عزالدین حسن اوغلو
عزالدین حسن اوْغلو ۱۳–۱۴عصرلرده[۱][۲] ياشايیب، ياراتمیش، تۆرکجه [۳] و فارسجا شعرلر يازمیش صۇفی[۴] و شاعیر.[۵] حسن اوْغلونون حیات و يارادیجیلیغی حاقیندا ایلک معلومات اوْن بئش عصرده ياشامیش تذکیرهچی دؤولتشاه سمرقندینین 1487-جی ایلده ترتیب ائتدیگی "تذکره الشعرا" اثریندن آشکار ائدیلمیشدیر.[۶][۷][۸][۲][۹][۱۰]
آذربایجان تۆرکجهسینده یازیلان ایلک غزل عزالدین حسن اوْغلونون اوْلاراق بئله باشلانیر:
آپاردی کؤنلومو بیر خوْش قمر اوز جانفزا دیلبر |
یاشاییشی
[دَییشدیر]عزالدین حسن اوْغلو اوْن اۆچ عصرین ایکینجی یاریسیندا خوْراسان ویلایتینین اسفراین شهرینده دۆنیایا گلمیش و اوْرادا دا یاشامیشدیر.[۲][۷][۸] صۇفی شیخی رازی الددین علی نین طلبهسی صۇفی شیخی جمع الددین علی ذاکرین مۆریدی اوْلموشدور[۱۱]. بۇندان سوْنرا شیخ عزالدین اسفراینی آدی ایلهده تانینمیشدیر.
یارادیجیلیغی
[دَییشدیر]آذربایجان تۆرکجهسینده اوْلان شعرلرینده "حسن اوْغلو"، فارسجا اوْلان شعرلرینده ایسه "پۇرحسن" تخلوصونو ایشلتمیشدیر. دیوانی آذربایجان و رۇمدا گئنیش یاییلمیش، شعرلری اوْن دؤرد عصرده خوارزم، قێپچاق ائلی و میصرده اوْخونموشدور.[۲][۸][۱۲][۱۳]
حسن اوْغلونون آذربایجان تۆرکجهسینده "آپاردی کؤنلومو بیر خوْش قمر اوْل جان فزا دیلبر"، "نئجهسن گل، ای یۆزو آغیم بنیم" و "عجب بیلسم منی شئیدا قێلان کیم" باشلیقلی ۳، فارسجا ایسه "رحمسیز خلق اوْلونوبدور اوْ نیگاریم، نه ائدیم" باشلیقلی ۱ غزلی معلومدور.[۲]
میصردهکی مملوک خاندانلیغی دؤورونون شاعری سئیف سارایی حسن اوْغلونون "آپاردی کؤنلومو بیر خوْش قمر اوْل جان فزا دیلبر" غزلینه[8][7]، آنادوْلودا یاشاییب-یاراتمیش شاعیرلر؛ ناموسی و عمر بن مزیدی ایسه شاعیرین باشقا بیر غزلینه نظیره یازمیشدیر.[۲][۸]
حسن اوْغلونون "عجب بیلسم منی شئیدا قێلان کیم" باشلیقلی آذربایجان تۆرکجهسینده غزلی تۆرک ادبیاتی تدقیقاتچیسی سعادت الدین نزهت (ارگون) طرفیندن عمر بن مزید طرفیندن ۱۴۳۷-جی ایلده ترتیب ائدیلمیش "مجموعه النظایر" مجموعهسیندن آشکار ائدیلمیش و ۱۹۲۸-جی ایلده "میلّی مجموعه" آدلی توْپلونون ۹-جۇ جیلدینده اؤزو یازدیغی مقاله ایله یاییملانمیشدیر.[۸][۱۴]
قایناقلار
[دَییشدیر]- ^ H. Javadi and K. Burrill. AZERBAIJAN x. Azeri Turkish Literature:"It was in the 13th and 14th centuries that a stylized poetry began to develop, partly due to Eastern Turkic traditions brought from Khorasan during the Mongol occupation. An early example is a couple of verses of Turkish and Persian poetry attributed to the late-13th-century minor poet Sheikh ʿEzz-al-Din Esfarāʾini, known as Ḥasanoḡlu or Pur-e Ḥasan (cf. Heyʾat, 1979, p. 26)."
- ^ ۲٫۰ ۲٫۱ ۲٫۲ ۲٫۳ ۲٫۴ ۲٫۵ Sadıqova 2011, səh. 33
- ^ "History of Azerbaijan-Information about Azerbaijan history". Oriental Express Central Asia. http://azerbaijan.orexca.com/azerbaijan_history.shtml.
- ^ "ORTA ƏSRLƏR ƏDƏBİYYATI" (in (تورکجه)). azerbaijan.az. Archived from the original on 2015-02-14. https://web.archive.org/web/20150214113735/http://www.azerbaijan.az/_Culture/_Literature/literature_03_a.html. Retrieved 2015-02-14.
- ^ A. Caferoglu, «Adhari (azeri)», in Encyclopedia of Islam, (new edition), Vol. 1, (Leiden, 1986).
- ^ Даулет-шах Алайе Самарканди, Тезкерет-ош-шаорае, Тегеран, 1337 с. г. х. (1958).
- ^ ۷٫۰ ۷٫۱ Mustafa Zərir, "Yusif və Züleyxa", Bakı, 1991, səh. 157-158
- ^ ۸٫۰ ۸٫۱ ۸٫۲ ۸٫۳ ۸٫۴ http://zaman.az/site/shownews.php?news_id=14975[دائمی اولو باغلانتیلی]
- ^ سیر غزل در ادبیات آذربایجان، تالیف آزاده رستم اوا
- ^ http://www.encyclopaediaislamica.com/madkhal2.php?sid=2862
- ^ "İzzeddin Hasanoğlu". Azerbaycan Turk Edebiyyati. Archived from the original on 2012-03-27. https://web.archive.org/web/20120327203225/http://azerbaycan.diledebiyat.net/eski-azerbaycan-edebiyati/izeddin-hasanoglu.
- ^ Mustafa Zərir, "Yusif və Züleyxa", Bakı, 1991, səh. 158
- ^ Türkcə İslam Dünyası Ensiklopediyasında
- ^ Sadıqova 2011, səh. 42