حوقوق

ویکی‌پدیادان، آچیق بیلیک‌لیک‌دن
عدالت موحاکیمه‌سینین سمبولو

حۆقوق — موثبت و نورماتیو حۆقوق نظریه‌سینه گؤره ایجتماعی موناسیبت‌لری تنظیملین، دؤولتین موعیّن‌لشدیردیی و سانکسیالاشدیردیغی، دؤولت طرفیندن قورونان، عۆموم‌مجبوری داورانیش قایدالارینین مجموسو، لیبرال حۆقوق نظریه‌سینه گؤره ایسه هر بیر شخص اۆچون برابر آزادلیق و عدالتی اؤزون‌ده نظرده توتان نورما و قایدالارین مجموسودور. "حۆقوق" سؤزو عربجه‌دن "حاق" سؤزونون چوْخ‌لوغونو ایفاده ائدیر. بۇ سؤز اینگیلیس دیلینده "right" سؤزونه اۇیغون گلیر. چاغداش حۆقوق ادبیاتیندا حۆقوقون عۆمومی قبول ائدیلمیش آنلاییشی یوْخدور. مۆختلیف نظریه‌لرده حۆقوقا فرقلی تعریف وئریلمیش‌دیر.

حوقوق بولوملری

۱.گنل یوخسا عمومی حوقوق

خالق و دولت ایلیشکیلرینده

اورنک جزا حوقوقی و یونتمه حوقوقی

۲.اوزل یوخسا خوصوصی حوقوق

خالقین اوز آراسیندا ایلیشکیلرینده

اورنک ایران و عرب اولکه لرینده آدلاندئرئلان مدنی یا تورکیه ده آدلاندئرئلان مجله یا دا سیویل حقوقی .

دیگر بولومینده اصلی حوقوق و رسمی حقوقوق یوخسا ماهوی وشکلی حقوق. رسمی حوقوق محکمه نین نه شکیل ده قورونماسئ نه شکیل ده شیکایت چی اولماک و... و اصلی حوقوق دا نه ایشلر سوچ سایئلئر نقدر جزاسی وار و ار و انون قادئنئن بیر بیرینه نه حاق لاری وار.

حوقوقون قایناقلاری

۱.یاسا لار آنایاسا و پارلامنتادان چیخان یاسا لار

۲.عورف خالقئن آراسینداکی یول یولاخلار اورنک آلئش ورئش رسم لری.

۳.محکمه لردن چیخان اوی لار

۴.بویوک حوقوق بیلنلرین دوشونجه لری

حوقوق شوبه لری

۱.سیویل حوقوقی آدئنان بیلینیر بو حوقوق بیر اولکه نین او یاشایان لرینا کی او اولکه نین نفوسونان ساییلئرلاری توتور.

۲.جزا حوقوقی آدئنان بیلینیر کی سوسیال دا یاساخ اولان سوچلارا بولاشان لارینا جزا وریر.

۳.آنا حوقوقی آنایاسالارا گوره دیر

۴.اینسان حوقوقی بو حوقوق دا اینسان لارین قونوشما حاقی دوشونمه حاقی آنا دیلینه یازئپ اوخوما حاقی اورگنمه و...

۵.سیویل پروسیدور بو حوقوق دا سیویل حوقوقا گوره نه شکیل محکمه قورولماسی نه شکیل ده محکمیه شیکایت اتمک و نه شکیل ده محکمه نین اویونا اعتیراض اتمک و....

۶.جزا پروسیدور بو حقوق دا جزا گوره سوچلانانئن حاق لاری و سوچلانانی نه شکیل ده محاکیمه اتمک و نه شکیل ده جزا ورمک و محکمه و یارگئتاین ایشلرینین حادی و...

۷. اولوسلار آراسی حوقوق بو حوقوق دا بیرلشمیش میلت لرین اورگانی بین الخالق اینسان حوقوقی و اولکه لرین آراسیندا اولان عورف آنلاشمالار و....

و....

دونیادا اولان حوقوق سیستم لری

۱.روم-ژرمن

بو طوره ده ان باشدا آنا یاسا و سونرا باشقا یاسالار و سنون دا محکمه لر دن چیخان اویلار

آلمان ایتالیا تورکیه فرانسه ایران روسیه چین و...

۲.کامن لاو

بو طوره ده ایلک محکمه لر دن چیخان اویلار سونرا پارلانتدن چیخان یاسالار

کامن لاو اوزی ایکی نوع دا دیر بیری آمریکانین سیستمی بو سیستم ده آنایاسا وار و چوخ ده اونملی‌دیر ائله کی هچ بیر کنگره دن چیخمیش یاسالار و محکمه اویلاری اونا قارشی چیخا بیلمز.

دیگری بریتانیا ایسکاتلنددن باشقا بو نوع دا آنایاسا یوخ دور و سونت یا عورف یرینه حاکیم‌دیر .

قایناق‌لار[دَییشدیر]

تورکی حوقوق مقاله سینن یازار رضا عباس زاده ثمرین /حوقوق نه دیر؟