کؤچ دستانی

کؤچ داستانی، بیر اویغور داستانیدیر.

داستانین مضمونو

اۇیغورلارین یۇردوندا «هۇلقون» آدلی بیر داغ واردی. بۇ داغدان تۇشلا و سلنگه آدلی ایکی چای آخاردی. بیر گئجه اوْراداکی بیر آغاجین اؤزرینه گؤیدن ایلاهی بیر ایشیق دۆشدو. ایکی چای آراسیندا یاشایان خالق بۇنو دیقتله ایزله‌دی. آغاجین گؤوده‌سینده شیشکینلیک عمله گلدی، ایلاهی ایشیق ۹(دوْققوز) آی ۱۰(اوْن) گۆن شیشکینلیک اۆزرینده دۇردو. آغاجین گؤوده‌سی یاریلدی و ایچینده بئش اۇشاق گؤروندو. بۇ اؤلکه‌نین خالقی بۇ اوشاقلاری بؤیوتدو. ان کیچیکلری اوْلان بۇقون خان بؤیویونجه خاقان اولدو. اؤلکه زنگین، خالق ایسه خوشبخت اولدو. چوْخ زامان کئچدی. یولوق تیگین آدلی بیر شاهزاده خاقان اولدو. چینلیلرله چوْخ دؤیوشدی. خاقان، بۇ ساواشلارا سون وئرمک اۆچون اوْغلو قالی تیگینی بیر چین شاهزاده‌سی ایله ائولئندیرمه‌یه قرار وئردی. چینلیلر، شاهزاده‌لری قارشیلیغیندا حؤکومداردان تانری داغینین اتگینده‌کی «قۇتلو داغ» آدینداکی داغی ایسته‌دیلر. قالی تیگین چینلیلره داغی وئردی. چینلیلر داغی آپارماق اۆچون داغین اطرافیندا اوْد قالادیلار، داغ قیزینجا اۆزرینه سرکه تؤکدولر. کیچیک پارچالارا آیریلان داغی آرابالارا قوْیاراق چینه داشیدیلار. مملکتده‌کی بۆتون قۇشلار، حئیوانلار اؤز دیللری‌ایله بۇ داغین گئدیشینه آغلادیلار. بۇندان یئددی گۆن سوْنرا دا قالی تیگین اؤلدو. قیتلیق و قۇراقلیق اوْلدو. یۇردلارینی بۇراخاراق کؤچ ائتمک مجبوریتینده قالدیلار. قۇشلار بئله اۇچارکن «کؤچ-کؤچ» دئیه اؤتوردولر.

قایناقلار

• آذربایجان جۆمهۇریتی تۆرکجه‌سی ویکی‌پدیاسی‌نین ایشلدنلری طرفیندن یارانمیش«Köç Dastanı»، مقاله‌سیندن گؤتورولوبدور. (۶ نوْوامبر ۲۰۱۷ میلادی تاریخینده یوْخلانیلیبدیر).