قیزیل
| آد: | آلتین / قیزیل |
| دۇروم: | جامید |
| المنت سری‌سی: | متال |
| آتوم سایی‌سی: | ۷۹ |
| گؤرۆنۆش: | ساری، پارلاق |
| قروپ : | ۱۱ |
| بوْیاق: | دوْنوقلو (کدر) |
قیزیلیا آلتین کیمیاسال المنت نیشانی Au فلز و یوموشاق سیخلی و بوکولن ماده کی آچیق ساری و پارلاق اولور سو وهاوا قاباغیندا پاسلانیر و قارالیر. کئچید متال قوروسوندا و ۱۱ اینجی قورودا، ماده لر ایچینه قاریشماسی آز اولور و ایستاندارد اولور. دوغال قیزیل معدنده اولا بیلرکی تیکه لری و دنه لری معدن ایچینده تاپیلار. داشلار آراسیندا و سولار تکینده وسوگئدر توپراقدا اولار. معدنده تلوریوم ائیله قاریشیق اولار امما چوخ اولماز اونون آدی aurum سحر ایشیقی آدیندان گلیب[۱]
قیزیل باهالی اولماسی پاسلانماقی آز اولماق و ایرلماق و آسان صاف اولماسینا و ایشیقلی وپارلاق اولماسینا باغلیدی. اسکی تاریخدن باهالی بیر ماده اولور و سیککه و جواهیر دوزتماقدا ایشلئنیردی چوخلو اؤلکه لر ایقتصادی ایشلرین قیزیل اوسته گوروردی؛ و ملی و رسمی پول اولوردی. امما سوندا قیزیل سیز پول اونون یئرین آلدی.
قیزیل اسکی تاریخدن دیش ایشلرینده و جواهیر و بزک ایشلرینده اولوردی و الکترونیک و بویاقدا و الکتریک آخیمی آپاران ماده بعضی سیم چکمه ده اولور. ایلیشتریم والکتورنیکده ایشلئنیر.
۲۰۱۲ اینجی ایلجا چیخان و اله گلن قیزیل اولچولوب کی ۱۷۴ مین تون قیزیل اولور[۲] کی ۵۰۶ میلیارد اونس تروا و حجمی ۹۲۶۱ کوب متیر کی ۲۱ متیر ان بؤیدا کوب اولور. اونون یوزه ۵۰سی جواهیر اوْلوب و یوزه ۴۰ی شیمش و سیککه و قیزیل ساخلانتیسی مرکزی بانکلاردا و مالی صاندیقلاردا و کیمسه لیق ایشلرده. ی. زه ۱۰ی صنعت ایشلرینده ایشلنیب.[۳]
۲۰۱۱ اینجی ایلده تاپیلان قیزیل ۲۷۰۰ تون اولوردی کی ۲۲۶۰ تون ۲۰۰۸ اینجی ایلدن چوخالمیشدی و ۱۸۸۰ ایللرینده چوخلو قیزیل گونی آفریقاده اله گلیب. دونیا قیزیل دوزتمه سینین یاریسی گونی افریقاده اوْلوبو ۱۹۰۵ دن ۲۰۰۷ جا بۇ اؤلکه باش قیزیل اله گتیرن اؤلکه اولور. ۱۹۷۰ ده بۇ اؤلکه ۱۴۸۰ تون قیزیل کی دونیاده یوزه ۷۹ اولور اله گتیردی امما ایندی گونی آفریقا قیزیلی آزالیب. چین ۲۰۰۷ ده ۲۷۶ تون قیزیل اله گتیرماقدا ان بؤیوک قیزیل اؤلکه سی اوْلوب.
هین ان چوخ قیزیل آلان اؤلکه دی کی بۇ اؤلکه ده جواهیر چوخ ایستکلی اولور. بئیله بیلینیر ۱۸ مین تون قیزیل هنید ائولیرنده ساخلانیر. ۲۰۱۳ ده چین قیزیل آلماسی هیند اؤلکه سیندن قاباق اوْلدو. دونیاده قیزیل اولچوسو اونس تروا کی ۳۱٫۱گیرم اولور اولور. قیزیل ساتیمی ۲۰۱۳ ده ۱۳۰۰ دولار هر اونس دا اولوردی کی ۴۱٫۸۰۰دولار هر کیلوگیرمی اولور.
قیزیل چوخلو اسیدلرده قالارلی اولور امما نیترو هیدورلیک اسید یا سولطانی اریدن اونی اریدر کی قیزیل آلکالین و سیانور دا اولور و جیوه و آلیاژ دوزتماقدا ملغمه اریر. نیتریک اسید گوموشو و باش فلزلری اریدر قیزیلی اریده بیلمئز اونا گوره قیزیل تانیماق بۇ ماده ده اولور.
قیزیل چوخلو آیری فلزلرینن آلیاژ اولارکی بوروش یا پاخیر و گوموش و نیکل و پالادیوم اولار. اونون چوخلوقو عیار اولار کی ۲۴ یا ۱۸ یا مین دئیلر. ۱۸ عیار قیزیل ۷۵۰ کی ۷۵ یوزده قیزیلدی و ۹۰۰قیزیل یوزه ۹۰ قیزیلدی.
- ↑ Supporting references – "shining dawn" Google-scholar & ,cf.osb&fp=d95a9e9054f7730a&biw=1280&bih=897 Google-books Retrieved 2012-06-07
- ↑ World Gold Council FAQ. www.gold.org
- ↑ Soos, Andy (2011-01-06).
