گئورق ویلهلم فریدریش هگل
هگل ۱۸۳۱
 |
 | بو مقالهنی ویکیلشدیرمک لازیمدیر. |
 | بۇ صفحهده تاپیلان بعضی یازیلار تۆرک دیلی یازی قۇراللارینا اۇیغون دئییلدیر. |
گئورق ویلیهلم فردریش هگل
اینگیلیسجه Georg Wilhelm Friedrich Hegel
- (۱۷۷۰ آقوْست ۲۷_۱۸۳۱ نوْوامبر ۱۴)آلمانلی بیر فیلسوف دیر. هگل آلمانین ان اؤنملی ایده آلیسم فیقوْرلاریندان سایئلئر و باتی تاریخینین ان اؤنملی فیلسوف لاریندان دیر .و اوْنون موعاصیر فلسفه سوْرونلاریندا گنیشلنن اتکیسی اسفتیک لردن آنتوْلوْژیا و سیاسته جک. کی ایکی سی ده آنالیتیک و کانتیننتال گلنکسل یوْخسا آداب_رسومی. هگلین اصلی اله گتیردیغی ایده آلیسمین اؤزلیکله نه جور تانیتدیرماسی دیر؟ بعضاً بوْ ترمی مۆطلق ایده آلیسم یوخسا کسین ایده آلیسم دییلیر. کی بوندا دوْئل یوخسا تقابوْل و یوخسا قارشیلاشماق اولوْر اؤرنک اینتلکتوال و دوغاللیق آراسیندا دوْئل اولوْر و سوْژه و شئ آراسیندا کی سوْژه و اینتلکتوال یوخسا بیینده گچن یوخسا ذهنی اینتلکتوْال قازانان طرف اولوْر.ایمانوئل کانتنان قیاس ادرکن کانت بله اینانیردی کی شئ منطقی قیاسی تحمیل ادیر آنامالی خالیص مفهوْم لارنان شهوْدوْن حیسی بیلگی لرین اۆستۆنده.آما هگل بله اینانیر دی کی خالیص مفهوْم لار اله اؤزؤ اؤزۆنه گرچک لیکته اوتوروْپ.خالیص آنلام لار یوخسا مفهوْم لار حیسی آنلاما گلن اولارخ قبوْل ادیلمییپ لر.آما آنلام لارینا داها آز شئ لر واردیرلار. بیرلشمیش آنلام و گرچئک لیک اؤزۆنه بیر ایده دیر. بو ایده اؤزۆنه داینامیک، فعال، اؤز باشینا،اؤز حرکتینن و فایدالی دیر. بوْ ایده نین وارلیقی یاشام کیمین دیر یاشام دا بدنین بیر نچه بؤلؤمؤ بیرلشیر سون سببه یاشام اورقانیزمین عملی المگه[۱]. اورقانیمزم اولمییان دوغاللیق دا آنلام دا یئرلشیر. آما تک گیزلی دیر و بۆتۆنلوق به اؤز-باشینا دیئر.روح ان یوخاری یاشام فورموْ و ایده دیر.
یاشایش
[دَییشدیر]هگل ۱۷۷۰مینجی ایلین آقوست آینون ۲۷ ده اشتوتقارت شهرینده دوغولموش، اوده و یولداشلارین آراسیندا فریدریش آدینان چاغیریلمیش آتاسی گئورق لودویک بیر ایداره نین سکرتریمیش ارل اوگن محکمه سینده وتنبورقون دوکی هگل آناسی ماریا ماقدانلا لوئیسا بیر وکیلین قزیمیش هگل اون اوچ یاشیندا اولاندا آناسی خسته لیگ دن اؤلدو.
فلسفه ایشلری
[دَییشدیر]آلمان ایده آلیسم دؤنمینده بوتون ایستاندارد منطق ایشلری اوچ بؤلوم دن دیر آنلام یوخسا مفهوم دکتورینی ،قضاوت و ایستینبات یوخسا باشا دوشمه دوکترینی میش.
دقیقین دسک منطق ۱۹ مینجی یوز ایلده اوروپا فلسفه سینده متافیزیک دن بیلیم تئوریسینه دک کسین معریفت بیلیمین دن ایلک فلسفه یه جک و منطقین خیصلتینین قونولاریندان قونوشما لار رقابت نن کانتین گییشینین یرین آلدی.
هگلین منطق بیلیمی گؤزتوتان یاییلماسی دیر فلسفه آراشدیرمالارینا متافیزیک کاتاقوری یوخسا فهرست لرینه هگل او پروژه لری اوستونده ایشلدی و تمام لادی کی کانت دمیشدی آما اوزی گورممیشدیر.
شئ لر اؤز ایچلرنده
هگل و کانتین ایکیسنه ده بیز بیر آنلاما یوخسا مفهوما یتیشیریق کی شئ اؤز ایچینده آرادان گدیر یوخسا کیچیلیر بوتون شئ لر ده بیزیم تجروبه میزنن یوخسا دنییمیزنن کی بیز اوندا آییق اولا بیلیریق.
یاشاییش
کارن یازمیش کی بیر اورتالیق وار بدیعی بیر یاپیم ایستییر کی هگل دفعه لرجه دؤنور اونا بوتون اؤز فلسفی سیستمینده .
آزادلیق یوخسا اؤزگورلوق
هگلین دوشونجه لری بله آنلاما گلیر کی بیر گنیشلنمیش تیکینتی دیر شیلینگ ،فیش،ارسطو و ایمانوئل کانتین سونت لرینن. هگل آزادلیقی بله دوشونور کی دوغرو آزادلیق بوجور اله گلیر کی بوتون دییشیک اؤزونه یاسالاماق لار هنجاری موضوع لار.آزادلیق بیر ایلیشکی دیر اؤز و باشقالارین آراسیندا.
و بو دوروم کی اؤز ایشلریمیزه اؤزوموز اولاراق باخیروق.
قایناقلار
[دَییشدیر]- ^ اینگیلیسجه ویکیپدیا