی ایستاندارلارینا اساساً فعالیّت گؤستریر.

>

قالری

ایستینادلار

^ قایناق خطاسی برچسب <ref> نامعتبر؛ متنی برای ارجاع‌های با نام Census2011 وارد نشده است
^ Encyclopedia Americana, Volume 1, Scholastic Library Pub., 2006, p. 581
^ University of British Columbia. Committee for Medieval Studies, Studies in medieval and renaissance history, Committee for Medieval Studies, University of British Columbia, 1980, p. 159
^ Hungary. CIA The World Factbook. آرشیولنیب اصلی نۆسخه‌دن on 2009-06-10. یوْخلانیلیب27 March 2014.
^ Population by type of settlement – annually. Hungarian Central Statistical Office (24 December 2015). یوْخلانیلیب24 December 2015.
^ ^۶٫۰ ^۶٫۱ ^۶٫۲ ^۶٫۳ Hungary. International Monetary Fund. یوْخلانیلیب6 September 2015.
^ Gini coefficient of equivalised disposable income (source: SILC). Eurostat Data Explorer. یوْخلانیلیب4 December 2015.
^ Human Development Report 2015. United Nations (2015). یوْخلانیلیب14 December 2015.

گؤرونتولر

بیرده باخ

قایناقلار

https://az.wikipedia.org https://en.wikipedia.org

[Census2011-1] قایناق خطاسی برچسب <ref> نامعتبر؛ متنی برای ارجاع‌های با نام Census2011 وارد نشده است

[2] Encyclopedia Americana, Volume 1, Scholastic Library Pub., 2006, p. 581

[3] University of British Columbia. Committee for Medieval Studies, Studies in medieval and renaissance history, Committee for Medieval Studies, University of British Columbia, 1980, p. 159

[area-4] Hungary. CIA The World Factbook. آرشیولنیب اصلی نۆسخه‌دن on 2009-06-10. یوْخلانیلیب27 March 2014.

[5] Population by type of settlement – annually. Hungarian Central Statistical Office (24 December 2015). یوْخلانیلیب24 December 2015.

[imf2-6] ۶٫۰ ^۶٫۱ ^۶٫۲ ^۶٫۳ Hungary. International Monetary Fund. یوْخلانیلیب6 September 2015.

[eurogini-7] Gini coefficient of equivalised disposable income (source: SILC). Eurostat Data Explorer. یوْخلانیلیب4 December 2015.

[HDI-8] Human Development Report 2015. United Nations (2015). یوْخلانیلیب14 December 2015.

[۱]

[۲]

[۳]

[۴]

[۵]

[۶]

[۷]

[۸]