یحیی شیدا
یحیی شیدا (دوغوم: ۱۳۰۳ تبریز) آذربایجانلی آدلیم ژورنالیست، شاعیر، ادیب و یازیچی.
یاشامی
[دَییشدیر]آذربایجانیمیزین فخری ساییلان استاد یحیی شیدا ۱۳۰۳نجی ایلین اردیبهشت آیی‌نین ییرمی‌سینده تبریز شهرینده مشروطه مجاهدلریندن اوْلان حاجی حسین‌چرندابی (یوزباشی) عائله‌سینده دونیایا گؤز آچدی. شیدانین ایلک مۆعلیمی «میرزا خانم» آدلی اوْلموش، اونا قرآن کریم و جامع عباسی‌نی اؤیرتمیشدیر. اونونلا یاناشی، بالاجا یحیی اؤز آتاسیندان، کلیله و دمنه، گلستان، بوستان، قابوسنامه، نصاب‌الصبیان و … اؤیرنمیشدیر.
ابتدایی تحصلینی جامی مدرسه‌سینده و اوْرتا مکتبی‌ایسه فردوسی دبیرستانیندا ادبیات رشته‌سینده قورتاریر و عرب دیلینی مکمل اؤیره‌نیر. ائله بۇ زاماندان فلسفه، روانشناسی و عرفان موضوعلارینی دریندن مطالعه ائتمگه باشلاییر.
شیدانین شعر ذوقو ۱۳۱۹نجی ایلدن چیچکلنیر و او بۇ یولدا علی‌فطرت، جعفر خندان و مولانا یتیم کیمی تانینمیش ادبیات اوستالاریندان شاعرلیگین تکنیک‌لرینی اؤیره‌نیر. اونلارلا برابر معانی و بیان علملرینی تبریزین جمعه مسجیدینده استاد انصاری‌دن درس آلیر.
۱۳۲۴نجی ایل آذربایجاندا باش وئرن آزادلیق حرکاتی، گنج شیدانی‌دا اؤزونه جذب ائدیر. شیدا شاعرلر مجلسی‌نین فعال عضوی کیمی بۇ ادبیات اوجاغیندا شرکت ائدیر و اودلو آلوولو شعرلریله چیخیش ائدیر. شیدانین جوان اوْلدوغونا باخمایاراق، شاعرلر مجلسینده گؤزل شعرلر مولیفی اوْلدوغونو هامی قبول ائدیر.
۱۳۲۷نجی ایلدن مطبوعاتی چالیشمالارا باشلاییر و بیر چوخ مقاله‌لر خاور نو، آذرمرد، اخبار روز و … دیگر روزنامه و مجله‌لرده یازیر. بۇ ایللرده تهرانا گئدیر و اوچ ایل اوردا عرفان اسلامی اوخویوب، مطبوعات ایشلریله مشغول اولور. شیدا تهراندا اولارکن مۆختلیف ادبی انجمنلرده او جمله‌دن انجمن ادبی دانشوران‌دا اشتراک ائدیر و نیما یوشیج، اخوان ثالث، ناصح، بدیع‌الزمان و بیر چوخ فارس شاعرلریله یاخیندان علاقه‌ده اولور.
۱۳۳۰نجی ایلرده تبریزه قاییدیب، حرفه‌ای بیر ژورنالیست کیمی مطبوعاتی فعالیت‌لرینه دوام ائدیر و ادبی انجمنلرده فعالیت گؤستریر. شیدا بۇ ایللرده سهند، حبیب ساهر، حسن قاضی، احمد ترجانی‌زاده، واعظ چرندابی، ادیب توسی، دکتر منوچهر مرتضوی، استاد شهریار و … دوستلوق ائدیر.
۱۳۴۰نجی ایللردن «مهد آزادی» روزنامه‌سی‌له امکداشلیق ائدیر و بۇ امکداشلیق اوزون ایللر و بۇ گونه قده‌ر دوام تاپیر.
استاد شیدا اؤزو دئمیشکن ایران آذربایجانیندان داها آرتیق آذربایجان جمهوریسینده و ترکیه‌ده تانینیر و اونون بۇ ایکی اؤلکه‌ده بیر چوخ اثرلری دفعه‌لرله یاییلیبدیر.
استادیحیی شیدا مطبوعات عالمینه سیغمایان انساندیر. او مطبوعات ایشلریله برابر بیر مدت رادیو وئرلیشلری حاضیرلاییر و اؤزوده بۇ وئرلیشلرین آپاریجیسی اولور.
اونون آنا دیلینده و فارس دیلینده یازدیغی شعرلر مۆعاصیر ادبیاتیمیزین ان گؤزل نمونه‌لریندندیر.
استاد شیدانین ۱۸ مین بیت ترکی و ۲۲ مین بیت فارسی شعرلری واردیر.
اوستاد یحیی شیدا، ۱۳۹۰ نجی ایلین مهر آیی‌نین سو گونونون آخشامی (گون تاریخی؟)، تبریزین طالیقانی خیاوانیندا اؤز شخصی ائوینده، دونیاسینی ده‌ایشدی. بۇ ادیب‌ین پیکری، تبریزین ۲۹ بهمن فرهنگی-هنری مجتمع‌ینین قاباغیندان هونرمندلر قطعه‌سینه طرف تشییع اولوندو.
اثرلری
[دَییشدیر]- ۱- جنایات زن یا شاهکارهای طبیعت / رمان
- ۲- پسر خان / رمان مستند
- ۳- دریای متلاطم / مجموعه شعر
- ۴- تلواسه‌ها / اشعار انقلابی
- ۵- فراورده‌ها / برگزیده اشعار شهریار
- ۶- در زوایای تاریخ / تاریخ ادبیات دوره پهلوی
- ۷- بدیهه گویی در ادبیات فارسی
- ۸- دیوان غمزده مراغه‌ای
- ۹- مذنب کیست / شرح احوال ملا مذنب
- ۱۰- ادبیات اوجاغی / اوچ جلد
- ۱۱- اودلی سؤزلر / اکبر حدادین شعرلری
- ۱۲- اودلار وطنی / شعر مجموعه‌سی
- ۱۳- دیوان معجز شبستری /
- ۱۴- اورک سؤزلری / محمد بی‌ریا
- ۱۵- شعر مجموعه‌سی / ایجتیماعی- تنقیدی شعرلر
- ۱۶- سئژیم‌قولو / علی نظمی‌نین شعرلری
- ۱۷- احساسلی غزللر / شعر مجموعه‌سی
- ۱۸- دیوان ملا ولی ودادی /
- ۱۹- دیوان فضلی / با تطبیق هفت نۆسخه /
- ۲۰- دیوان اکبر جوادی
- ۲۱- قورخولو سفر / منطق‌الطیردن الهاملاناراق /
- ۲۲- گلینلر بزه‌ای / اعتمادین شعرلری
- ۲۳- اون‌لارجا