گونش
گۆنش (سیمگه: ) – یئر کورهسینه ان یاخین ساری جیرتدان تیپینه عایید اولان اولدوز. گونش سیستئمینین عومومی کوتلهسینین ۹۹٫۸ ٪ تشکیل ائدیر. سود یولو قالاکتیکاسینین قوللاریندان بیرینده یئرلشیر. پلانئتلرده باش وئرن پروسسلرده گونش ائنئرژیسینین اهمییتلی رولو واردیر، یئر کورهسی اوزرینده جانلی حیاتین مؤوجودلوغو بۇ ائنئرژی ایله بیرباشا باغلیدیر. گونشین سطحینده هرارت سئلسی ایله ۶۰۰۰ درجهدیر. بئله تئمپئراتوردا هر شئی اریگیر. اونون نووهسینده ایسه هرارت ۱۶ ملن. درجهدیر. گونش اؤز حیاتینین اورتا مرحله نسیندهدیر. بئله گومان ائدیلیر کی، او تخمیناً ۵ ملرد ایل بوندان اول یارانمیشدیر. یقین کی، بۇ پلانئت داها ۵ ملرد ایل ایشیق ساچاجاق و ائله گوجلو پارتلاییشلا محو اولاجاق کی، یئر کورهسینی ده یاندیریب محو ائدهجک. گونشین سطحینده گؤرونن لکلر ائنی ۱۰۰۰ کم حجمده، اؤزو ده عادتن جوت عمله گلیر. اونلار پلانئتین دیگر ساحه لرینه نیسبتن سویوق اولدوقلاریندان توتقون گؤرونورلر. گونش دؤوره ووردوغو زامان لکلر اونون اوزری ایله یاواش-یاواش حرکت ائدهرک ائکواتوردا ۳۷ گون، قوتبلرده ایسه ۲۶ گون عرضینده تام دؤوره وورورلار. گونشده لکلر هر ۱۱ ایلدن بیر عمله گلیر. بئله حاللاردا یئرده ماقنیت بورولغانلاری داها چوْخ اولور.
قایناقلار[دَییشدیر]
آکتور و مدللر | |
---|---|
رساملار و معمارلار | |
یازیچیلار، دراماتورقلار و شاعیرلر |
|
بستهکارلار و موسیقیچیلر |
|
تدقیقاتچیلار و سیاحلار | |
عالیملر، اختیارچیلار، ریاضیاتچیلار |
|
فیلسوفلار و انسانچیلار |
|
سیاسی اؤندرلر |
|
دین آداملاری | |
فلسفه | |
دین | |
توپلوم | |
سیاست | |
آلیش-وئریش، حوقوق | |
اۇلوسلارآراسی تشکیلاتلار |
|
دیل و ادبیات |
|
آسترونومی | |
بیولوژی و آناتومی |
|
اورقانیزم | |
شیمی | |
ایقلیم و ژئولوژی | |
فیزیک |
|
ایلنجه | |
تاریخ٬ جوغرافیا |
|
جوغرافیا | |
بؤلگهلر٬ قارّهلر | |
اؤلکهلر |
|
شهرلر |
|
سۇلار٬ آخینلار |
|
داغلار٬ چؤللر |