ترانزیستور
ترانزیستور، الکترونیکده یاریایلتکنلردن دۆزلن ان اهمیتلی اِلِمانلارداندیر. بو المان آمپلیفایرلر و الکترونیک سوییچلری دۆزلتمکده ایشلهنیر. بیر ترانزیستورون ان آز اۆچ باغلانتیسی (یا پین) واردیر، باغلانتیلارین ایکیسینه اۇیقولانان ولتاژ یا جریان، باشقا ایکی باغلانتیلارین آراسیندان گئچن جریانی دییشتیریر(کوْنترول ائدیر). ۱۹۴۷-جی ایلده اۆچ آمریکالی فیزیک بیلگینلری: جان باردن، والتر براتین و ویلیام شاکلی یارادان ترانزیستور آدلی الکترونیک المانی، مدرن الکترونیکین اساسی اولدو.
BJT (ایکی قوطبلو) ترانزیستورلار
[دَییشدیر]BJT ترانزیستور ایکی یاریایلتکن n-مادهسی و p-مادهسینین قوْوۇشماسیندان تشکیل تاپیلیر. BJT یا Bipolar Junction Jransistor ایکی قوْطبلو ترانزیستور آمپلیفایرلرده، سوییچلرده و اوْسیلاتورلاردا قوللانیلیر . BJT الکتریک ایلتمکده الکترونلاری و دلیکلرین ایکیسین بیرلیکده قوللاندیغی اۆچون «ایکی قوْطبلو» آدلانیر. ان آز اۆچ باغلانتیسی (بیس، امیتر و کولکتور) اولان بو ترانزیستولار، بیس باغلانتیسینا اویقولانان آخؽملا (آز شیدتلی) امیتر و کلکتور آراسینداکی آخؽمی (چوخ شیدتلی) دییشدیریر.
BJT لر قوطبیتلرینه گؤره ایکی نوعا بؤلونورلر:NPN و PNP
NPN: بو چئشیتده ایکی N-ماده آرالاریندا اینجه بیر P-نوعلو لایه اولاراق قووشورلار.
PNP: بو چئشیتده ایکی P-ماده آرالاریندا اینجه بیر N-نوعلو لایه اولاراق قووشورلار.
FET ترانزیستورلار
[دَییشدیر]FET ترانزیستورلاردا ایکی باغلانتیدا الکتریک آلانی ایشلدیب باشقا ایکی باغلانتیداکی جریانی دییشدیریر. باشقا شکیلده تعریف ائدرسک، ولتاژ ایشلدیب جریانی دییشدیریر.FET ترانزیستورلاردا ان آز اۆچ باغلانتی (ترانزیستور تک اولان شکیلده : پین) وار آدلاری سورس (قایناق:Source)، درین(ساواق:Drain) و گیت (قاپی:Gate) و بعضاً دؤردونجو باغلانتی بدنه (Body یا Substrate). بو ترانزیستوردا گیته ولتاژ اویقولانارکن، اۆستۆنده اولان یاریایلتکن مادهنین اوزرینده بیر کانال یارادماقلا، سورس و درین آراسیندا الکتریک آخیمین ایلتمهیه سبب اولور.