اوتوموبیل

ایلک بوخار اوتوموبیلی

اوْتوْموْبیل یوخسا ماشین – (یونانجا: αuτό~– özü~ ، لاتینجه: mobilis – çevik، حرکت لی (آرابا) سؤزلرینین بیرلشمه سیندن یارانمیشدیر)، اؤزو حرکت ائدن قورغو اوْلوب یوک حیوانلارینین تطبیقی اولمادان سربست حرکت ائده بیلمه قابیلییتینه مالیک دیر. بۇ نقلیات واسیطه سی یوللاردا آداملارین و یا یوکلرین داشینماسی، یاخود آدام و یا یوک داشییان نقلیات واسیطه لرینین یئده یه (yedəyə) آلینماسی اۆچون ایستیفاده ائدیلیر (بو آنلاییش تروللیبوسلاری (trolleybusları)، یوک الکتریک نقیلی ایله بیرلشدیریلمیش رئلسیز نقلیات واسیطه لرینی ده ایحاطه ائدیر. لاکین یوللاردا آداملارین و یوکلرین داشینماسی و یا بۇ مقصدله ایستیفاده ائدیلن نقلیات واسیطه لرینین یئده یه آلینماسی اۆچون ایستیفاده ائدیلن و یالنیز یاردیمچی فونکسیا داشییان کند تصروفاتی تراکتورلاری کیمی نقلیات واسیطه لرینی ایحاطه ائتمیر.

یارانما تاریخی

ایلک بئنچ اوتوموبیلی "وئلو"

ایلک اوتوموبیل جیزگی لری لئوناردو داوینچی یه عاید ائدیلیر. ۱۴۴۷ – جی ایلده او، ازله گوجو ایله حرکته گتیریله بیلن زیره لی آرابانین لاییحه سینی ایشله ییر. ۱۶۰۰ – جو ایلده هوللاندیا لی (هلند اهلی) ریاضیات چی سیمون استیون کولک انرژی سی ایله ایشله ین ۳۰ نفر نقل ائتمه یه ایمکان وئرن آرابا دوزلدیر. ۱۷۶۹ – جو ایلده فرانسیز ایختیراع چی سی کونو (نیکولاس کوگنوت) ایلک اولاراق بوخارلا ایشله ین حربی آوادانلیق لاری دارتماق اۆچون اوچ تکرلی آرابا دوزلدیر. اونون بۇ ماشینی نینکی (nəinki) اوتوموبیلینی، حتی پاراووزون (paravozun) اجدادی حساب ائدیرلر. XİX عصرین اول ینده ییغجام و گوجلو داخیلی یانما مۆحریک لرینین یارانماسی ایله اوتوموبیل قاییرمانین اینکیشافی اۆچون گئنیش ایمکان لار آچیلیر. ۱۸۸۵ – جی ایلده آلمان موهندیسی دایملر، ۱۸۸۶ – جی ایلده ایسه اونون همکاری بئنچ اؤز ایلک دفعه اولاراق بنزین له ایشله ین، اؤزو حرکت ائدن ماشین لاری ایختیراع ائدره ک پاتئنت (patent) آلیرلار. ۱۸۹۵- جی ایلده بئنچ اؤز ایلک آوتوبوسونو دوزلدیر. XİX عصرین سونوندا اوتوموبیل صنایع سی اۆچون آمریکالی صنایع چی فوردون ایشله ری بؤیوک رول اوینامیشدیر. او ایلک دفعه اولاراق صنایع ده آخین خطینی تطبیق ائتمیش و بونلا دا ایستحصالاتدا ایشین تشکیلینین یئنی فورماسینی تطبیق ائتمیشدیر. اونون دوزلتدییی اوتوموبیل لر اوزون مدت شهرت قازانمیشلار.

مرسدس – سیمپلکس، ۱۹۰۶

اوتوموبیل لارین چوخو او زامان مرسدس – سیمپلکس (Mersedes-Simplex) مدلی اساسیندا حاضیرلانیردی. بۇ اوتوموبیل قاباقدا یئرلشدیریلمیش بیر مۆحریک دن، اؤتورمه و حرکتی چارخالارا اؤتورن وال لاردان ایعبارت ایدی. ۱۸۸۸ – جی ایلده زیگفرید مارکوس (Siegfried Marcus) بئنچ و دایملردن آصیلی اولمایاراق دؤرد تاکتلی مۆحریک له ایشله ین اوتوموبیل دوزلدیر و پاتئنت لشدیریر. بۇ گلجک اوتوموبیلین خصوصیتلرینین اکثریتینی اؤزونده عکس ائتدیرن بیر ماشین ایدی. ایلک سۆرعت رکوردونو ۱۸۹۸ – جی ایلده فرانسیز گاستون چاسئلوپ – لابات الکتریک اوتوموبیل ده ۱۴/۶۴ کیلومتر ساعات سۆرعتله حرکت ائدره ک وورور. ۱۸۹۱ – جی فرانسه دا پژو اوتوموبیل زاودو (zavodu) یارادیلیر. ۱۸۹۲- جی ایلده آلمان موهندیسی رودولف دیزل اؤز یئنی مۆحریکی اۆچون پاتئنت آلیر و بونونلا اوتو پروسئسینی مودیفیکاسیا (Otto prosesini modifikasiya) ائتمیش اولور. ۱۸۹۹ – جو ایلده کامیلله جئناتزی (Camille Jenatzy) «له جیمز کونتئنت» الکتریک اوتوموبیلینده ۱۰۰ کیلومتر ساعات سۆرعتینی الده ائدیر.

له جیمز کونتئنت ۱۸۹۹

XIX – عصرین سونوندا کولبالی مۆحریکین تطبیقینه قدر بیر نئچه موختلیف اتؤرومه نؤوع لری بیر - بیری ایله رقایت ده ایدیلر. ۱۹۰۰ – جو ایلده معلوم اوْلان رقم دن بۇ آیدین گؤرونور.

جمعی ۴۱۹۲ اوتوموبیل دن:

۱۶۸۸ – جی بوخار اوتوموبیل لری،

۱۵۷۵ - الکتریک اوتوموبیل لری،

۹۲۹ – جو ایسه بنزین له ایشله ین اوتوموبیل ایدی.

۱۹۲۰ – جی ایله قدر داوام ائدن بۇ رقابت دن بنزین له ایشله ین اوتوموبیل لر قالیب چیخیر. بنزینین نفت دن آسان و اوجوز آلینماسی اونون اوستونلویونو گؤسترمیشدیر. داها سۆرعت له و اوزاق مسافه نی قطع (qət) ائتمک ائله ایلک واختلاردان اوتوموبیل قاییرانلارین قارشیسیندا دوران اساس مسئله اوْلوب و بۇ گون ده اؤز آکتوال لیغینی ایتیرمه میشدیر.