پوست‌مودرنیزم

ویکی‌پدیادان، آچیق بیلیک‌لیک‌دن

پوست‌مودئرنیزم ۲۰جی یوزیللیگین ایکینجی یاریسیندا فلسفهده، اینجه‌صنعتده، ادبیاتدا بوتون فورمالاری، قایدالاری، احکاملاری اینکار ائدن، اونلاری سینتئتیک و قاریشیق شکیلده تقدیم ائدن جریاندیر. موعاصیر دونیادا اینفورماسییا تئخنولوگییالارین اینکیشافی نتیجه‌سینده داها دا اینکیشاف ائتمیشدیر و دونیانین آپاریجی جریانینا چئویریلمیشدیر.

بیر واختلار مودئرنیزم کلاسیک، آکادمیک دیرلری اینکار ائدیب یئنی بدیعی فورمالار یاراتدیغی کیمی پوست‌مودئرنیزم (آلمانجا "مودئرندن سونرا گلن") ده مودئرنیزمی اینکار ائده‌رک ادبیاتدا خاوس (هرج و مرج)، ائلئمئنتلر موختلیفلیگی یارادیر. پوست‌مودئرنیست آمریکا یازیچیسی جون بارتین فیکرینجه، پوست‌مودئرنیزم – کئچمیشین مدنیتیندن شیره چکن بدیعی تجروبه‌دیر.

پوست‌مودئرنیزم نظریییه‌سی مشهور فیلوسوف ژان فرانسوا لیوتارین، ژاک دریدانین و دیگرلرینین فلسفی کونسئپسییاسی اساسیندا یارانیب. اونون فلسفه‌سینه گؤره "دونیا-متندیر" ،"متن-رئاللیغین یئگانه مۆمکون مودئلیدیر". پوست‌مودئرنیزمین اساسیندا دوران فیکیر منبع‌لریندن بیری اولان پوست‌ستروکتورالیزمین (یاپیسالچیلیق اؤته‌سی) نظری اساسلارینین حاضیرلانماسینا فیلوسوف-کولتورولوق میشل فوکونون و باشقالارینین بؤیوک رولو اولموشدور. ج. بارت، ت. پینچون، ج.پ. دانلیوی، د. بارتئل ("قارا یومور مکتبی"نین نوماینده‌لری)، د. دئلیللو، ژیل دولوز، فیلیکس قاتاری|فیلیکس گاتاری، اومبرتو اکو، ویلیام گیبسون، ج. بارنس، ایتالو کالوینو و ب. پوست‌مودئرنیزمین گؤرکملی نوماینده‌لری حساب اولونورلار.

پوست‌مودئرنیزمین ماهیتی[دَییشدیر]

ییرمی یوزیللیگین ۲-جی یاریسیندان باشلایاراق اؤندر اؤلکه‌لرده مودئرنیزم بؤحران کئچیرمیش، پوست‌مودئرنیزمه کئچمیشدیر. گونوموزده ده مدنیتین و فلسفه‌نین موختلیف ساحه لرینده پوست‌مودئرنیزم اؤزونو گؤسترمک‌ده‌دیر.

پوست‌مودئرنیزم‌ده بوتون سرحدلر اورتالیقدان گؤتورولور. فلسفه، مدنیت، اینجه‌صنعت، معمارلیق و باشقا آنلاییشلار بیر-بیری ایله قاریشیر. آرتیق بونلارین آیری-آیری جریانلاری دئییل، اؤزلری بیر-بیرینه قاریشیر، سینکرئتیکایا چئوریلیر. پوست‌مودئرنیزمده وارلیغین و شئیلرین ماهیتینه واریلمیر، هر شئی درینلیکلرینه و اینجه‌لیکلره اؤنم وئرمه‌دن قاورانیلیر. دونیا اولدوغو کیمی قبول ائدیلیر. مودئرنیزم کؤهنه باخیشلاری یئنیلری ایله دییشیردیر، پوست‌مودئرنیزمده بو یئنیلیکلرین ده داغیلماسی، هر شئیین ساده، بسیط، آیدین و سینکرئتیک اولماسی فیکیری اورتالیغا قویولموشدور.

مدرنیزم کؤهنه آنلاییشلاری یئنیلری ایله دییشیب، یئنی جریانلار یارادیردیسا، پوست‌مودئرنیزمده بو مقصد گودولمور. بورادا ائلیتار (نخبه) آنلاییشلارلا کوتله‌ویلیک عئینی‌له‌شیر، بیرلشیر، اویون کاتئقورییالاریندا اورتالیغا قویولور. بورادا سیستئملیکدن خاوتیکلییه (بی‌نظمی)، قاریشیقلیغا دوغرو یؤنلمه‌لر دویولور. اوزون و چتین کاتئقورییالار ان ساده آنلاییشلاردا وئریلیر. علملر، فلسفه، صنعت‌لر و باشقا ساحه‌لر تکجه پئشه‌کارلارین دئییل، بوتون اینسانلارا مخصوص اولور. اونلارین آراسیندا سرحدلر سیلینیر، سینکرئتیک آنلاییشلار یارانیر. بورادا، مودئرنیزمده اولدوغو کیمی، عادتلر تام دانیلمیر، اونلارا قیسمن دؤنوش ده اولا بیلر. پلورالیزم، جیدیلیکدن آرالانما و دونیایا آیرونیک باخیش، حقیقتین اولماماسی، یازینین اوبیئکتیو رئالیغی عکس ائتدیرمه‌مه‌سی و یئنی رئاللیغین یاراتماسی پرینسیپلری، مارگینالیزم، اینتئرنئت و باشقا اینفورماسییا مکانلارینین یارانماسی پوست‌مودئرنیزمین اؤزللیکلریندندیرلر. پوست‌مودئرنیزم چوخ‌شاخه‌لیلیکدیر، «ایسوئچ ماساسینا» بنزه‌ایر. کیمه اورادان نه گره‌ک‌دیرسه، اونو دا آپاریر.

پوست‌مودئرنیزمین دوشونورلریندن بیری اولان ژ. دئریدا بوتون عنعنه‌وی آنلاییشلارین یانلیش اولماسینی، اونلارین داغیدیلماسینی (دئکونستروکسییاسیندا) ضروری حساب ائدیردی. اونون دئدیکلرینه گؤره، حقیقت کیمی دیرلندیریلن قایدالار واردیر. بۇ «سؤز مرکزچیلیگیدیر» (لوقوسئنتریزم). بورادا هر شئی چوتلوک کیمی اؤنه چیخاریلیر: حرفی-مجازی، جیدی-بایاغی، ترانسئندئنت-ائمپیریک. بورادا بیرینجیسی ایلکین، ایکینجیسی ایسه اونون اؤزل دورومو کیمی آنلاشیلیر. بۇ دوزن پوزولمالی، بیرینجی آنلاییشلار ایکینجیلرین تؤرمه‌سی کیمی اؤنه چیخاریلمالیدیر. اؤرنک اۆچون مجازی اولان آنلاییش حرفی معنانین دئییل، حرفی مجازینین اؤزل دورومودور.

داها سونرا دئریدا، هامینین اؤنم وئردیگی دیله و دانیشیغا دئییل، یازینین اؤنملی اولماسیندا دوروردو. چونکی دیلده اولان سیمبوللاردیرسا، اونلارین ساخلانماسی یازیدا اولور. بونا گؤره ده دیل و دانیشیق یانلیش یازینین بیر چئشیدیدیر، اوندان تؤرمه‌دیر.

بئله‌لیکله دئریدا بوتون اؤیرنجه‌لی آنلاییشلاری شوبهه آلتینا قویور. اونون فیکرینجه اونلار هئچ ده حقیقت و تمل دئییللر، یالنیز تؤرمه‌دیرلر.

موختلیف ساحه‌لرده پوست‌مودئرنیزم[دَییشدیر]

فلسفه‌نین، ادبیاتین، صنعتین، آرخیتئکتورانین و بیر چوْخ باشقا ساحه‌لرین اؤز پوست‌مودئرنیزم آنلاییشلاری مؤوجوددور و اینتئللئکتوال امه‌گین ان موختلیف ساحه‌لرینده پوست‌مودئرنیزم باره‌ده جیدیدن توتموش آنئکدوت سویییه‌سینه قدر سؤز-صؤحبت‌لر، موباحیثه لر آپاریلماقدادیر. ریاضیاتدا مودئرنیزم حرکاتی ۲۰-جی عصرین اوللرینده باشلاییب، بۇ حرکاتین نتیجه‌سینده چوْخلو سایدا چوْخ بؤیوک، اوزون، او واخت اۆچون وردیش ائدیلمه‌میش بیر درجه‌ده آبستراکت نظریییه‌لر مئیدانا گلدی. آما ۲۰-جی عصرین سونلاریندان باشلایاراق ریاضیاتچیلار اوزون نظریییه‌لری یوخ، داها چوْخ کونکرئت نومونه‌لری اؤیرنمه‌یه مئیللندیلر.

ادبیاتدا پوست‌مودئرنیزم فلسفی معنادا پوست‌مودئرنیزمله و داها گئنیش سوسیال معنادا ایشلنن «پوست‌مودئرنیزم» له سیخ باغلیدیر. «بیز پوست‌مودئرن اینسانلاریق»، «بیز پوست‌مودئرن دؤورده یاشاییریق» کیمی جومله‌لر ایشله‌ده بیلریک، و حقیقتی دئمیش اولاریق.

مودئرنیزم اینجه‌صنعت، ادبیات، سیاست، فلسفه، جمعیتین بوتون ساحه‌لرینده عنعنه‌وی دیرلره اعتیراض ائدیب، دونیانین یئنیدن تزه پرینسیپلر اساسیندا قورماق آرزوسونون ایفاده‌سی اولدو، دونیانی اولدوغو کیمی تصویر ائدن میمئتیزمدن ایمتیناع ائدیب، یارادیجی مؤلیفین ماکسیمال سوبیئکتیولیگینی مقصد کیمی گؤرن اوسلوب کولتو گتیردی. پوست‌مودئرنیست‌لر ایسه بیر قدر ده ایره‌لی گئدیب، اؤزلرینی نه اینکی عنعنه‌وی دونیا فلسفه‌سی، علمی و مدنیتین، همچنین مودئرنیزمین اؤزونه قارشی قویدولار، دیرلرین اینکارینی یوخ، یئنیدن دیرلندیریلمه‌سینی، اونلارلا اویون پرینسیبینی گوندمه گتیردیلر. مودئرنیست‌لر تاریخی عنعنه‌نین رادیکال اینکارچیسی کیمی چیخیش ائدیردیلرسه، پوست‌مودئرنیست‌لر تولئرانت شکیلده تاریخی عنعنه‌نی یئنیدن باشقا جور درک ائتمه‌گین طرفداری کیمی چیخیش ائتدیلر.